In a moving and momentous week spanning May 25–30, Haigazian University proudly celebrated its 70th Anniversary with a rich lineup of events that honored its legacy, reaffirmed its mission, and looked ahead with renewed vision. The week’s festivities brought together dignitaries, community leaders, supporters, alumni, students, faculty and staff, in a collective tribute to seven decades of academic excellence, civic engagement, and faith-driven purpose.
Presidential Recognition at Baabda Palace
A highlight of the anniversary week was the official visit of a distinguished Haigazian University delegation, led by University President Rev. Dr. Paul Haidostian, to the Presidential Palace on May 27, where they were received by President of the Republic, General Joseph Aoun.
Tracing Haigazian’s roots from 1940 to its official founding in 1955, Dr. Haidostian reflected on the institution’s remarkable growth:
“Haigazian stands today as a beacon of faith, academic integrity, and civic purpose—nurtured by the generous support of those who believe in its vision,” he stated. He emphasized the university’s enduring commitment to Lebanon, affirming: “We stand beside you, Mr. President, in your noble pursuit of national renewal and remain steadfast in our commitment to building a Lebanon worthy of its aspirations.”
President Aoun congratulated the University on its Platinum Jubilee, remarking,
“The most profound investment any nation can make is the investment in its people… Our will is firm, our vision is clear, and despite all obstacles, we shall persevere.”
Baccalaureate Service: A Time for Reflection and Dedication
The week opened with the Baccalaureate Service on May 25, held at the First Armenian Evangelical Church, adjacent to the University campus. Addressing the graduating class, guest speaker Dr. Nabil Costa, CEO of LSESD, shared a message on “Integrity and Purpose”.
“We must stand on the side of truth… even when it conflicts with our interests.” He urged students to build lives centered on unshakable values: “Kindness, truth, mercy, and faithfulness—these are your true distinctions in a world that has forgotten them.”
Gala Banquet: An Evening to Inspire and Give
On May 28, the Haigazian University family gathered in grand fashion for its 70th Anniversary Gala Banquet, hosted at the iconic Phoenicia Hotel’s Grand Ballroom. The elegant evening served as a fundraiser for the University’s scholarship fund and proved to be a vibrant celebration of Haigazian’s enduring spirit.
Guests from across sectors—diplomats, philanthropists, community leaders, alumni, faculty, staff, and friends—were welcomed with warmth and gratitude. The evening was elevated by a spectacular musical performance by the renowned Scarlet Mounzer and her band, whose soulful melodies set the tone for reflection, joy, and unity.
The program’s keynote address was delivered by President Rev. Dr. Paul Haidostian, who centered his remarks around the anniversary’s guiding motto for its 70th anniversary: “Inspiring Visionary Leadership.”
Haidostian equally emphasized the vital role scholarships play in sustaining Haigazian’s mission:
“Our history is in your booklets tonight. But if one word could capture our 70 years, it might well be scholarships. That is the heartbeat of our mission—and the central purpose of tonight’s celebration.” He reminded the audience that, “Inspiring Visionary Leadership becomes empty branding if we fail to sustain our students through scholarship support. Scholarships are not discounts, but one party’s heart turned into investments into young lives.” Reflecting on the region’s turbulence and the uncertain outlook for many youths, he closed with a message of hope: “Higher education demands high hopes… We pray for the strength and wisdom to rise to the challenge.”
This meaningful evening not only honored Haigazian’s legacy but tangibly contributed to its future—fueling the dreams of students who will carry the university’s mission forward.
Commencement 2025: A Historic Ceremony of Purpose and Legacy
The anniversary week reached its joyful climax with the Commencement Exercises on May 30, also held in the courtyard of the First Armenian Evangelical Church. Surrounded by dignitaries, clergy, faculty, family, and friends, 141 proud graduates crossed the stage, receiving their undergraduate and graduate degrees in a moving celebration of knowledge, perseverance, and pride.
The ceremony featured an inspiring keynote address by Mr. Ghassan Sayah, Chairman of YMCA Lebanon and a distinguished Haigazian alumnus. With authenticity and humility, Sayah recounted his personal journey—beginning as a student at Haigazian, navigating challenges, and gradually rising through the ranks of the YMCA to become its chairman of the board. Sayah spoke of how Haigazian shaped not only his academic formation but also his character and leadership style, urging graduates to embrace humility, service, and courage as they enter the next chapter of their lives.
Drawing on his own experiences, Sayyah reflected on the enduring lessons he gained during his time at Haigazian. “From my professors at Haigazian University, I learned something I carry with me every day: No matter how high you rise, your worth is measured not by what you achieve — but by what you give,” he told the audience.
He emphasized the importance of purpose and the power of knowledge shared for the greater good. “There is no good in one who withholds knowledge,” Sayyah said, echoing the values instilled in him by his mentors.
Challenging the graduates to think beyond titles and institutions, he reminded them that true change is rooted in everyday courage. “You don’t need a giant institution to make history. You just need courage, conviction, and community. And you already have all three,” he declared.
As he concluded, Sayyah offered a powerful call to action: “Carry forward the values you’ve gained here… and lead with purpose. Lean into the unknown. Lift someone up. And when the time comes, be the one who says yes.”
For his turn, and in a deeply reflective address, President Haidostian encouraged the Class of 2025 to anchor their lives in enduring happiness, drawn from purpose, compassion, and shared growth:
“Lasting happiness comes from deeper places—from purpose, from faith, from seeing others flourish alongside you. This idea… is at the heart of what Haigazian stands for. May that kind of happiness accompany you throughout your life into eternity.”
Adding emotional resonance to the evening were the valedictory speeches of Mira Ghraizi and Patil Harmandayan, a powerful vocal performance by graduate Lory Gulumian—whose rendition of “You Raise Me Up” left the audience uplifted and inspired—and a heartfelt message from Stephanie Landes, granddaughter of one of Haigazian’s founders, Stephen Philibosian. Reflecting on the legacy and impact of the University, Landes shared: “I think the founders would be amazed to know about the heights Haigazian has reached and what its 5,000 graduates have accomplished. A visionary institution such as this is cause for celebration and needs everyone’s support. So, I conclude with a huge amount of gratitude for all who are part of Haigazian and support its mission—its students and all that this amazing University represents to the Lebanese community and beyond!”
As the week came to a close, it left behind a sense of accomplishment, gratitude, and inspiration. From state recognition to spiritual reflection, community celebration, and academic achievement, Haigazian University’s 70th anniversary week was a fulfilling and fitting tribute to a legacy of impact — and a bold step into the future.
2. Փորձած եմ և կը փորձեմ աբեղեանականով գրել, որ յանկարծ տառի մը տարբերութեամբ, շփոթի առիթը չտամ: Քանի, որ փորձով գիտեմ, թէ օրինակ Հայաստանի մէջ, սրճարանի մը մատուցողէն եթէ ջուր խնդրելու պահուն ջ/ճ արևելահայ/արևմտահայ հնչումային տարբերութեամբ «ջուր» բառը արտասանեմ իմ ձևով, մեր սիրելի մատուցողը ահագին շփոթի կը մատնուի, առանց իսկ դոյզն ճիգը ընելու արտասանած բառս իր համատեքստին (context) մէջ հասկնալու…
3. Հաղորդագրութեան մէջ կը շեշտուի ինքնարդարացումի, չքմեղացումի տարօրինակ «տրամաբանութիւն» մը, որուն ինք հաւատացած է:
4. Աշխատանքային բարոյականի (work ethics) ընկալումի ահաւոր թիւրըմբռնում, երբ կարելի չէ բացակայութիւն արձանագրել, յանկարծակի ինչ որ անձնական զբաղուածութեան, ընկերոջ տատիկի վախճանումով, աշխատանքային օրով՝ հոգեհանգիստի, ծնունդի, բանակի քէֆի, և նմանօրինակ անհեթեթ պատճառաբանութիւններով/«արդարացուցիչներով»:
5. Մեր աշխատակիցը՝ Ռուբէնը, ընդամէնը 30 տարեկան առողջ երիտասարդ մըն է, ներկայացուցիչը՝ նոր սերունդի, որուն պահուածքէն շատ բան կախեալ է Հայրենիքի զարգացման համար:
6. Երկար ժամանակ անկախութեան սերունդ կոչուածին հետ շփուած ըլլալով առանց վարանելու (նաև առանց ևս շատ ընդհանրացնելու) կրնամ հաստատել, որ այս տեսակը վտանգաւոր մեծամասնութիւն կը կազմէ:
7. Ամեն վատ բան սովետի շրջանին վերագրելը, ո՛չ միայն անարդար է, այլ նաև իր հերթին՝ ամօթալի պատճառաբանութիւն, քանի այս պարագային, և դարձեալ ըստ փորձառութեանս՝ այդ սերունդը շատ աւելի կարգապահ ու պարկեշտ էր ու տակաւին է:
8. Ամենավատը այստեղ այն է, որ կարգապահ և պարկեշտ սերունդ յառաջացնելու համար եթէ այսօր իսկ կրթական համակարգին մէջ յեղափոխական ուղղումներ ընենք՝ վերատեսութեան ենթարկելով կրթական ամբողջ ծրագիրը (curriculum)՝ մանկապարտէզէն սկսեալ, 30 տարի կ՛ուզէ լաւ սերունդ ստանալու համար: Մինչ այդ ռուբէնները, մեր Հայրենիքին «մայրենիքը» լլկած կ՛ըլլան:
Եզրակացնելով. Պէտք չէ զարմանանք թէ ինչո՞ւ մեր ազգն ու Հայրենիքը այսօրուայ թշուառ իրավիճակին մէջ յայտնուած է, մինչ ցանկացած փոփոխութիւն, գոնէ տեսանելի հորիզոնին վրայ, ափսո, որ գրեթէ անյոյս է:
Ամերիկահայ հանրածանօթ բժիշկ եւ հասարակական գործիչ, «Գլարա Մարկոսեան» հիմնադրամի տնօրէն, ՀԲԸՄ-ի Յովակիմեան-Մանուկեան վարժարանի շրջանաւարտ՝ Տոքթ. Վարուժ Ալթըփարմաքեան, Ուրբաթ, 23 Մայիս 2025-ին այցելեց ՀԲԸՄ-ի Ահրամճեան բժշկական կեդրոն, շրջեցաւ բոլոր բաժինները եւ իր գոհունակութիւնը յայտնեց այնտեղ մատուցուող մարդասիրական հոգատարութեան համար:
Շաբաթ, 24 Մայիս 2025-ին, Տոքթ. Ալթըփարմաքեան ՀԲԸՄ-ի Տեմիրճեան կեդրոնին մէջ այցելեց հայերէն լեզուի շաբաթօրեայ դպրոցը, ՀԵԸ-ի կեդրոնական գրասենեակը, մարզասրահը, թէիքուանտոյի ու պասքէթպոլի մարզումներու եւ գեղանկարչութեան դասերու սրահներն ու դասարանները, ապա ՀԲԸՄ-ՀԵԸ Անդրանիկ Անթիլիասի սկաուտական սենեակները, որոնք բարեկարգուած են«Գլարա Մարկոսեան» հիմնադրամին աջակցութեամբ: Մատուցուեցաւ ճաշ, ներկայութեամբ ՀԲԸՄ Լիբանանի Շրջանակային Յանձնաժողովին անդամ տիար Արթօ Գունտաքճեանին, ՀԵԸ Անդրանիկ Անթիլիաս Գործադիր Մարմինէն անդամներու՝ գլխաւորութեամբ ատենապետուհի, Տիկ. Թալին Ճէպէճեան-Ինգնատոսեանին ու սկաուտական խմբապետութեան: Ակումբէն մեկնելէ առաջ, Տոքթ. Ալթըփարմաքեան եւ հիւրերը զրուցեցին իրենց շաբաթական հաւաքին համար ժամանած սկաուտներուն հետ, մինչ ընդհանուր խմբապետ Յովիկ Փոլաճեան հիւր բժիշկը պատուեց սկաուտական փողկապով մը՝ որպէս խորհրդանիշ ծառայասիրութեան, նուիրումի եւ վեհանձնութեան:
Տոքթ. Ալթըփարմաքեանին ու ընկերակիցներուն յաջորդ կանգառը ՀԲԸՄ-ի Համայնքային կեդրոնն էր (Նազարեան-Մովսէսեան համալիր), ուր անոնց ողջունեցին ՀԲԸՄ-ՀԵԸ Անդրանիկ-Սեւանի Գործադիր Մարմինին անդամները, գլխաւորութեամբ ատենապետ Նշան Ղորղորեանին եւ Ծնողաց, Սկաուտական, Ընկերային եւ Շրջանաւարտից վարչութիւններուն անդամները: Տոքթ. Ալթըփարմաքեան ապա առաջնորդուեցաւ դէպի վարչական եւ սկաուտական սենեակները, զորս անցնող տարուան ընթացքին վերանորոգած եւ յարդարած է «Գլարա Մարկոսեան» հիմնադրամը: Գործադիր Մարմինի փոխատենապետ եւ Ծնողաց վարչութեան ատենապետուհի Տիկ. Օսան Առաքելեան արտասանեց ողջոյնի խօսք մը ու շեշտեց. «Դուք լաւագոյն օրինակ էք, որ իրապէս կարելի է ըլլալ թէ՛ յաջողակ մասնագէտ, թէ՛ ծառայասէր հայորդի»: Տոթք. Ալթըփարմաքեան այցելութիւնը եզրափակեց խոստանալով միշտ հնարաւորինս օգտակար հանդիսանալ սկաուտական շարժումներուն:
Երկուշաբթի, 26 Մայիս 2025-ի առաւօտեան Լիբանանի եւ ՀԲԸՄ-ի փոքրիկ դրօշներ բռնած ՀԲԸՄ-ի Վարժարաններուն աշակերտները հաւաքուեցան դպրոցին գլխաւոր դարպասին մօտ՝ հիւրընկալելու հեռաւոր ափերէն ժամանած, իրենց համար տակաւին անծանօթ ազգային գործիչը, որուն շնորհիւ իրենք Լիբանանի «մութ» տարիներուն բախտաւորուեցան լուսաւոր վարժարանով մը: Հանդիսասրահին մէջ, աշակերտներուն կողքին ներկայ էին տնօրէնը եւ ուսուցչական կազմը, Ծնողաց վարչութենէն անդամներ, ինչպէս նաեւ պաշտօնական հիւրեր՝ Դամասկոսի Հայոց Թեմի առաջնորդ գերշ. Տ. Արմաշ եպս. Նալպանտեանը, ՀԲԸՄ Լիբանանի Շրջանակային Յանձնաժողովի ատենադպրուհի Տիկ. Սիլվա Լիպարիտեանը, Յանձնաժողովի վարչականներ՝ ՀԲԸՄ Լիբանանի Կրթական Յանձնախումբի ատենապետուհի Տիկ. Արտա Եանիքեանն եւ Տիար Արթօ Գունտաքճեանը, Կրթական Յանձնախումբի ատենադպիր Տիար Մայք Կիրիթլեանն ու վարչականուհի Տիկ. Հուրի Շըխըրտըմեանը եւ այլ հիւրեր: Նախակրթարանի բաժնի պատասխանատու Տիկ. Ցոլինէ Էլմայեանի բարի գալուստի խօսքէն ետք ներկայացուեցաւ գեղարուեստական սեղմ յայտագիր մը, ապա ՀԲԸՄ-ի Վարժարաններուն տնօրէն Տիար Արա Վասիլեան տեղեկացուց, որ Տոքթ. Վարուժ Ալթըփարմաքեանին տնօրինած «Գլարա Մարկոսեան» հիմնադրամին միջոցներով, ՀԲԸՄ-ի Վարժարանները օժտուած են արեւային վահանակներով բանող ելեկտրածին սարքերով, հետեւաբար լուծուած է ուժանիւթի խնդիրը եւ աշակերտները կը սորվին լուսաւոր վարժարանի մէջ: Տնօրէնը աւետեց, որ նաեւ այդ ներդրումին շնորհիւ, ՀԲԸՄ-ի Վարժարանները Մայիսի սկիզբը յաջողած են տիրանալ ամերիկեան հեղինակաւոր MSA ընկերակցութեան առանց նախապայմանի ամբողջական հաւատարմագրման: Ան Տոքթ. Ալթըփարմաքեանը անուանեց «Վարուժան Լուսաւորիչ» եւ ՀԲԸՄ-ի Վարժարաններուն մեծ ընտանիքին անունով երախտագիտութիւն յայտնեց անոր ու հիմնադրամին, ինչպէս նաեւ նախաձեռնութեան աջակցողներ վարժարանի բարեկամ եւ ՀԲԸՄ Յովակիմեան-Մանուկեանի շրջանաւարտ Տոքթ. Վաչէ Վասիլեանին ու ՀԵԸ-ի Կեդրոնական Վարչութեան անդամ Տիար Յակոբ Տանձիկեանին: Տոքթ. Ալթըփարմաքեան աշակերտներուն խրատեց շատ մեծ երազել եւ աշխատիլ իրականացնել առաւելագոյնը, իսկ ապագային չմոռնալ իրենց դպրոցը եւ անոր զօրակցիլ: Իր աջակցութեան համար, ՀԲԸՄ Լիբանանի Շրջանակային Յանձնաժողովի ատենապետ Տիար Ժէրար Թիւֆէնքճեանին անունով ՀԵԸ-ի Կեդրոնական Վարչութեան անդամ Տիար Յակոբ Տանձիկեան Տոքթ. Ալթըփարմաքեանը մեծարեց ՀԲԸՄ Լիբանանի գերագոյն՝ ոսկեզօծ Մայրիի յուշանուէրով: Առաջնորդ Սրբազանը պահպանիչով փակեց հանդիսութիւնը, ապա ներկաները բարձրացան շէնքին տանիքը, ուր Տոքթ. Ալթըփարմաքեան հատեց արեւային վահանակներով բանող սարքերուն պաշտօնական բացման ժապաւէնը:
Շրջագայութեան ընթացքին Տոքթ. Ալթըփարմաքեանին յաճախ ընկերակցեցան Շիրակի Թեմի առաջնորդ գերշ. Տ. Միքայէլ Արք. Աջապահեանը, Դամասկոսի Հայոց Թեմի առաջնորդ գերշ. Տ. Արմաշ Եպս. Նալպանտեանը, ազգայիններ Տիար Գրիգոր Արսլանեանն ու Տէր եւ Տիկ. Հրայր ու Անահիտ Տանձիկեանները, Կիւմրիի «Խաչմերուկ» կեդրոնի տնօրէնուհին ու տեղակալը, ինչպէս նաեւ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Շողակաթ» հեռատեսիլի կայանին պատուիրակութիւնը, որուն նկարահանումները եւ զրոյցները աշխարհով մէկ լոյս պիտի սփռեն տասնամեակներ երկարող այս հեքիաթին վրայ. երազի սկիզբ ՀԲԸՄ-ի գրասեղաններէն, բարձունքն ի վեր խոյացում ու վերջապէս վերադարձ ՀԲԸՄ-ի Վարժարաններ՝ ոգեշնչելու նոր սերունդին խոստումնալից զաւակները եւ վառ պահելու անոնց յոյսն ու լոյսը:
Յունիսի 2-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, նախագահութեամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագոյն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, տեղի ունեցաւ Գերագոյն հոգևոր խորհրդի ժողով, որին մասնակցում էին եպիսկոպոսներ և թեմակալ առաջնորդներ Հայաստանից ու սփիւռքից։
Ժողովում քննարկուեցին հայրենիքի առջև ծառացած մարտահրաւէրներին, եկեղեցի-պետութիւն յարաբերութիւններին և հասարակութեանը յուզող մի շարք հիմնախնդիրներին առնչուած հարցեր։
Մասնաւոր անդրադարձ կատարուեց վարչապետի կողմից վերջին օրերին հրահրուած հակաեկեղեցական ամօթալի արշաւին: Այս կապակցութեամբ Գերագոյն հոգևոր խորհուրդը հանդէս եկաւ յայտարարութեամբ:
ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ
Հայաստանի վարչապետը պետական այրին անյարիր բառապաշարով, վիրաւորանքներով և մեղադրանքներով հերթական արշաւն է սկսել ընդդէմ Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու՝ օրէնքից վեր դասելով իր անձը։
Հայհոյախառն, անվայել խոսոյթներով յախուռն հրապարակումները զուրկ են բարեկրթութեան տարրական նորմերից, ոտնահարում են մարդու հիմնարար իրաւունքները, կոպտօրէն վիրաւորում հաւատացեալների կրօնական զգացմունքները և սքօղւում կեղծ սրտացաւութեան հիմնաւորումներով։
Եկեղեցամարտ այս կեցուածքը ակնյայտօրէն թելադրուած է քաղաքական նպատակներով և փորձ է նսեմացնելու ազգային կեանքում և միջազգային շրջանակներում յարգանք վայելող Հայոց Եկեղեցու և եկեղեցականաց հեղինակութիւնը, լռեցնելու Եկեղեցու ձայնը և նուազեցնելու նրա հանրային ազդեցութիւնը։ Կառավարութեան ղեկավարի հակաեկեղեցական պահուածքը, ազգային արժէքների և Եկեղեցու դէմ նախաձեռնած գործընթացները յղի են կործանարար հետևանքներով և սպառնալիք՝ հայոց պետականութեանը, մեր ժողովրդի միաբանութեանը թէ՛ հայրենիքում և թէ՛ սփիւռքում։ Այսպիսի գործողութիւնները պառակտում են հասարակութիւնը, տկարացնում են ազգի ոգին և հայրենանուիրումի բարձր գիտակցութիւնը յատկապէս առկայ մարտահրաւէրների պայմաններում։ Նման դատապարտելի ձեռնարկումները սպասարկում են արտաքին հայատեաց ուժերի նկրտումները՝ որոշակիօրէն կապակցուելով ազրպէյճանական քարոզչամեքենայի կողմից հայ ժողովրդին և Հայ Եկեղեցուն ուղղուած զրպարտութիւնների և կեղծ մեղադրանքների հետ։
Հայոց Եկեղեցին, գիտակից իր յանձնառութիւններին, անշեղօրէն շարունակելու է հոգեփրկչական և ազգապահպան առաքելութիւնը՝ ընդդիմանալով ազգավնաս ու կործանարար ընթացքներին և մշտապէս հետամուտ լինելով պետութեան ու ազգի գերակայ շահերի, մեր սրբազան արժէքների պաշտպանութեանը։
Եկեղեցու հարցերը լուծւում են եկեղեցական կարգերի ու կանոնների համաձայն և դուրս են պետական և քաղաքական գործիչների իրաւասութիւնից։ Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին մէկ ամբողջութիւն է իր հաւատացեալ զաւակներով և զինուորագրեալ հոգևորականներով՝ ի գլուխ ունենալով ազգընտիր Ամենայն Հայոց Հայրապետին։ Կոչ ենք ուղղում իրաւասու պետական մարմիններին՝ կասեցնել վարչապետի այս անօրինական և անհեռատես քաղաքականութիւնը։ Հարկ չկայ Եկեղեցին ներքաշելու արհեստական օրակարգերի մէջ և մղելու հակադարձման գործողութիւնների։
Այս նոր փորձութեան յանդիման յորդորում ենք մեր Սուրբ Եկեղեցու հաւատաւոր զաւակներին լինել միաբան ու միասնական, առ հայրենին և Սուրբ Եկեղեցին հաւատարմութեամբ ու զօրեղ հաւատքով յաղթահարել մեր ժողովրդի առջև ծառացած բոլոր մարտահրաւէրները և երբեք թոյլ չտալ մեր ազգային հիմնասիւների սասանումը: Թող այս մերժելի մեքենայութիւնները պատճառ չդառնան հիասթափութեան և գայթակղութեան։
Աղօթում ենք առ Փրկիչ մեր Տէրը Յիսուս Քրիստոս, որ վնասաբեր երևոյթներով չխաթարուի հայրենական կեանքը, և աշխարհասփիւռ մեր ժողովուրդը ապրի խաղաղութեան, բարօրութեան և առաջընթացի մէջ։ Թող Տէրը անսասան պահի հայոց պետականութիւնը և պայծառ՝ Հայաստանեայց Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցին և Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը հաւատաւոր իր բոլոր զաւակներով։
Չորեքշաբթի, 28 Մայիս 2025-ին, Հայ կաթողիկէ Մեսրոպեան բարձրագոյն եւ արուեստից վարժարաններու 2024-2025 տարեշրջանի 88 աւարտականներ ստացան իրենց վկայականները տօնական հանդէսի մը ընթացքին, գոհունակութեան եւ մեծագոյն ցնծութեան մթնոլորտի մը մէջ, հովանաւորութեամբ Զմմառու Պատրիարքական կղերի միաբանութեան պատրիարքական փոխանորդ եւ Զմմառու վանքի մեծաւոր Հայր Մաշտոց Թ․Ծ․Վ․ Զահթէրեանի։
Ներկայ էին աւելի քան 1050 հիւրեր, որոնց շարքին հոգեւոր հայրեր, Լիբանանի մօտ Հայաստանի հանրապետութեան հիւպատոսը, Ֆրանքոֆոնի միջազգային կազմակերպութեան Միջին Արեւելքի ներկայացուցիչը, նախկին եւ ներկայ պետական գործիչներ, լիբանանահայ վարժարաններու տնօրէններ, համայնքային, քաղաքական, զինուորական, մշակութային կազմակերպութիւններու եւ մամուլի ներկայացուցիչներ, վարժարանի տեսչական եւ ուսուցչական կազմերու անդամներ եւ ծնողներ:
Շրջանաւարտներու հանդիսաւոր մուտքէն ետք, եւ յետ Լիբանանի, Հայաստանի եւ Մեսրոպեանի քայլերգներու ունկնդրութեան, բացման խօսքը արտասանեցին շրջանաւարտներ Սէրլի Մուղալեան եւ Փեռլա Ժաուհարժի, որմէ ետք խօսք առաւ Մեսրոպեան բարձրագոյն եւ արուեստից վարժարաններու տնօրէն պարոն Կրէկուար Գալուստ։
Պարոն Գալուստ շնորհակալութիւն յայտնեց հանդէսի հովանաւոր Հայր Մաշտոց Թ․Ծ․Վ․ Զահթէրեանին, դիտել տալով, որ Հայր Մաշտոց Մեսրոպեան վարժարանի շրջանաւարտ մըն է, եւ իր ներկայութեամբ կը խորհրդանշէ այն ներդրումը, որ Մեսրոպեան վարժարանը արձանագրած է հոգեւոր ծառայութեան եւ մտաւոր յառաջընթացին մէջ՝ Լիբանանէն մինչեւ աշխարհի չորս ծագերը։ «Հայր Մաշտոց իր անձին ընդմէջէն կը մարմնաւորէ այն գաղափարը, որ Մեսրոպեանը ոչ միայն կրթական հաստատութիւն մըն է, այլ նաեւ համայնքային մեր կառոյցին հիմքերէն մէկը եւ մարդկային կարողութիւն պատրաստող դարբնոց մը», ըսաւ պարոն տնօրէնը։ Ան շնորհակալութիւն յայտնեց Հայ Կաթողիկէ Նուիրապետութեան, գլխաւորութեամբ Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկէ Հայոց կաթողիկոս-պատրիարք Նորին Ամենապատուութիւն Տ.Տ. Ռաֆայէլ Պետրոս ԻԱ-րդին, վարժարանին նկատմամբ յարատեւ հոգատարութեան եւ խնամքին համար։ Ապա շնորհակալութիւն յայտնեց Ս․ Փրկիչ եկեղեցւոյ ժողովրդապետին՝ Հայր Սահակ վարդապետ Քէշիշեանին՝ Մեսրոպեանի հոգեւոր տեսուչին, որուն առաջնորդութեամբ աշակերտները կը դաստիարակուին հոգեւոր արժէքներով։
Պարոն Գալուստ, թուարկելէ ետք հոգեւոր կրթութեան, հայեցի դաստիարակութեան, գիտական, արհեստագիտական եւ լեզուական ուսումնառութեան, մարմնակրթութեան, ուսումնական արեւելումի, աշակերտներու առողջապահական հոգատարութեան, կրթական համայնքին եւ մտաւորական միջավայրին հետ յարաբերութիւններու զարգացման եւ ուսուցիչներու վերապատրաստութեան մարզերուն մէջ անցած տարեշրջանին արձանագրուած յաջողութիւններուն, կատարեց կարեւոր յայտարարութիւններ՝ յառաջիկայ տարեշրջանին սպասուող կրթական նորութիւններուն մասին։
Այսպէս՝ մօտ ապագային կը սպասուի դրական պատասխան մը Ֆրանսայի կրթական մարմիններէն՝ Մեսրոպեանի homologation-ի գործընթացի բարեյաջող եզրափակումին վերաբերեալ։ «Այս քայլը մեծ յառաջընթաց մը պիտի ըլլայ Մեսրոպեանի միջազգային ճանաչման եւ միջազգային վկայակիր հաստատութիւն մը դառնալու ճամբուն վրայ եւ պիտի ըլլայ աննախընթաց նուաճում մը՝ համալիբանանեան եւ համահայկական մակարդակներու վրայ», յայտնեց պարոն Գալուստ։ Երկրորդ՝ յառաջիկայ տարեշրջանէն սկսեալ, Մեսրոպեանը պիտի ներդնէ ֆրանսական պաքալորէայի ծրագիրը՝ 10-րդ դասարանէն սկսեալ, իսկ երրորդ՝ յաջորդ տարուան ծրագրին մէջ պիտի ներառնուի AI-ի՝ արհեստական բանականութեան ուսուցումը աշակերտներուն։ «Սա ժամանակակից կեանքի անխուսափելի ուղղութիւնն է, եւ մենք պիտի պատրաստենք մեր աշակերտները՝ ըլլալու առաջնորդներ այդ ապագայի մէջ, ոչ թէ հետեւորդներ», դիտել տուաւ պարոն Գալուստ։
Խօսքը ուղղելով շրջանաւարտներուն, տնօրէնը յղեց երեք մաղթանքներ․ «Ձեր մէջ ամրապնդեցէք լրջութիւնը՝ կեանքի հանդէպ ունեցած ձեր մօտեցումին մէջ, յարատեւութիւնը՝ որպէսզի ամուր պահէք դժուարութիւններու դիմաց չընկճուելու ու չընկրկելու կամքը, եւ աշխատասիրութիւնը, որ է յաջողութեան միակ ճամբան»։ Ապա ան շնորհակալութիւն յայտնեց ծնողներուն, վարժարանի անձնակազմի անդամներուն եւ օժանդակ մարմիններուն, շեշտելով, որ իւրաքանչիւրին ջանքն ու յանձնառութիւնը հանդիսացան այն ամուր կռուանը, որուն վրայ կը կերտուին աշակերտներուն յաջողութիւնը եւ վարժարանին համբաւը։
Այս առիթով, պարոն Գալուստ յայտարարեց, որ այս տարեշրջանին, հայագիտական նիւթերուն մէջ իր արձանագրած լաւագոյն արդիւնքին համար, Մեսրոպեանի «Գէորգ Հաճեան յիշատակի մրցանակը» կը շահի աւարտական դասարանի աշակերտուհի Փերլա Ժաուհարժի, որուն շնորհիւ ան պիտի մասնակցի «Համազգային»ի տարեկան Ֆորումին։ Ապա ան պատուոյ վկայագիրներ յանձնեց 2024-2025 տարեշրջանին իրենց համապատասխան դասարաններուն մէջ բարձրագոյն նիշերը ստացած շրջանաւարտներուն։
Շրջանաւարտներուն անունով խօսքեր արտասանեցին Յակոբ Չափատարեան, Մարիա Քոշոյեան, Ալեքս Գալայճեան եւ Լէա Քէշիշեան, որոնք երախտագիտութեան իրենց զգացումները արտայայտեցին Մեսրոպեանի տնօրէնութեան, ուսուցիչներուն եւ ծնողներուն՝ մանկապարտէզէն մինչեւ աւարտական դասարան յանուն իրենց կրթութեան ի գործ դրուած զոհողութիւններուն եւ ջանքերուն համար։
Գեղարուեստական մասով, շրջանաւարտները կատարեցին նուագներ, երգեցին հայերէն եւ օտարալեզու երգեր, կատարեցին հայկական եւ յունական պարեր եւ հուսկ, Մեսրոպեանի Վահանը փոխանցեցին իրենց յաջորդող աշակերտներուն։
Գերպծ. Հ. Մաշտոց Թ․Ծ․Վ․ Զահթերեան իր հայրական պատգամին մէջ յուզումով յիշեց Մեսրոպեանի մէջ իր աւարտական հանդէսին օրը՝ 20 տարի առաջ, դիտել տալով, որ մեսրոպեանական մը ըլլալը իրեն համար միշտ եղած է պատիւ եւ պարտաւորութիւն՝ ուր ալ գտնուած ըլլալ եւ իր ստանձնած բոլոր պատասխանատուութիւններուն մէջ։
Գերապայծառ հայրը մեծապէս գնահատեց վարժարանի տնօրէնութեան եւ անձնակազմին գործունէութիւնը, որուն շնորհիւ նորանոր սերունդներ աշխարհ մուտք կը գործեն մարդկային, ազգային եւ քրիստոնէական ամուր նկարագիրով եւ արժէքներով։
Հայր Մաշտոց յատուկ գնահատանքի խօսք ուղղեց ծնողներուն, շեշտելով, որ հայ դպրոցը կանգուն կը մնայ հայ ծնողներու զոհողութեան, ազգային գիտակցութեան եւ հոգատարութեան շնորհիւ։ Ան դիտել տուաւ, որ այս արժանիքները անգին են յատկապէս նկատի առած այն աշխարհացունց փոփոխութիւնները որ տեղի կունենան ինչպէս բոլոր մարզերուն, նաեւ՝ կրթութեան ոլորտին մէջ, որ օր օրի կը փոխուի՝ արհեստագիտութեան արագընթաց յառաջդիմութեան հետ։
Գերապայծառ Զահթէրեան մաղթեց աշակերտներուն, որ անվախօրէն յառաջ ընթանան դէպի գիտութեան եւ ուսման խորքերը, ընդլայնեն իրենց մտահորիզոնը եւ յենած իրենց արմատներուն՝ բարձր պահեն Մեսրոպեանի անունը, ի փառս Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցին, իր գործակից հայրերուն, Հայաստանին եւ հայ ժողովուրդին։
With this informative column, ZARTONK hits the start of its new series: “A Journey into the Treasures of Armenian Culture”.
The well know saying that “Armenia is a museum under the open sky” is right and fair, but it is also fair to realize and speak about the reality that our homeland contains not only architectural wonders from the past, such as churches and monasteries, or natural wonders, but also man-made cultural museums and libraries of modern times.
This confirms the reverence and attachment of our people to their centuries-old culture.
The question for us is where will today’s tourist visit to get to know our country? Perhaps among some famous sights – museums, casinos, cafes?… Our «A Journey into the Treasures of Armenian Culture» series suggests and encourages Armenians visiting Armenia to visit cultural and art centers, museums and libraries, especially since the Armenian cultural knowledge we receive in the conditions of the Diaspora is poor, and negatively affects our pride and also our sense of identity.
With this series, we will make a modest attempt to push the Armenian and non-Armenian tourists towards the treasuries of Armenian culture, to support the strengthening, reaffirmation and requalification of the national knowledge of every Armenian and in all those good people who value the Armenian culture.
To push our readers from daily and domestic culture to fundamental culture, not to pass by but to make room for this as well… Every couple of days, we will publish information about one of the Cultural Treasures of Armenia.
On this occasion, we also call on the teachers of Armenian studies in our schools to use the information contained here, updating the teaching of Armenian studies…. Meanwhile, if for reasons beyond our control, mistakes are made here (linguistic or stylistic), let the teacher correct them with the teacher’s comments and suggested proof readings….
The articles on Armenian culture included in the series will not be published in order of their importance or size. Their sequence will be based purely on practical and accessible grounds. On this occasion, we would like to express our gratitude to Greg Hagopian who will be gathering the information through personal visits and desk researches as well as to Ms. Roupina Ohanian for coming up with the idea of this series as well as her encouragement and helpful suggestions.
Let’s take a tour of the Cultural Treasures of Armenia together.
The Silva Kaputikyan House-Museum (Armenian: Սիլվա Կապուտիկյանի տուն-թանգարան) was founded in 2009 in Yerevan, Armenia. It functions as a branch of Literary and Arts Museum named after Yeghishe Charents.
Silva Kaputikyan House-Museum is devoted to the exhibition and preservation of the Armenian poet Silva Kaputikyan’s legacy and literary works, consisting of her personal belongings, souvenirs, awards, manuscripts and books.
On 20 January 2009, on the 90th anniversary of her birthday, the Silva Kaputikyan House-Museum was inaugurated by the decision of the Government of Armenia, in attendance of the President of the Republic and Kaputikyan’s son, Ara Shiraz. In 2007 the street on which the museum is located, formerly known as Baghramyan Lane 1, was renamed Kaputikyan Street.
The museum is located in the apartment where Kaputikyan lived for 30 years. Her bedroom, study, and living room remain untouched as per her will, just the way they had been during her lifetime. The house-museum consists of five showcases. The first includes items from Kaputikyan’s house at 20 Amiryan Street, where the poet was born and lived until 1954. In the second showcase are her personal belongings including watches, bags, make-up accessories and a fragment of a pharaoh’s necklace (more than 3000 years old). In the third showcase are the gifts which Kaputikyan had received from Avetik Isahakyan, Sergei Parajanov, Vazgen I, Paruyr Sevak, among others. The fourth showcase houses Kaputikyan’s awards, including the «Badge of Honour», «Friendship of Nations» and «October Revolution». In the fifth showcase are the tickets of memberships. In the hallway is a plaster bust created by Kaputikyan’s son, the famous sculptor, Ara Shiraz.
The House-Museum is located on Silva Kaputikyan Street, Building 1, 2nd entrance, 4th floor, Apt. 26, Yerevan 0019, Armenia. It receives around 16-20 visitors per day. The House-Museum’s director is Ms. Armenuhi Demirtchyan.
Tuesday 10:30 AM – 5:30 PM / Wednesday 12:30 PM – 7:00 PM / Thursday 10:30 AM – 5:30 PM / Friday 10:30 AM – 5:30 PM / Saturday 10:30 AM – 5:30 PM / Sunday 11:00 AM – 4:00 PM
Scope
In addition to the exhibition of Kaputikyan’s works, the house-museum’s function is to republish works and continue educating people about Kaputikyan’s literary heritage. As a result of the museum’s research, more than 18,000 pages manuscripts have been copied. Visitors of the museum include schoolchildren, intellectuals, citizens of Armenia and the Diaspora, as well as tourists from various countries. Through the joint work of the museum and the Silva Kaputikyan Foundation, various albums, films and cassettes have been created. Annually, on the last Saturday of September, poetry festivals are held with great solemnity.
Who is Silva Kaputikyan (also spelled Sylva, Kaputikian or Gaboudigian)?
Silva Kaputikyan (Armenian: Սիլվա Կապուտիկյան) (20 January 1919 – 25 August 2006) was an Armenian poet and political activist. One of the best-known Armenian writers of the twentieth century, she is recognized as «the leading poetess of Armenia» and «the grand lady of twentieth century Armenian poetry». Although a member of the Communist Party, she was a noted advocate of Armenian national causes.
Her first collection of poems were published in the mid-1940s. By the 1950s she had established herself as a significant literary figure in Soviet Armenia. Besides Armenian she also wrote in Russian and many of her works were translated to other languages. In the later Soviet era she frequently addressed political and other issues.
Background and early life
Born Sirvard Kaputikyan on 20 January 1919 to parents from the historically Armenian-populated city of Van (in Western Armenia), she was raised in Yerevan, the capital city of Armenia. Her father, Barunak (Parounag), died of cholera three months before her birth. She was raised by her mother and grandmother. She attended the Faculty of Armenian Philologyat the Yerevan State University from 1936 and graduated in 1941, and subsequently studied at the Gorky Institute of World Literature of the Soviet Academy of Sciences from 1949 to 1950. She joined the Communist Party of the Soviet Union in 1945.
Literary career
She made her literary debut in the early 1930s and published her first poem in 1933. In 1941 she became a member of the Writers’ Union of Armenia. Her first major publication, a collection of poems, appeared in 1945. Two main themes of her works were the national identity and lyric poetry. Her well-known poem, «A word to my son», became a «standard verse in asserting national identity». The last verse goes: «Look, my son, wherever you are, / Wherever you go under this moon, / Even if you forget your mother, / Do not forget your Mother tongue.»
In 1962–1963 and 1973 she traveled throughout Armenian diaspora communities in the Middle East (Lebanon, Syria, Egypt) and North America (United States and Canada). In 1964 and 1976 she published two travel books, which are accounts of her visits to the Armenian communities of the Middle East, largely composed of genocide survivors and their descendants, and North America. Her books of the 1960s and the 1970s focused on the history of the Armenian people and their future, which she always depicted in optimistic pictures. She wrote several poems for children and two dramas (1961–2, 1976).
In total, she authored over sixty books in Armenian and some in Russian. Her works were translated by Bulat Okudzhava, Yunna Morits, Yevgeny Yevtushenko, Andrei Voznesensky, Bella Akhmadulina, and others.
Death and funeral
Kaputikyan died at a Yerevan hospital on 25 August 2006 during a surgery for a broken leg. Her funeral service was held at the Yerevan Opera Theatre on 29 January 2006 , from where her coffin was taken to the well honored Komitas Pantheon, where she was laid to rest.
Personal life
Kaputikyan was married to the well-known Armenian poet Hovhannes Shiraz. Their only son, Ara Shiraz (1941–2014), was a prominent sculptor. According to Vanand Shiraz, Shiraz’s son from a later marriage, they had got devorced because «the presence of two strong personalities in one family is difficult.» Writer and art critic Levon Mutafyan expressed a similar view: «Hovhannes Shiraz and Silva Kaputikyan divorced later because it seemed as though the two powerful individuals couldn’t live together, but Ara served as the bridge that linked them.»
Political views and activities
According to Mark Malkasian, Kaputikyan belonged to «a nimble-footed stratum of the Armenian intelligentsia. For decades they had tightroped along a fine line between Armenian nationalism and official Soviet internationalism. On the Karabakh question, the genocide issues, and other matters dear to the Armenian soul, they spoke with the voice of their people. At the same time, they kept themselves in good stead with Moscow and reached the upper crust of the Soviet intelligentsia.» Kaputikyan always pointed out the role of Soviet Armenia as the center of the Armenian nation, while relegated the Armenian diaspora to a secondary position.
Kaputikyan praised the prominent Russian human rights advocate Andrei Sakharov as «the conscience of the Soviet people».
Armenian genocide
Kaputikyan called for «peaceful revenge» in regards to the Armenian genocide. In the book Midway Contemplations (1961) she wrote: «You must take revenge by continuing to live.»
On 24 April 1965, on the 50th anniversary of the Armenian genocide a large demonstration took place in Yerevan. Kaputikyan was among the speakers who commemorated in their speeches the Armenian intellectuals who were deported and killed in 1915. Along with the poet Paruyr Sevak, she was one of the main figures during the demonstration. Subsequently, she and Sevak were invited to Moscow, where the Soviet government sanctioned the construction of an Armenian genocide memorial in Yerevan, which was completed in 1967. She later criticized the Soviet leadership for their policies regarding the April 1965 genocide commemorations in Soviet Armenia. She contrasted the «unrestrained commemorations» in the Armenian diaspora with the commemorations in Yerevan, which according to her, «lacked the necessary depth and breadth». In 1966 she cited the independence of the Soviet Armenian government as a cause of the demonstration.
Soviet language/nationality policy
She defended the national rights and aspirations of the non-Russian peoples in a speech that was published in Samizdat in 1965–66. In 1980 she «fretted that Armenian parents felt compelled to send their children to Russian-language schools to broaden their career opportunities.» In May 1987 she was the first non-Russian to publish an article in Pravda about the nationalities issue, in which she criticized the Soviet government of «steadily expanding the sphere of Russian-language usage at the expense of Armenian, and suggested indirectly that Russian chauvinism continued to mar relations among the peoples of the Soviet Union.» She added: «With every passing year, the sphere of our native language is narrowing in Armenia. True patriotism, inspired by a people’s history and culture, is a reliable shield protecting young people from alien outside influences.»
Armenian armed struggle
In the 1980s, she was asked whether the armed operations and bombings of Armenian Secret Army militants could be discrediting the Armenian nation in the eyes of the world. She responded: «And does staying silent, imploring the empire-worshiping Turk-defending powers on behalf of the Armenian Cause, groveling at their feet and being left empty-handed time and again do credit to our nation?»
In 1983 Kaputikyan wrote a requiem for Levon Ekmekjian called «Night Requiem» (Գիշերային ռեքվիեմ), which was first published in 1987. Ekmekjian was one of the chief perpetrators of the 1982 Esenboğa International Airport attack in Ankara, for which he was hanged in Turkey a year after.
Kaputikyan was among the Armenian intellectuals who expressed their support of Varoujan Garabedian, the perpetrator of the 1983 Orly Airport attack in Paris. He was later released from a French prison in 2001 and deported to Armenia.
Karabakh movement
She was one of the early leaders of Karabakh movement, along with Zori Balayan and Igor Muradyan. According to Levon Ter-Petrosyan, Armenia’s first president and the later leader of the Karabakh Committee, Kaputikyan, Balayan, Muradyan, and others formed the «first Karabakh Committee», which had only one goal—unification of the Armenian-populated Nagorno-Karabakh Autonomous Oblast (NKAO) with Soviet Armenia. «
At a 15 February 1988 meeting of the Writers Union of Armenia Kaputikyan spoke up in support of the Karabakh Armenians. On 26 February Kaputikyan and Balayan met Soviet leader Mikhail Gorbachev in the Kremlin to discuss the Karabakh issue. According to Thomas de Waal «Both Armenian writers combined loyal [Communist] Party membership with Armenian nationalism but were very different in nature.» He describes Kaputikyan as follows:
Silva Kaputikian has a more calm and regal demeanor. With a flat nose, green eyes, and an elegant white bouffant hairdo, she looks like a grande dame from the court of Louis XV. Kaputikian is Armenia’s most famous living poet and, as it emerged from the meeting, counted Raisa Gorbacheva as one of her fans. Despite her nationalist views, she has spoken up frequently for conciliation and dialogue with Azerbaijan.
After they returned to Armenia, they persuaded the demonstrators to pause the rallies. Overall, her role in the Karabakh movement is considered controversial.
Environmentalism
On an October 1987 demonstration organized by Zori Balayan Kaputikyan demanded the authorities to shut down all chemical plants in Armenia and warned: «Don’t let the Red genocide be followed by this invisible genocide!» On a 26 April 1988 meeting at the Writer’s Union building in Kiev, Ukraine commemorating the second anniversary of the Chernobyl disaster Kaputikyan’s telegram «expressing solidarity in grief» was read at the beginning.
Recognition and legacy
Kaputikyan is among the most notable Armenian women in history. She became a classic of Armenian literature during her lifetime and her poems have been included in school literature programs. Kaputikyan is often referred to in Armenian circles as Ամենայն հայոց բանաստեղծուհի, which literally translates to «Poetess of All Armenians» and imitates the «Poet of All Armenians» title given to Hovhannes Tumanyan, which itself derives from the Catholicos of All Armenians, the head of the Armenian Church. She was «one of the best-known and widely quoted Soviet Armenian poets». An Armenian government press release on her death described Kaputikyan as «one of the most outstanding Armenian poets of the 20th century».
In 1989 journalist and political analyst Bohdan Nahaylo described Kaputikyan as one of the «highly respected non-Russian cultural figures» of the Soviet Union.
At a February 1988 reception in the Kremlin, Soviet Secretary General Mikhail Gorbachev said that his wife, Raisa, greatly admired Kaputikyan’s poetry.
A school in Yerevan was named after Kaputikyan in 2007.
Awards
USSR State Prize (1952)
Armenian SSR State Prize (1988)
Honored Cultural Worker of Armenian SSR (1970)
Honored Cultural Worker Georgian SSR (1982)
Mesrop Mashtots Medal (1999)
Order of Princess Olga (Ukraine, 1999)
Titles
Full Member (Academician) of the Armenian National Academy of Sciences (1994)
Honorary Citizen of Yerevan (1986)
In culture
Cartoonist Alexander Saroukhan depicted Kaputikyan in a 1963 caricature, now kept at the National Gallery of Armenia.[70]
Kaputikyan appeared in the 1992 documentary, Parajanov: The Last Spring, about Sergei Parajanov, a film-maker of Armenian descent who was persecuted by the Soviet authorities.
AR TV and Public Television of Armenia («Միայն ապրելը քիչ է ինձ համար», 2014) have produced documentaries on Kaputikyan.
Յառաջիկայ Կիրակի Թանգարանների Միջազգային Օրն է։ Դա նշւում է ամեն տարի Մայիսի 18-ին։
2025 թուականի Մայիսի 18-ին, ինչպէս աշխարհի չորս ծագերուն, նաեւ ՀԱյաստանի մէջ նշուելու է նշելու Թանգարանների միջազգային օրը, իսկ մայիսի 17-ին՝ «Թանգարանների գիշերը»:
Արդարեւ, Թանգարանների միջազգային օրըՄայիսի 18-ին նշուող ամենամեայտօն է։ Հռչակուել է Թանգարանների միջազգային խորհրդի (ICOM – The International Council of Museums) որոշմամբ 1977 թուականի Մայիսի 18-ին, ԻԿՕՄ-ի 11-րդ գլխաւոր համագումարին ընթացքում՝ ռուսական պատուիրակութեան առաջարկութեամբ։ 1978 թուականիցիւրաքանչիւր տարի այս օրը նշում է աշխարհի աւելի քան 150 երկիր, այդ թւում եւՀայաստանը։
Այս առիթով եւ այս տօնին ընդառաջ յարմար տեսանք մեր ընթերցողներուն տրամադրութեան տակ դնել Հայաստանի մէջ գործող թանգարաններու եւ առնչակից հիմնարկի ցուցակը: Յաւակնութիւնը չունինք, ամբողջական ցուցակ մը ներկայացնելու: Ընթերցողը իր հերթին կրնայ աւելի եւս հարստացնել այս ցուցակը, նշելով անոր վրիպումները եթէ կան: Մինչ այդ մեր նպատակն է քաջալերել իւրաքանչիւր հայ ընտանիք եւ հայորդի նշեալ երկու օրերուն ընթացքին այցելել թանգարաններ հաղորդակից ըլլալու համար մեր ժողովուրդի հզօր անցեալին, անոր արուեստին ու ազգային ժառանգութեանը.
ԵՐԵՒԱՆԻ ԹԱՆԳԱՐԱՆՆԵՐԻ ՑԱՆԿ
Արուեստի թանգարաններ
– Գաֆէսճեան արուեստի կենտրոն
– Ժողովրդական արուեստի թանգարան
– Ռուսական արուեստի թանգարան
– Ժամանակակից արուեստի թանգարան
Տուն-թանգարաններ
– Մարտիրոս Սարեանի տուն-թանգարան
– Յովհաննէս Թումանեանի թանգարան (Երեւան)
– Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտ
– Խաչատուր Աբովեանի տուն-թանգարան
– Աւետիք Իսահակեանի տուն-թանգարան (Երեւան)
– Արա Սարգսեանի եւ Յակոբ Կոջոյեանի տուն-թանգարան
– Արամ Խաչատրեանի տուն-թանգարան
– Դերենիկ Դեմիրճեանի տուն-թանգարան
– Եղիշէ Չարենցի տուն-թանգարան
– Երուանդ Քոչարի թանգարան
– Գէորգ Գրիգորեանի (Ջիոտտօ) արուեստանոց-թանգարան
– Յարութիւն Կալենց թանգարան
– Կարէն Դեմիրճեանի թանգարան
– Ալեքսանդր Սպենդիարեանի տուն-թանգարան
– Սերգէյ Փարաջանովի թանգարան
– Սիլվա Կապուտիկեանի տուն-թանգարան
– Արթուր Թարխանեան կենտրոն
– Լուսիկ Ագուլեցու տուն-թանգարան
– Լուսինէ Զաքարեանի տուն-թանգարան
Գիտական թանգարաններ
– Մաշտոցի անուան Մատենադարան
– Գիտութեան եւ տեխնիկայի թանգարան
– Կապի թանգարան
– Տիեզերքի թանգարան
Պատմութեան թանգարաններ
– Հայաստանի պատմութեան թանգարան
– Երեւանի պատմութեան թանգարան
– Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտ
– Էրեբունի թանգարան
– Հ. Յ. Դաշնակցութեան պատմութեան թանգարան հիմնադրամ
– Հայ բժշկութեան թանգարան
– Ֆիդայական շարժման «Զօրավար Անդրանիկ» թանգարան
– Մայր Հայաստան ռազմական պատմութեան թանգարան
– Միջին Արեւելքի արուեստի թանգարան (Երեւան)
Բնագիտական թանգարաններ
– Երկրաբանական թանգարան
– Հայաստանի բնութեան պետական թանգարան
Այլ
– Ալեքսանդր Թամանեանի անուան ճարտարապետութեան ազգային թանգարան-ինստիտուտ
– Եղիշէ Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարան
– Երեւանի թատերական թանգարան
– Ֆրիտեօֆ Նանսէնի թանգարան
– Հայաստանի փայտարուեստի թանգարան
– Հայաստանի Պետական Մանկավարժական Համալսարանի թանգարան
– Հայաստանի երկաթուղու թանգարան
– Հայաստանի բժշկութեան պատմութեան թանգարան
– Գրատպութեան թանգարան
– Յովհաննէս Շարամբէեանի անուան ժողովրդական արուեստների թանգարան
– ԱՐԱՐԱՏ թանգարան
– Երեւանի Արարատ Կոնեակի-Գինու-Օղու Կոմբինատ
Պատկերասրահներ
– Հայաստանի ազգային պատկերասրահ
– Արամէ պատկերասրահ
– Ալբերտ եւ Թովէ Բոյաջեան ցուցասրահ
– Գալա Արտ (ցուցասրահ)
– Գեղագիտութեան ազգային կենտրոն
– Դալան պատկերասրահ
– Էդուարդ Իսաբէկեան ցուցասրահ
– Նորարար փորձառական արուեստի կենտրոն
– Սարգիս Մուրադեան պատկերասրահ
– Վալմար արուեստի սրահ
– Արուեստի դեսպանատուն
– «ՀԱՅ արտ» մշակութային կենտրոն
ՇԻՐԱԿԻՄԱՐԶԻԹԱՆԳԱՐԱՆՆԵՐ
– Ժողովրդական ճարտարապետութեան եւ քաղաքային կենցաղի թանգարան
15 Մայիս 2025-ին տեղի ունեցաւ Մեսրոպեան բարձրագոյն վարժարանի աշակերտներուն DELF վկայականներու յանձնման հանդիսութիւնը, որ բծախնդրօրէն մշակուած ծրագիրով մը համախմբեց կրթական մեր համայնքը՝ ստեղծելով տօնական եւ ոգեշնչող մթնոլորտ մը, ծնողներու, ուսուցիչներու եւ բարեկամներու մասնակցութեամբ։
Հանդիսութիւնը իրենց նշանակալի ներկայութեամբ պատուեցին Լիբանանի մէջ «Institut français»-ի բարձրաստիճան պաշտօնատարներ Իզապել Փիքօ՝ Համագործակցութեան եւ մշակութային գործողութիւններու փոխխորհրդական եւ արտասահմանի մէջ ֆրանսական ուսուցումի պատասխանատու, Քամիլ Լը Կալ՝ Լեզուական կեդրոնին տնօրէն եւ Տանիա Ղատտար՝ Կրթական խորհրդատու։
Հանդիսութիւնը սկսաւ Լիբանանի, Հայաստանի եւ Ֆրանսայի պետական քայլերգներով, զորս ապրումով կատարեցին Մեսրոպեանի երգչախումբին անդամները։
Այնուհետեւ, բեմ բարձարացաւ հանդիսավար ուսուցչուհին՝ Օրդ. Ճենիֆըր Եունէս, որ ջերմօրէն ողջունեց պատուոյ հիւրերը եւ արտայայտեց խոր հպարտութիւն՝ DELF վկայականներու յանձնման այս հանդիսութեան առիթով։ Ան շեշտեց, որ Մեսրոպեան վարժարանը, միաժամանակ արժեւորելով ֆրանսերէնը եւ այլ լեզուներ, կը ձեւաւորէ արմատներուն կառչած՝ բայց աշխարհին բաց քաղաքացի։ Ան մաղթեց աշակերտներուն՝ հպարտանալ իրենց կեանքի այս հանգրուանով եւ շարունակել իրենց ուղին նոյն յանձնառութեամբ, քանի որ ապագան կը պատկանի անոնց, որոնք կը յանդգնին սորվիլ, երազել եւ կառուցել։
Հետեւեցաւ երկխօսութիւն մը աշակերտներ Ճիաննա Ուլուճեանի եւ Աւօ Թորոսեանի միջեւ, ուր անոնք կիսուեցան DELF քննութեան հետ իրենց փորձառութեամբ՝ ընդգծելով, որ այս փորձառութիւնը ոչ միայն բարելաւեց իրենց լեզուական հմտութիւնները, այլեւ զօրացուց իրենց ինքնավստահութիւնը եւ նպաստեց հետագայ ուսման նպատակներու ձեւաւորման։ Անոնք նշեցին, թէ որքան արժէքաւոր է միջազգային մակարդակով ճանչցուած վկայական մը ունենալը եւ երախտագիտութիւն յայտնեցին ուսուցիչներուն ու բոլոր անոնց, որոնք աջակցեցան իրենց այս ճամբուն ընթացքին։
Գեղարուեստական բաժինը բացուեցաւ «Moulin Rouge» պարով, զոր մեծ յաջողութեամբ ներկայացուց վարժարանի «Շուշի» պարախումբը, փարիզեան շունչ մը հաղորդելով ներկաներուն։
Յաջորդեց տիկին Իզապել Փիքոյի ներկայացումը եւ խօսքը, ուր ան շեշտեց DELF վկայականին նշանակութիւնը ֆրանքոֆոն աշխարհին մէջ, ինչպէս նաեւ անոր արժէքը աշակերտներու ապագայի զարգացման համար։ Ան խրախուսանքի եւ հաւատքի ջերմ ուղերձ մը յղեց վկայականակիր աշակերտներուն, մաղթելով մեծագոյն յաջողութիւններ։
Հանդիսութիւնը շարունակուեցաւ «Շուշի» պարախումբի գեղեցիկ կատարումներով։ Աշակերտները ներկայացուցին հայկական աւանդական պարեր, սփռելով հայկական ժառանգութեան շունչը սրահին մէջ։
Մեսրոպեան վարժարանի տնօրէն Պրն. Կրէկուար Գալուստ ելոյթ ունեցաւ յուզիչ ու ներշնչող խօսքով մը, որուն մէջ ան արժեւորեց աշակերտներուն ջանքերը ու գնահատեց ուսուցիչներուն եւ ծնողներուն նուիրումը՝ այս կարեւոր կրթական հանգրուանին հասնելու ճանապարհին։
Ան ընդգծեց, որ DELF վկայականին ձեռքբերումը բարդ ուղի մըն է, որ կը պահանջէ կարգապահութիւն ու հետեւողականութիւն, սակայն ի վերջոյ կը բանայ աշխարհի դռները մեր պատանիներուն համար։
Ան ջերմօրէն շնորհակալութիւն յայտնեց Մեսրոպեանի ֆրանսերէնի ուսուցիչներուն՝ իրենց նուիրումին եւ բարձրամակարդակ ուսուցումին համար, տիկին Հասնա Ապու Էլիասին՝ իբրեւ միջնակարգ եւ երկրորդական բաժիններու պատասխանատու եւ ֆրանսերէնի համակարգող, ինչպէս նաեւ Տոքտ. Գոլեթ Աունին՝ իր հետեւողականութեան համար։ Ապա երախտագիտութիւն արտայայտեց «Institut français»-ի պատասխանատուներուն, որոնց ներկայութիւնը արտայայտութիւնն է իրենց ամուր յանձնառութեան եւ հաւատքին՝ Լիբանանի մէջ ֆրանքոֆոն կրթութեան նկատմամբ ։
Միջոցառումը հասաւ իր ամենասպասուած պահուն՝ վկայականներու յանձնման արարողութեան, ուր աշակերտները, հպարտութեամբ եւ ուրախ ժպիտներով, ստացան իրենց DELF վկայագիրը։
Օրուան յիշատակը կնքուեցաւ խմբանկարով մը, ուր ներկաները միասին հաստատեցին այս յատուկ պահու տօնական ոգին եւ յիշարժանութիւնը՝ բոլորին համար:
Լիբանանի մարզական կեանքը վերակազմակերպելու եւ աւելի աշխուժացնելու հոլովոյթին ծիրին մէջ, Չորեքշաբթի, 14 Մայիս 2025-ին Տպայէի «Le Royal» պանդոկին մէջ տեղի ունեցաւ Լիբանանի ողիմպիական կոմիտէի ընդհանուր ժողովը եւ 12 անձերէ բաղկացած նոր գործադիր վարչութեան ընտրութիւնը: Ժողովին ներկայ գտնուեցան ընտրելու իրաւունք ունեցող լիբանանեան ողիմպիական 26 ֆետերասիոններէն 16-ին ներկայացուցիչները` ներառեալ պասքէթպոլի ֆետերասիոնի ներկայացուցիչ, ՀԲԸՄ-ՀԵԸ Կեդրոնական Վարչութեան պաշտօնաւարտ ատենապետ Վիգէն Չերչեանը:
Նաւարկութեան ֆետերասիոնի նախագահին թեկնածութեան յետս կոչումէն ետք, մնացեալ 12 թեկնածուները ընտրուեցան առանց քուէարկութեան՝ մրցակիցներու բացակայութեան լոյսին տակ: Ժիհատ Սալամէ դարձաւ ատենապետ` չորս փոխատենապետներու կողքին, Ժաուտաթ Շաքէր ստանձնեց ընդհանուր քարտուղարի պաշտօնը, Շատի Մախզում՝ գանձապահ, Վիգէն Չերչեան՝ հաշուապահ, Նազարէթ Հապիպեան եւ Խալէտ Պատիհ՝ խորհրդականներ: Ընդհանուր ժողովին ընթացքին որոշուեցաւ նաեւ ընտրելու իրաւունք շնորհել մարզական պարի եւ լեռնամագլցումի ֆետերասիոններուն:
Նշենք, թէ այս պատմական առաջին անգամն է, որ ՀԲԸՄ-ՀԵԸ-էն անձնաւորութիւն մը կը հասնի Լիբանանի ողիմպիական կոմիտէի գործադիր վարչութեան դիւան՝ հաշուապահի պաշտօնով:
Կը շնորհաւորենք նորընտիր Գործադիր վարչութիւնը, մաղթելով բարի երթ:
ՀԲԸՄ-ՀԵԸ-ի մամլոյ եւ տեղեկատուական գրասենեակ
*****
Այս առիթով ԶԱՐԹՕՆՔ կը շնորհաւորէ Վիգէն Չերչեանը, որ իր մարզական, սկաուտական եւ ընդհանրապէս միութենական գործունէութեան ամբողջ շրջանին, իր լաւագոյնը տուած է Լիբանանին եւ լիբանանահայ համայնքին: Պատիւ Արժանաւորին: