Նոր Զելանտիոյ մէջ այժմ կ՛ապրի մօտ 200 հայ: Անոնք հիմնականօրէն Իրաքէն, Իրանէն, Լիբանանէն, մասամբ, Հայաստանէն են: Տեղի հայերը հիմնականօրէն կը բնակին Օքլատ եւ Ուլլինկթը քաղաքներուն մէջ: 1996-էն կը գործէ Նոր Զելանտիոյ հայկական միութիւնը, որու նպատակն է հայապահպանութիւնը եւ մանուկներու հայեցի դաստիարակութիւնը: Հայկական միութեան ղեկավար Նուպար Եագուպեան «Արմենփրես»-ին նշած է, որ ջանք չեն խնայեր հայապահպանութեան ուղղուած աշխատանքներուն:
«Այստեղ հայ համայնքը քիչ է ու ցրուած: 1996-ին կը գործէր հայկական դպրոց, սակայն ան փակուեցաւ նոր աշակերտներ չունենալուն պատճառով: Հայոց լեզուի պահպանութեան հարցը լուրջ խնդիր է: Կան խառն ամուսնութիւններ: Այժմ համայնքի ջանքերով կը նախատեսենք մօտ ապագային Օքլանտի մէջ վերաբանալ հայկական կիրակնօրեայ դպրոցը»,-ըսած է Նուպար Եագուպեան:
Անոր խօսքով, կը փորձեն կապ պահպանել Հայաստանի հետ կրթական գործընթացները կազմակերպելու համար: Առցանց կը կազմակերպուի ուսուցիչներու վերապատրաստման դասընթացք: Դպրոցը բանալէն ետք դասընթացները նաեւ առցանց պիտի ըլլան, որպէսզի Նոր Զելանտիոյ այլ քաղաքներու հայերը նոյնպէս միանան: Համացանցով պիտի միանան նաեւ մասնագէտներ Հայաստանէն:
Տարածքային առումով Հայաստանէն հեռու, բայց հոգիով մօտ Զելանտիոյ հայ համայնքը պարտաճանաչ կը նշէ Հայաստանի հետ կապուած տօները, կ՛անդրադառնայ յիշարժան օրերուն: Ամէն տարի կը կազմակերպուին ձեռնարկներ նուիրուած ՀՀ անկախութեան, Բանակի հիմնադրման օրուան եւ այլն: Յիշատակի ձեռնարկները կը կազմակերպուին Հայոց Ցեղասպանութեան տարելիցի օրը:
Համայնքը թէեւ փոքրաթիւ է, սակայն հայերը աշխուժօրէն ներգրաւուած են տարբեր ոլորտներու մէջ: Տեղի հայերը առաջատար բժիշկներ են, մանկավարժներ, դրամատնային եւ արուեստագիտական ոլորտի մասնագէտներ:
Հայապահպանութեան զուգահեռ հայ համայնքը տարբեր ձեռնարկներով կը փորձէ տեղի բնակիչներուն մէջ աւելի ճանաչելի դարձնել Հայաստանը:
«Համայնքի փոքրաթիւ ըլլալուն պատճառով քիչեր գիտեն Հայաստանի մասին: Մեր կողմէ կազմակերպուող ձեռնակներուն կը փորձենք հնարաւոր չափով շատ տեղաբնակներ հրաւիրել: Ունինք ֆէյսպուքեան էջ, ուր կը տեղադրենք ձեռնարկներուն ցանկը, ինչպէս նաեւ տարբեր տեղեկութիւններ Հայաստանի մասին»,-ըսած է ան:
Յատուկ ուշադրութիւն կը դարձնեն հայկական խոհանոցի համն ու հոտը տարածելու գործընթացին: Բաւական յաճախ տեղի հայ կանայք կը պարտաստեն եւ կը վաճառեն հայկական ուտելիքներ` փորձելով ճանաչելի դարձնել հայկական խոհանոցը: Նուպար Եագուպեան նկատել կու տայ, որ հայկական ճաշատեսակները մէկ անգամ համտեսած նորզելանտացիները անտարբեր չեն մնար: Անոնք սկսած են բարձր գնահատել հայկական ուտելիքները:
