«ԶԱՐԹՕՆՔ», ՊԷՅՐՈՒԹ –Ճոն Լոք (անգլ.՝ John Locke, օգօստոսի 29, 1632, Wrington, Հիւսիսային Սոմերսեթ, Սոմերսեթ, Հարաւարեւմտեան Անգլիա – հոկտեմբերի 28, 1704, High Laver, Էփինգ Ֆորեստ շրջան, Essex, Էսեքս, Անգլիա), բրիտանացի մանկավարժ, ֆիզիքոս եւ փիլիսոփայ: Ան կը համարուի լուսաւորականութեան զարգացման վրայ մեծ ազդեցութիւն ունեցած գործիչ ու «դասական ազատականութեան» հայր։ Ըլլալով բրիտանացի առաջին սերունդի անդամ, որ հետեւած է Ֆրանսիս Պեգոնի միտքի դպրոցին, Լոք հաւասարապէս կարեւոր է ընկերային գործարքի տեսութիւնում։ Նրա աշխատութիւններն մեծապէս ազդել են իմացաբանութեան ու քաղաքական փիլիսոփայութեան զարգացման մէջ, ինչպէս նաեւ Վոլթէրի, Ռուսոյի, շոտլանդական շատ լուսաւորիչներուն ու ամերիկեան յեղափոխականներուն։ Անոր՝ դասական հանրապետականութեան ներդրումները արտացոլուած են Ամերիկայի անկախութեան հռչակագրին մէջ։
Լոքի միտքի մասին տեսութիւնը այժմ կը համարուի անհատականութեան ու ինքնութեան ժամանակակից հսկացողութիւններու ակունքը, ակնյայտօրէն յայտնուելով աւելի ուշ շրջանի փիլիսոփաների՝ Հիւմի, Ռուսոյի ու Քանտի գործերուն մէջ։
Լոքը առաջինն էր, որ ինքնութիւնը ձեւակերպեց որպէս բանականութեան յաջորդականութիւն։ Ըստ անոր, երբ մարդը ծնի միտքը մաքուր էջ է՝ թապուլա ռազա։ Ան կը փաստէր, որ մենք կը ծնինք առանց նախնական գաղափարներու, իսկ գիտելիքը ոչ թէ միայն փորձառութեան, այլեւ զգայական ընկալութեան արդիւնքն է։
