«ԶԱՐԹՕՆՔ», ՊԷՅՐՈՒԹ – Արտեմի Այվազեան (26 Յունիս, 1902 Պաքու)-( 14 Նոյեմբեր, 1975 Երեւան) Երաժշտահան, խմբավար, թաւջութակահար, ՀԽՍՀ ժողովրդական արուեստագէտ։
Երաժշտական տարրական կրթութիւն ստացած է Պաքուի ուսումնարանէն ներս։ 1923 թուականին աւարտած է Թիֆլիսի, 1932 թուականին՝ Մոսկուայի երաժշտանոցները։ Որպէս ուսուցիչ պաշտօնավարած է Երեւանի երաժշտանոցէն ներս։
1927-1930 թուականներուն եղած է Գիւմրիի երաժշտական արուեստանոցի տնօրէն։
1938 թուականին կազմակերպած է Հայաստանի պետական էսդրատային նուագախումբը (1938-1956 թուականներուն՝ գեղարուեստական ղեկավար)։
Արտեսի Այվազեանը հայ ազգային էսդրատային երաժշտութեան հիմնադիրն է։ Ան իւրովի համադրած է էսդրատային երաժշտութեան բնորոշ գիծերը եւ հայ ժողովրդական մեղեդիներու ռիթմն ու հնչերանգները: Ժողովրդականութիւն կը վայելեն անոր «Հայաստան», «Ճան Երեւան», «Հայրենիք», «Կարինէ», «Գիւլնարա», «Քարաւան» երգերը:
Հեղինակ է «Թափառնիկոս» (բեմ.՝ 1937 թ.), «Պարոն Մինթոեւը Փարիզում» (1963 թ.), օփերաներու, «Ատամնաբոյժն արեւելեան» (բեմ.՝ 1944 թ.), «Աշուղ Ղարիբ» (բեմ.՝ 1945 թ.), «Սէր աստղերի տակ» (բեմ.» 1969 թ.) եւ այլն։
Այվազեանը հեղինակ է նաեւ շարք մը սիմֆոնիք ստեղծագործութիւններու։
Գրած է նաեւ ֆիլմերու երաժշտութիւն՝ «Ձիւնէ թագուհին» (1957թ., «Մօր սիրտը» (1957թ.), «Ինչո՞ւ է աղմկում գետը» (1958թ.), «Պոէմ Հայաստանի մասին» (1960թ., վաւերաֆիլմ) եւ այլ ֆիլմերու համար:
