Հինգշաբթի, 26. 06. 2025

Գալ տարի՝ Վան (12) Պատառիկներ ՝ Երազային Արեւմտահայաստանէն Վան

0
Ուխտագնացներս՝ Եռագոյնով

Վարդգէս Գուրուեան

 

«Ծովից Արեւն է ելել ու պարել է ժայռերին

Եւ այդ պարից է ծնվել Մայրաքաղաք Վանը հին»

 

Շատ դժուար է ինծի համար հոս նկարագրել Վանա Լճի եւ շրջակայքի զմայլելի գեղեցկութիւնը: Մե՛րն էր: Հիմա, առժամեայ կերպով մերը չէ: «Վաղը» մե՛րը պիտի ըլլայ…:

Դէպի Վան մեր ճամբուն վրայ հանդիպեցանք Առիւծ Մհերի թոռան, Փոքր Մհերին…: «Մհերի Դուռ»ի շրջակայքը ժայռալեռ մըն է, ուղղակի ժայրաստան, որուն վրայ յստակօրէն կ’երեւայ «Մհերի Դուռ»ը: Դրան վրայ սեպագիր արձանագրութիւններ կային, մասամբ վանտալուած, ուր արձանագրուած է հին ժամանակներուն դարերով կիրառուած արեգակնային օրացոյցի վկայութիւնը:  Տիգրան եւ Պերճ Ղորղորեանները, որպէս խումբին ամենաերիտասարդ անդամները, մագլցեցան մինջեւ «Մհերի Դուռ»ը, մեր պատգամը տանելու: Տիգրանը իր հնւժկու բազուկներով թակեց «Դուռ»ը, բայց բացող չ’եղաւ… Պիտի խնդրէինք Փոքր Մհերէն որ Մեծ Ցեղասպանութեան 100-ամեակի առիթով դուրս գար եւ ազատագրէր Մեր Հողերը, իր գերեվարուած հայրենիքը: Ինչպէս իր հայրը, Դաւիթը, Մսրա Մելիքին զօրքեր դուրս շպրտած էր մեր հողերէն, պիտի առաջարկէինք որ ինքն ալ դուրս գար եւ դուրս շպրտէր Օսման օղլու Թուրք գազաններուն վոհմակները: Լու՜ռ էր Փոքր Մհերը, տակաւին մտածկոտ, կարծես մեզի կ’ըսէր « ժամանակս չէ եկած տակաւին, սպասեցէք քիչ մըն ալ եւ ես բիւրաւոր Փոքրիկ Մհերիկներով պիտի փշրեմ այս Դուռը եւ այն ատեն վա՜յ անոր որ դէմս կ’ելլէ… (կը լսէ՞ք Պրն. Էրտողան):

Տիգրանը տակաւին կը համենար մինչ իր կինը, Քէթին, վարէն աղաչական կը կանչէր իր ամուսնոյն որ ուշադիր ըլլար վար իջած ատեն քանի որ վայրէջքը քարքարոտ էր եւ կրնար սահիլ: Տիգրանն ալ, կարծես անոր վախցնելու համար մասնաւոր կը «սահէր» խեղճ Քէթիին սիրտը թունդ հանելով: Պաս չելած, քանի մը կտոր քար առինք որպէս յիշատակ «Մհերի Դուռ»էն, եւ ի պահանջեալ հարկին՝ քանի մը գլուխ արիւնելու…: Ճերմակորակ քար մըն ալ տուի Ֆաուլըրի (Ֆրէզնոյի կից քաղաք) եկեղեցւոյ Երէցկին Սանտրա Առաքելեանին որ տանի իր եկեղեցին եւ հոն խորանին վրայ զետեղէ: Սիրով ընդունեց առաջարկս:

«Մհերի Դուռ»ին հրաժեշտ տալէն ետք այցելեցինք Ուրարտական բերդ մը, կառուցուած բարձր բլուրի մը գագաթին՝  որ «կ’իշխէր» շրջակայքին վրայ: Թուրք կամ քիւրտ Ուրարտագէտ մը մեզ դիմաւորեց: Այս մարդուկը տասնամեակներ առաջ որպէս «բեռնակիր» աշխատած է եղէր Եւրոպացի հնագէտներու հետ, պեղումներու ժամանակ եւ անոնցմէ սորված Ուրարտական պատմութիւնն ու սեպագիր այբուբենը եւ այժմ Որարտագէտ է, մանաւանդ Ուրարտական սեպագիրերուն մասնագէտ: Ան մեզի բացատրեց թէ ինչպէս ժամանակին Ուրարտացիները ժայռափոր խողովակներով անձրեւներու ջուրերը կ’ամբարէին մասնաւոր ժայռափոր ջրամբարներու մէջ: Նոյնպէս տեսանք գետնի մէջ պահուած մեծ կարասներ՝ ցորեն ամբարելու համար: Մելգոնեանցի Տօքթ. Պերճ Ղորղորեանը պահակին ձեռքը քանի մը թրքական ոսկի սահեցնելով անոր Ուրարտական սեպագիր տառերով իր անուն – մականունը եւ «Մելգոնեան» բառերը գրել տուաւ: Մելգոնեանցիներուս համար, Մելգոնեան Կրթական Հաստատութիւնը սրբատեղի է, իսկ Աղա Կարապետ եւ Աղա Գրիգոր Մելգոնեան եղբայրները՝  հազարաւոր որբերու փրկիչ եւ արեւմտահայերէնի պահպանիչ Սուրբեր:

Վերջապէս հասանք Վանա Լիճ:

Արեւուն ճառագայթները բիւրաւոր ադամանդներու նման կը փայլփլէին լճի ալեաքներուն վրայ: Լճեզերքին, նախքան նաւ հասնիլը զբօսաշրջիկներու համար կրպակներ կային ուր ծախու էին բազմաթիւ յուշանուէրներ, պատկերներ, քարտէզներ եւ ուտեստեղէններ: Քիչ մը անդին մեծադիր նկարներ կային Աղթամար կղզին նկարագրող: Հոն շրջանակուած էր նաեւ Վանի նշանաւոր ճերմակ կատուին մեծկակ պատկերը իր երկու գոյն աչքերով:

Երբ Սուլթան Համիտ Բ. գահընկէց եղաւ, յեղափոխականները զինք Սելանիկ չ’աքսորած, իրաւունք տուին իրեն իր հետ տանելու իր պալատական ծառաներէն 24 հոգի: Սուլթանը իր ընտրութիւնները կատարելէն ետք խնդրեց որ իրեն արտօնութիւն տրուի մէկ հոգի եւս աւելցնելու: Երիտասարդ Թուրքերը համաձայնեցան: Սուլթանը իր սրճեփն ալ առաւ իր ցանկին վրայ: Ապա, արիւնարբու Համիտը խնդրեց որ իր ճերմակ, Վանի կատուն ալ արտօնուի իր հետ Սելանիկ երթալու: Ան ալ արտօնուեցաւ: Սուլթանին Վանեցի կատուն մասնաւոր խնամուած ազնուական սերունդէ կը սերէր: Անոր հասակը կ’ըսեն թէ քանի մը ոտք երկարութիւն ունէր: Վրեջապէս Օսմանեան Կայսրութեան Սուլթանին կատուն պարզ կատու մը պիտի չ’ըլլար:

Զբօսանաւով ճամբայ ելանք դէպի Աղթամար կղզին: Մինչ կը մօտենայինք կղզիին (3.5 քմ), սկսայ պատկերացնել թէ ինչպէս 4-րդ դարուն Ռշտունեաց իշխանները զարդարուած նաւերով կղզի կ’երթային իրենց սիրուհիներուն հանդիպելու…: Ապա, 10-րդ դարուն, հայոց Գագիկ Արծրունի թագաւորը կղզիին ամենաբարձր վայրին վրայ կառուցած էր պարսպապատ իր միջնաբերդը իր թագուհիին ապահով հանգստարան մը պարգեւելու համար: Եւ որպէսզի թագուհիին շրջազգեստը չթրջուէր, կառուցել տուած է 2.6 մեդր բարձրութեամբ նաւամատոյցը, որ այժմ ջուրով ծածկուած է: Նախքան կղզի ելլելը, նախ ընդհանուր պտոյտ մը կատարեցինք կղզիին շուրջը: Հարիւրաւոր ծովային թռչուններ (gull) ժայռափոր իրենց բոյներէն վար սուզուելով մեր շուրջ պար կը բռնէին եւ կ’ողջունէին մեր գալուստը…: Կրնայինք պատկերացնել թէ կղզիին բնակիչները ու՞ր ձկնորսութեան կ’երթային, կտրիչները ո՞ր բարձունքներէն վար կը սուզուէին աղջիկներուն ուշադրութիւնը գրաւելու, թէ ինչպէ՞ս զբօսանաւերով հայ աւագանին կը նաւարկէր կղզիին շուրջ: Վստահաբար կղզիին բնակիչները լճափ լողալու ալ կու գային, եւ թէ ինչպէս մինչ աղջիկներուն «ծովազգեստները» (մայօ) կը փակչէին անոնց սրունքներուն, ի՞նչ փոթորկումներ տեղի կ’ունենային մօտակայ տղոց հոգիներուն մէջ…

Աղթամար կղզին էր նաեւ հոգեւոր եւ մշակութային շարժումներու կեդրոն:

Ելանք կղզի եւ ուղղակի ուղուեցանք դէպի 2009-ին վերանորոգուած Սբ. Խաչ եկեղեցին:

Սբ. Խաչ եկեղեցին կառուցուած է Գագիկ Արծրունի (608-943 ք.ե.) թագաւորին հրամանով եւ յղացմամբ՝ ճարտարապետ – քանդակագործ Մանուէլի Եպիսկոպոսի կողմէ:

Փոքր եկեղեցի մըն է, խաչաձեւ, 15 x 20 մեթր մեծութեամբ,  մայր գմբէթը՝ 20 մեթր բարձրութեամբ,  ներքնամասը՝ սրբապատկերներով զարդարուած: Թուրք պահակէն իմացանք որ տարին միայն մէկ օր պատարագ կը մատուցուի հոս, իսկ մնացած 364 օր եւ 8 ժամերը ան թանգարան է (ախոռ ըլլալէն շատ աւելի լաւ է): Ըսուեցաւ որ չենք կրնար «թանգարան»ին մէջ աղօթել կամ նկարել: Հա՛հ-հա՜: Եկեղեցիին մէջ կային նաեւ Հայաստանէն ժամանած ուրիշ զբօսաշրջիկներ: Երբ մեր խումբին մեծամասնութիւնը ներս մտաւ, Դոկտ. Կարպիսին ըսինք որ  մենք պիտի աղօթենք: Մենք 1915-ի գառնուկները չե՛նք: Դոկտ Կարպիսը արդէն նման առիթներու կը սպասէր Աստուծոյ հետ խօսելու: Կանչեցինք Երէցկին Սանտրա Առաքելեանը եւ «Հայր Մեր»ը, «Տէր Ողորմեայ»ն եւ «Սուրբ Սուրբ»ը խնկարկեցինք: Մեզի միացան Հայաստանցի զբօսաշրջիկները: Գէորգ Յակոբեանը, միշտ նման առիթներուն «երկրորդ» ձայնը կը բռնէր: Ան Մելգոնեանի մէջ երգչախումբի անդամ էր (պաս) աշակերտութեան եւ յետոյ ուսուցչական տարիներուն (Մայէսթրօ Սեպուհ Աբգարեանի հետ): Հոս ալ Գէորգը երկրորդ ձայով աւելի գեղեցկացուց մեր աղօթքները: Թուրք պահակը եկաւ եւ շատ անհանգիստ էր եւ բարկացած  որ «օրէնքը խախտած էինք»: Դոկտ Կարպիսը «ձեռնուեցաւ» պահակին հետ, պահակը իր ձեռքը գրպանը տարաւ եւ «ժամանակաւորապէս խլացաւ ու կուրացաւ» եւ մեր «ապօրինի նկարահանումներ»ն ալ չտեսաւ:

Սբ. Խաչ եկեղեցին կրնար նմանիլ որեւէ այլ հայկական եկեղեցիի եթէ իր դուրսի պատերուն վրայի քանդակները չ’ըլլային: Գիտէք անշուշտ որ եկեղեցւոյ դուրսի պատերուն վրայ Սբ. Գիրքէն դրուագներ քանդակուած են:

Հայաստան ուսանած Մելգոնեանցի ճարտարապետ Տիգրան Ղորղորեանը բացատրեց մեզի որ որմնաքանդակները կը բաժնուէին հորիզոնական վեց գօտիներու:

Առաջին գօտին տերեւներով զարդաքանդակներ էին որոնք ժապաւէնի նման փաթթուած էին եկեղեցիին շուրջը: Անոնք բուսական աշխարհի պատկերներով, ալիքաձեւ շուրջպար բռնած էին եւ վեր կը «պահէին» միւս գօտիները:

Երկրորդ գօտին կը նկարագրէր Հին եւ Նոր Կտակարաններէն տեսարաններ, ինչպէս Ադամ եւ Եւան, Աբրահամն ու Իսահակը զոհաբերութեան սեղանին առջեւ, Յովնանի ծով նետուիլը, Դանիէլ Մարգարէն առիւծներու գուբին մէջ, Տալիթային Սամսոնին մազերը կտրելու պահը, Դաւիթի եւ Գողիաթի մենամարտը, չարին դէմ կռուող ասպետները,  եւալն: Գլխաւոր քանդակներէն մին ալ Գագիկ թագաւորի քանդակն է որ ան եկեղեցւոյ մանրակերտը ցոյց կու տայ կամ կը նուիրէ Յիսուսի:

Երրորդ գօտիին մէջ կը տեսնենք բազմաթիւ կենդանիներ, առիւծ, ցուլ, գոմէշ, թռչնազգիներ, եւայլն:

Չորրորդ գօտին կը ներկայացնէ խաղողի չընդհատուող որդագալարներ, աշխարհիկ կեանքէն առնուած յարդաքանդակներ, այգիի մշակում, բերքահաւաք, գինիի պատրաստութիւն, կռիւ՝ բերքը յափշտակող կենդանիներու դէմ:

Հինգերորդ եւ վեցերորդ գօտիներուն վրայ պատկերուած են սարսափահար եղնիկներու, եղջերուներու եւ քարայծերու քանդակներ որոնք կը հալածուին առիւծներու եւ յովազներու կողմէ:

Տակաւին, պատերուն վրայ քիչ մը ամէն տեղ կը տեսնենք խաչքարերու, հայերէն գիրերու եւ սուրբերու քանդակներ որոնք հաւանաբար թագաւորական ընտանիքին անդամներն էին, սուրբերու կերպարանքներով քանդակուած:

Կը տարուիս մտածելու թէ ինչպէ՞ս մեզմէ աւելի քան հազար տարիներ առաջ հայ ստեղծագործ միտքը ստեղծած է նմանատիպ եկեղեցի մը իր իւրայատուկ յղացումներով եւ լուծումներով: Որքա՜ն բարձր պէտք էր եղած ըլլար մեր մշակոյթի եւ քաղաքակրթութեան մակարդակը որ մեր թագաւորը հսկայական գումարներ յատկացուցած էր հոգեմտաւոր մշակոյթի նման կոթող մը բարձրացնելու եւ յետագայ սերունդներուն ժառանգ ձգելու:

Սբ. Խաչ եկեղեցւոյ նորոգութիւնները տակաւին վերջացած չէին: Եկեղեցիին շրջակյքի խաչքարերը, մենաստանները, գերեզմանները պէտք էր շտկուէին, մաքրուէին, եւալն:

Հայաստանէն եկած այդ զբօսաշրջիկները Էջմիածինէն մոմեր բերած էին եւ եկեղեցիէն դուրս, կողքին, մասնաւոր յատկացուած տեղ մը կը վառէին այդ մոմերը: Երբ տեսան որ մենք մոմ չունէինք, անմիջապիս մեզի ալ տուին իրենց մոմերէն: Վերջապէս Հայաստանցի էին…:

Աղթամար կղզիին դիմաց, կապուտականաչ ջուրերէն եւ Վան քաղաքէն անդին,  կը պարզուէին Սիփանա եւ Վարագա լեռներու վեհանիստ տեսարանները: Հոս կը զգաս թէ ինչու՞ եւ ինչպէ՞ս Հայու Ոգին ծնունդ առած է աշխարհագրական այս գեղեցիկ եւ վեհ երկրամասին մէջ:

Ցամաք վերադարձին, նախապէս եղած կարգադրութեամբ մը (Ռամատանի շրջան էր) համադամ ձուկ ճաշակեցինք տապկուած գետնախնձորի, բրինձ փիլաւի, սալաթի, գինիի,  գարեջուրի ու այլ մրգաջուրերու ընկերակցութեամբ: Ճաշարանատէրը հայ է ըսին:

Երբ ճաշարանէն դուրս ելանք եւ դէպի մեր պասը կ’ուղղուէինք, տեսանք որ երկու փոքր պասեր կային կանգառին մէջ եւ կարծես թէ հայերէն կը խօսէին ոմանք: Երբ մօտեցանք, տեսանք որ իրապէս հայ զբօսաշրջիկներ էին, Էջմէածնի շրջանէն: Բնականաբար Երագոյն դրօշակ մըն ալ բերած էին: Երբ իմացան որ մենք ալ Ամերիկայէն «թուրիստ»ներ ենք, իջան պասերէն եւ տաք ու սիրալիր խօսակցութեան բռնուեցան մեզի հետ (ամէն մարդ Լոս Անճելոսի մէջ մէկը ունէր…): Յանկարծ պասին մէջէն հայկական պարեղանակներ սկսան նուագուիլ եւ… խմբային շուրջպարերը սկսան: Պահ մը մոռցանք որ թուրքիոյ մէջ ենք եւ թէ ամէն տեղ լրտեսներ կրնան ըլլալ: Որու՜ հոգը: Երագոյն դրօշակը պարզած, կատաղի կը պարէինք մե՛ր հողերուն վրայ, նոյնիսկ մեր խումբի Պրն.Արամը որ միշտ իր միտքերուն հետ առանձնացած կը խոկար, սկսաւ պարել, ցատկռտել: Մեր կորսուած հայրենիքի սուրբ հողին վրայ մեր ոտքերու դոփիւններու արձագանգը մեզի կը վերադառնար Սբ. Խաչ եկեղեցւոյ պատերէն: Ելած փոշին խորունկ կը շնչէինք եւ մեր թոքերը կը լեցնէինք մեր պապերուն աճիւններովը կարծես: «Մրրկաւ» իրարմէ բաժնուած հայեր, հայկական գրաւեալ հողերու վրայ իրարու հանդիպած, Երագոյնով, հայկական երգ ու պարով զիրար «կը մխիթարէինք»: Արեւելեան Հայաստանի քաղաքացիներն ու Արեւմտեան Հայաստանի նահատակուած բնիկներու զաւակներն ու թոռները եղբայրացած՝ Սարոյեանական Նոր Հայաստանը հիմնելու պատրաստ էինք, թէկուզ մեր երգ ու պարով եւ … արիւնով: Օր մը, Հայաստանի մէջ կրկին հանդիպելու մաղթանքներով բաժնուեցանք իրարմէ: Քանի մը օր ետք իմացանք որ Հայաստանցի մեր այս եղբայրները բարձրացած են Կարսի բերդը եւ   Երագոյնը պարզած հոն: Թուրք եւ քիւրտ պահակները բարկացած են, եւ մինչեւ անգամ տեղական թերթ մը անդրադարձած է այս դէպքին մասին եւ պատիժ պահանջած: Ոչինչ, Հայաստանցի մեր եղբայրները այդ օր հաւանաբար քանի մը գաւաթ աւելի կոնծած էին:

Վանի անառիկ բերդին մագլցումը իրապէս որ հերոսութիւն էր մեզի համար: Իսկապէս կ’ապրիս նախնիներուդ փառքը: Որեւէ բանակի համար հաւանաբար անկարելի բան էր այդ բերդը գրաւելը: Ուրարտացիներուն կողմէ ք.ա. 825 թուականին շինուած այս բերդը ունի 70-80 մեդր լայնք, 1.5 ք.մ. (մօտ 2500 մեդր) երկայնք եւ 80 մեդր բարձրութիւն: Բարձր, ժայռակերտ եւ անմատչելի բլուրի մը վրայ շինուած էր այդ: Մէկ կողմը հաւանաբար 75 եւ աւելի մեթր ուղղանկիւն անդունդ, միւս կողմերը քի՜չ մը աւելի «մատչելի»: Քիւրտ պահակ-առաջնորդներու օգնութեամբ մագլցեցանք, զիրար հրելով, իրարու քաշքշելով: Բլրան անառիկ մէկ կողքին, մասնաւոր պաշտպանուած նեղ ու ծուռ աստիճաններէ իջնելով մտանք Ուրարտացի թագաւորներու դամբարանները, որոնց մէկ քանի սենեակները վերջերս յայտնաբերուած էին եւ…կողոպտուած: Ժայռերուն վրայ հանդիպեցանք Ուրարտական բազմաթիւ արձանագրութիւններու:

Բերդը նորոգութեան մէջ էր: Երբ ելանք վեր, մեր առջեւ պարզուած տեսարանը պարզապէս անհաւատալի էր: Աշխարհը ոտքիդ տակ ասացուածքը հոս կիմաստաւորուէր: Եւ մտածել որ մեր հայ արքաները այստեղէն կառավարած եւ պաշտպանած են իրենց ժողովուրդը: Եւ մտածել որ այս պատերն ու ժայռերը լուռ ականատեսները եղած են բիւրաւոր հայ նահատակներու սպանդին: Չե՞ս հայհոյեր: Չե՞ս բողոքեր առ Աստուած հազարաւոր անմեղ մանուկներու սպանդին դէմ կամ անոնց բռնի իսլամացումին…

Ի՜նչ հեգնանք: Ուրարտական-հայկական այդ անառիկ բերդին վրայ թրքական արիւնոտ դրօշակը կը ծածանէր պայծառ արեւին անմե՜ղ շողերուն տակ:

Բերդի բարձունքի հարաւային կողմը կը տեսնէինք Վանի հայկական հին թաղամասերը, դաշտագետինի վերածուած: Ուշադիր աչքերով եթէ նայիս, կրնաս նշմարել ուրուական «յատակագիծ»ները մեր տուներուն եւ թաղերուն՝  խոտերով ծածկուած: Արդեօք թուրքերը որքա՞ն ոսկի գտան հայկական թաղամասերը քանդելու ժամանակ:

Բերդին ստորոտէն քիչ մը անդին բազմաթիւ կրպակներ կային ուր տեղական յուշանուէրներ կը ծախուէին: Իմացանք որ այդ կրպակներէն մէկուն տէրը քրտացած հայուհիի մը թոռնիկն է: Անուշիկ, երիտասարդ կին մըն էր: Բնականաբար մեր գնումները, քիչ մըն ալ աւելիով, իրմէ ըրինք եւ քաջալերեցինք զինք որ չմոռնայ իր հայկական արմատները:

Վանը արդիական քաղաքի վերածուած է: Նոր, ճաշակաւոր, բարձրայարկ եւ պատշգամաւոր շէնքերով, բլուրներուն վրայ բազմաթիւ առանձնատուներով, մաքուր, լայն եւ ծառերով եզերուած ճամբաներով, բազմաթիւ փապուղիներով (թիւնել), մեծ դպրոցներով, համալսարաններով, մեծ հիւանդանոցներով,  շուկաներով եւ տակաւին մասամբ նորին: Երբ փապուղիէ մը կ’անցնէինք, մեր ուղեկցորդը կէս կատակ – կէս շիտակ պատմութիւն մը պատմեց: Այսպէս, երբ Վանի կուսակալութիւնը կ’որոշէ փապուղիներով լեռներու մէջէն ճամբայ բանալ, ճափոնական ընկերութիւն մը իր ծրագիրը կը ներկայացնէ եւ կ’ըսէ որ ժամանակ շահելու համար լերան երկու կողմերէն փորելով կու գանք եւ եթէ առաւելագոյնը 3 կամ 4 մեթրով միացման վայրի հանդիպումը փախցընեք,  կրնանք այդ պարագային  պզտիկ դարձուածքով մը միացնենլ փապուղին: Գերմանական ընկերութիւն մը նոյնպէս կը ներկայացնէ իր ծրագիրը եւ կ’ըսեն որ եթէ 1 կամ 2 մեթրով միացման հանդիպումը շուարինք, գեղեցիկ լուծումներով կը միացնենք փապուղին: Թրքական ընկերութիւն մը եւս իր ծրագիրը կը ներկայացնէ եւ կըսեն որ երկու կողմերէն փորուած փապուղիները եթէ իրարու հանդիպին, լաւ է, ապա թէ ոչ՝ որոշուած վայրին վրայ, երկու փապուղի կ’ունենանք…:

Արդիական պանդոկի մը մէջ Լաս Վէկասեան փառաւոր պիւֆէ-ընթրիքէ մը ետք, ընկերային հաճելի զրոյցներով աւարտեցինք մեր այդ օրուան ուխտագնացութիւնը:

 

Եռագոյնը Վանա Լճի եզերքին
Եռագոյնը Վանա Լճի եզերքին

 

Ուխտագնացներս՝ Եռագոյնով
Ուխտագնացներս՝ Եռագոյնով

 

Ուրարտական Այբուբենը
Ուրարտական Այբուբենը

 

Աղթամարի եկեղեցիի ցուցատախտակը
Աղթամարի եկեղեցիի ցուցատախտակը

 

Յօդուածագիրը Վանի Կատուի նկարին առջեւ
Յօդուածագիրը Վանի Կատուի նկարին առջեւ

Հ.Բ.Ը.Մ. -Հ.Ե.Ը. ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ ՍԿԱՈՒՏՆԵՐԸ ՄԵԿՆԵՑԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

0

Չորեքշաբթի,  8  Յուլիսի երեկոյեան,  Հ.Բ.Ը.Մ.- Հ.Ե.Ը.- Լիբանանի սկաուտական  շարժումի  35  սկաուտներ եւ արենուշներ  Հ.Բ.Ը.Մ.-ի  Տեմիրճեան  Կեդրոնէն   մեկնեցան  Երեւան՝  Հ.Բ.Ը.Մ-Հ.Ե.Ը.-ի սեփական   «Անդրանիկ Սկաուտական Բանակավայր»ին մէջ  մասնակցելու  համասկաուտական ութերորդ  եւ այս տարուան առաջին  բանակումին:

Ծնողներու եւ  հարազատներու կողքին,  մեկնող պատուիրակութեան  բարի   ճանապարհ  մաղթեցին  Հ.Ե.Ը.-ի Կեդրոնական Վարչութեան ատենապետ Վիգէն Չերչեանը,   Հ.Ե.Ը.- Անդրանիկ Անթիլիասի Գործադիր Մարմինի ատենապետ եւ Կեդրոնական Վարչութեան անդամ Վաչէ Աւետիքեանը, ինչպէս նաեւ  Հ.Ե.Ը-ի Կեդրոնական Վարչութեան անդամ Արթիւր Գունտաքճեանը:

Լիբանանի կողքին,  բանակումին պիտի մասնակցին  Սուրիայէն, Իրաքէն, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններէն,  Վրաստանէն եւ Գալիֆորնիայէն   ժամանած  հարիւրաւոր Հ.Ե.Ը-ի սկաուտներ:

Բանակումի ընթացքին,  Հ.Ե.Ը.-ական  պատանի-պատանուհիները  պիտի  հետեւին  իրենց սկաուտական  գիտելիքները   հարստացնող  յայտագիրներու, ինչպէս նաեւ պիտի այցելեն  տեսարժան  վայրեր,  աւելի  մօտէն ծանօթանալու հայրենի  բնութեան, հայ ժողովուրդի  պատմութեան եւ մշակոյթին:

Բանակումի աւանդական  խարուկահանդէսը  տեղի պիտի ունենայ  Կիրակի, 19 Յուլիս  2015-ին:  Սկաուտները  Պէյրութ պիտի  վերադառնան Չորեքշաբթի, 22  Յուլիս 2015-ին:

Բարի ճանապարհ եւ  հաճելի կեցութիւն մեր սկաուտներուն:

A Diyar/Dar al-Kalima Conference on “Shifting Identities: Changes in the social, political, and religious structures in the Arab World”

0

Cyprus, July 2015: Responding to an invitation from the Diyar Consortium/Dar al-Kalima University College for Arts and Culture based in Bethlehem, a group of Christian academicians and young graduates, supported by Muslim intellectuals and academics, gathered together in 2014 to contemplate on the challenges, opportunities, and a possible role within the Arab world. Together they developed a document entitled «From the Nile to the Euphrates: A Call of Faith and Citizenship.”  The document was launched in Beirut on December 5, 2014, which coincided with the establishment of a platform for Middle Eastern thought, communication, and dialogue called The Christian Academic Forum for Citizenship in the Arab World (CAFCAW).

 

Diyar’s 11th international conference was held from July 3 to 5 in in Pafos, Cyprus.  Dar al-Kalima University College of Arts and Culture, the academic arm of Diyar, in cooperation with The Christian Academic Forum for Citizenship in the Arab World organized an international conference entitled “Shifting Identities: Changes in the social, political, and religious structures in the Arab World”.

 

In the last ten years, several papers, doctoral theses, and books have been published, focusing on certain aspects related to the changes in the Middle East region and their impact on the Christian communities, their quest for citizenship and identity formation. The conference aimed at providing a forum for sharing such research, for interaction and dialogue among scholars and researchers from around the globe.  The conference proceedings will be made accessible to a wider public very soon.

 

The participation of scholars from different parts of the world not only brought to the event international scope, different persuasions and perspectives but also fostered an ecumenical, interdisciplinary, multi-ethnic and multi-cultural environment, dialogues, and philosophy.  The program gathered a group of scholars, social scientists and anthropologists, and experts in social, religious, political, and economic studies of diverse scholarly, denominational, and national backgrounds. The conference was conducted in English.

 

H.E. Mr. Leonidas Pantelides, Ambassador Director of Middle East and North Africa Department of the Republic of Cyprus, welcomed the participants in his opening speech and conveyed the greetings of H.E. Mr. Ioannis Kasoulides, Minister of Foreign Affairs.

Papers Presented

Specifically, the following are the titles of the papers that were presented during the three-day conference:

  • “The Christian presence in the Middle East: A century of shifting Identities” by R Dr. Mitri Raheb, Dar Al-Kalima University College
  • “’Disentangling’ some knots: narratives and counter-narratives of the Christian presence in the contemporary Middle East” by Paolo Maggiolini, University of Milan
  • “The shifting acculturation orientation of Palestinian Christian adolescents in Israel” by Salim Munayer, Bethlehem Bible College
  • “The complexities of belonging: The case of Palestinian Christians and the IDF” by Dr. Pieter Donkers, Protestant Theological University in The Netherland
  • Palestinian Jerusalem Christians position on the future status of Jerusalem – results and findings” by Michał Ziemowit Buśko, University of Krakow
  • “Towards an ecclesiological anthropology of Levantine Christian ‘identity’” by Mark Daniel Calder, University of Aberdeen
  • “Transcultural processes through American missionary work in Lebanon: How Protestants in Lebanon deal with the legacy of their history” by Uta Zeuge-Buberl, University of Vienna
  • “Shifting Identities in the Middle East: An Armenian experience in the process of change and the Understanding of the Other” by Hrayr Jebejian, The Bible Society in the Gulf
  • “New Christians in the Islamic Republic of Iran: regional and global implications” by Marcin Rzepka, Pontifical University of John Paul II in Krakaw
  • “Revisions of school textbooks: a mirror image of the conflict parties in Syria” by Viola Raheb, University of Vienna
  • “Christians of the Arab World are changing and challenging the religious and cultural discourse in Sweden” by Sune Fahlgren, Stockholm School of Theology
  • “Contemporary Feminisms in Lebanon: Lights in the tunnel” by Pamela Chrabieh, American University in Dubai
  • “The social media as a means of social and cultural integration for religious communities in the Eastern Mediterranean” by Evangelos Venetis, Hellenic Foundation for European and Foreign Policy in Athens
  • «Apocalyptic view of history and the challenge of Christian presence in the Middle East» Nicolas Abou Mrad, Sorbonne University
  • “Psychological profiles of the Arab people: Ingrained paradoxes” by Maya Khadra, Université Saint-Esprit de Kaslik in Lebanon
  • “Theological responses for the rormation of required changes in the Middle East” by Sylvie Avakian, Near East School of Theology in Lebanon

 Dr. Jebejian’s contribution

This is how Dr. Jebejian, General Secretary of The Bible Society in the Gulf began his paper:

 

I am a Lebanese-Armenian who has lived with the dual identities and histories that have been examples of struggle and survival: the first one, Lebanese, with its local and regional conflicts, and the second one, Armenian, in its perseverance for a national identity and a solution to a just cause: the recognition of the first ethnic cleansing of the 20th century, the Armenian Genocide. The two identities have one thing in common: the struggle to build a life in the midst of uncertainties, a life that goes much further than the personal dimension and embraces different aspects of the community at large.

 

Underlining his hybrid identities, Dr. Jebejian said,

 

I often find myself giving a history lesson to whoever asks me, “Where do you come from?”  To put it simply, I usually say, “I am Armenian, but I was not born in Armenia.  I was born in Lebanon.  I have Lebanese nationality, but I am not an Arab.  My father is a survivor of the Armenian Genocide who first sought refuge in Aleppo, Syria, and then settled in Lebanon.”

 

Enumerating the different significant eras in the Armenian community’s history in Lebanon from 1915 to the present – the centenary of the Armenian Genocide, Dr. Jebejian emphasized that for many such a history, punctuated with tragedies, threatens identity, certainty, and authority and thus impacts religious, economic, and social life.

Dr. Jebejian explained that the momentum and the process of change, including the shifting of identities, should not be a surprising phenomenon, especially if it is looked at from a Christian perspective. He quoted Mugambi and Guy who argue that theology requires human progress because Jesus started the change process with his disciples and went on changing each and every person He met. For him, the Christian Church is an integral part of this same human history and is equally responsible for changing history by changing the people they encounter, irrespective of their national, ethnic, and cultural identities.

 

Dr. Jebejian concluded his paper thus:

 

As fourth generation Armenians my children carry the pain of the Genocide and so does every Armenian. We carry the pain of our ancestors who were massacred and also the pain of being deprived of living in our homeland. The same pain has enriched my life, though. Also, it has helped me to understand the pain of the Other. This same pain made me realize that it is possible to live, prosper, and dream in the context of multiple identities.

 

Based on his personal experiences and “the present gloomy, uncertain” political scene in the Middle East, Dr. Jebejian said, “The challenge of the Church in general and in the Middle East in particular is to first understand the Other, the Other in its own context and to experience the dynamism of life within the path of each and every one of the Other.”

 

 

 

“You Rejoice My Heart” An Extraordinary Performance in New York-New Jersey Area

0
Curtain call – cast on stage

Article contributed by: H.K. & Z. Boghosian

The New York-New Jersey area art and stage lovers were treated to a very special performance dedicated to the 100th Anniversary of the Armenian Genocide.

Two consecutive performances took place on Friday, June 12th in New Jersey and on Sunday, June 21st in Queens Theater in the Park.

The adaptation of the play was based on a novel “You Rejoice My Heart” by a Turkish writer Kemal Yalçin. The novel tells the seldom-discussed story of Armenian remnants; the so-called “secret or hidden Armenians”, whose descendants still live in the provinces of Turkey and elsewhere today.

The play was adapted and directed by the veteran of Armenian Theater, renowned actress of Armenian Stage Film and Television and executive producer of a weekly Armenian television program- Voice of Armenians TVNY: Kariné Kocharyan.

You Rejoice My Heart” opens with Mr. Yalçin’s personal and emotional apology, saying: My dear Armenian friend, the greatest pain of humanity this century, the mark of black soot on the forehead of history, is the Armenian Genocide! I bow down to the memory of all the Armenians who were killed during those years. I accept your pain as my pain. As a Turkish writer, I speak for myself and the entire world when I ask for your forgiveness. The shame of this great disaster is stamped on the forehead of humanity, and the planners, projectors and perpetrators will be cursed. When justice is finally implemented, when our great pain subsides and when we urge the world finally to ensure this injustice will never happen again, I give my heart to you and my soul will rejoice with you!”

The story then follows as Mr. Yalçin- who through the guidance of his teacher Meliné, embarks on a project to seek out Armenians living in Turkey as Muslims or Turks. Meline was Yalcin’s teacher in Germany as Yalcin and many other Turkish teachers were going through special training to follow the German school’s curriculum for German citizens of Turkish descent. At first some of the Turkish teachers were uncomfortable with a teacher of Armenian descent who was very well versed in Turkish and German- to teach them. Yalcin was one of the few who wanted to know more about Meliné and her history.

Yalcin’s journey takes him on a trajectory that starts with his native village of Honoz, then to Amasya, Askale, the ancient city of Ani, Istanbul.

Karine Kocharyan’s masterful directing and powerful individual performances of the cast, coupled with multimedia, films, sound tracks and slide show which included authentic photography from genocide era made available for the production as courtesy by Armenian Genocide Museum as well as beautiful contemporary imagery of Ani’s churches photographed by the Director of the Parajanov Museum Mr. Zaven Sarkissian carried a powerful visual tone.

Making this extraordinary production events more special were the participation of two major stars of the Armenian Theater and Television from Yerevan: Artur Karapetyan and Satik Hakhnazaryan. Both artists were invited for this performance and traveled from Armenia specifically to take part in this play. They shared the stage alongside with the beloved and popular actors from our community.  Artur Karapetyan’s masterful portrayal of Kemal Yalcin was authentic and powerful, delivering the full emotional pain and burden that the author experienced as he uncovered the tragic stories of Genocide and the survivors.

The powerful and outstanding performance of the Armenian star Satik Hakhnazaryan, in the role of Meliné was penetrating in the climatic scene as she was trying to explain to Kemal the reason behind mass atrocities committed by Turks against Armenians.

Highly emotionally charged performances from each cast member added to the overall impact of the play. Particularly noteworthy was the performance of Mr. Hovhaness Voskeridjian, in the role of Vahram Garapet!  Throughout his 75 years of life on stage Mr. Voskeridjian excelled in many tragic and comic roles. In this play, he once again mesmerized the audience with his performance along side with well known actress Mrs. Lucyn Jamgotchian-Djirdjirian, who played his deceased mother.  Also memorable was Mrs. Elizabeth Khodabash’s performance in the role of Sultan Hanum, which received applauds from the audience.

Another excellent performance was delivered by Karnig Nercessian in the role of Yusuf, a peasant who after witnessing the deportations and exiles of Armenians in 1942 decides to tell his story after 50 years of silence.

Also impressive were the performances of Anahit Zakarian in the role of Kemal Yalcin’s Mother, Harout Takvorian in the role of Ali Ousta, Vahram Khojoyan in the role of Soldier, Hasmik Kirakosian in the role of Kemal’s Sister, Micheal Shatvorian in the role of Kemal’s brother and young student Victoria Messikian in the role of Granddaughter.

In addition to her skillful directing of the play, multi talented Kariné Kocharyan appeared on stage in the role of Ms. Jehian.

This historically important book/confession was truly an ambitious production, masterfully transformed to a play to bring it to the attention of the metropolitan audience, by the multitalented Kariné Kocharian, who shined through as a playwright, as well as with her choices of casting, directing and playing the role as Ms. Jehian.

This play came to highlight –once again- an important fact, a seldom spoken subject about the lives of generate of hidden Armenians in Turkey and elsewhere after the Genocide. Armenians who have converted to Islam, or have claimed themselves as Turks to save their lives and the terrible burden that came with the  pressure of hiding their true identity and Armenian heritage was brilliantly delivered on stage.

While this masterpiece opened with Kemal Yalcin’s apology, it concluded with a deep symbolic and emotional meaning with Kemal’s Turkish mother offering sacrificial bread to people of her village as a gesture for forgiveness and mercy for the souls of all Armenians killed during the genocide.

A standing ovation welcomed the actors for a curtain call and yet another surprise was waiting for the great finale of the performance, as the author of the book and his teacher the real life Meliné were invited from the audience seats to the stage along with a thunderous applause from deeply moved audience.

An emotional speech from Mr. Yalcin in Turkish and masterful translation of his words in Armenian by Meliné (both from Germany) culminated the evening to a long lasting memory and well deserved commemoration of the 100th Anniversary of the Armenian Genocide.

 

Meline, Kemal Yalcin and Karine Kocharyan
Meline, Kemal Yalcin and Karine Kocharyan

 

Hovhannes Voskeridjian with Victoria Messikian
Hovhannes Voskeridjian with Victoria Messikian

 

Artists from Yerevan: Artur Karapetyan and Satik Hakhnazaryan
Artists from Yerevan: Artur Karapetyan and Satik Hakhnazaryan

ՀԲԸՄի Լեւոն Կ. Նազարեան Վարժարան 2014-2015 Տարեշրջանի Հունձքին Ամավերջի Հանդէսը

0

Խուռներամ էր Զապէլ Մովսէսեան հանդիսասրահը9 27 Յունիս 2015, երեկոյեան ժամը 6:30ին:

Լեւոն Կ. Նազարեան վարժարանը տօնական օր մը կ0ապրէր. 19 պարման-պարմանուհիներ շրջանաւարտ կ0ըլլային, թէ՛ իրենք այդ ուրախութիւնը վայելելով, թէ՛ ծնողներն ու հարազատները, թէ՛ տնօրէնութիւնը եւ ուսուցչական կազմը:

Շրջանաւարտները երջանիկ էին իրենց ստանալիք թանկագին վկայականներուն համար:

Ծնողները ցնծութեան մէջ էին, ի տես իրենց զաւակներուն արձանագրած յաջողութեան:

Տնօրէնութիւն եւ ուսուցիչներ հպարտ էին իրենց դաստիարակած սերունդին շրջանաւարտութեան համար:

Այս հոգեպարար պահը ըմբոշխնելու համար, ներկայ էին9 հանդէսը հովանաւորող ՀԲԸՄիութեան Լիբանանի Կրթական Յանձնախումբը, ատենապետուհի9 Տիկ. Սիլվա Լիպարիտեանով, անդամներ9 Տիկ. Սինթիա Մենտիլեանով, Պրն. Մայք Կիրիթլեանով, Միութեան վարժարաններու ընդհանուր տնօրէն Պրն. Արա Վասիլեանով, նաեւ նախկին Նազարեանցիներով եւ յարգելի հիւրերով, անշուշտ, ծնողներու ու հարազատներու կողքին:

Բեմը գեղազարդարուած էր Արարատեան դաշտի եւ Արարատ լերան պայծառատես պաստառով, նաեւ Հայոց Ցեղասպանութեան 100ամեակի յայտարարութեամբ, Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիրի եւ Անմոռուկներու տպաւորիչ ցուցադրութեամբ:

Այսպիսի վառ ու ջերմ մթնոլորտի մէջ, շրջանաւարտները, խրոխտ քայլելով մուտք գործեցին սրահ, երաժշտական յատուկ նուագակցութեամբ, մինչ հանդիսականները ծափահարութեամբ  ողջունեցին անոնց գալուստը:

Լիբանանի, Հայաստանի ու ՀԲԸՄիութեան քայլերգներու յոտընկայս ունկնդրութենէն ետք, դաստիարակուհի Տիկ. Յասմիկ Տեմիրճեան, յաւուր պատշաճի բացումը կատարեց հանդէսին, նախ9 կարեւորելով կրթական այս հունձքին հոգեպարարութիւնը, ապա, շեշտելով շրջանաւարտներուն Հայոց Ցեղասպանութեան 100ամեակին նուիրուած ըլլալու անոր իրողութիւնը (խօսքը9 առանձին):

Ուշագրաւ ու տպաւորիչ էր շրջանաւարտ-շրջանաւարտուհիներու Գէորգ Էմինի «Յաւերժի Ճամբորդը» պոէմէն հատուածներու ներկայացումը, մերթ ընդ մերթ, գեղարուեստական իւրաքանչիւր ելոյթէ ետք, անհատական թէ հաւաքական արտասանութեամբ, ինչ որ հանդիսութեան տուաւ յատուկ խորհուրդ ու հմայք:

Հայկական պարը9 Կոմիտասեան «երկինքն ամպել ա…»ով, կատարողութեամբ շրջանաւարտուհիներ Սելեսդա Կէօքճեանի եւ Լոռի Տաքէսեանի նազելաճեմ շարժումներուն, ներկաներուն մօտ ստեղծեց բարձր տրամադրութիւն, իսկ շրջանաւարտուհի Լէա Շիր Յակոբեան, դաշնամուրի վրայ նուագեց հաճելի կտոր մը9 Kabalevsky-ի “Toccatina”-ն:

Շրջանաւարտուհիներու «Մոկաց հարսեր» պարը առաւել ջերմացուց մթնոլորտը, որուն յաջորդեց Լոռի Տաքէսեանի թաւ ջութակային ելոյթը9 “Vocalise” (Մ. Մազմանեան) եւ «Շողեր Ջան» (Կոմիտաս), Էմինէն ընթերցումներու զուգակցութեամբ:

«Սասնայ Պար»ը, ապա9 «Ջան Հայաստան» խմբերգը արդէն ներկաներուն ոգեւորութիւնը աւելի բարձրացուց եւ հոգիները առինքնեց:

Կարգը եկած էր մրցանակաբաշխութեան (վարքի, ուսման, ընկերասիրութեան, ծառայասիրութեան), որուն համար բեմ հրաւիրուեցան Տիկ. Ցոլինէ Էմայեան, Պրն. Արա Վասիլեան, Պրն. Պերճ Արապեան եւ «Խօսնակ» ամսաթերթի խմբագիր Պրն. Համբիկ Մարտիրոսեան, բաշխելու մրցանակները:

Տնօրէնութեան խօսքը արտասանեց, տեսչուհի Տիկ. Ցոլինէ Էլմայեան, որ ողջունելէ եւ շնորհաւորելէ ետք շրջանաւարտները, ներկայացուց վարժարանին գործունէութեան համապարփակ պատկերը, որ մեծապէս գնահատուեցաւ ծնողներուն կողմէ (Խօսքը9 առանձին):

Այնուհետեւ, հանդիսաւորապէս բեմ բարձրացան աւարտականները, ունկնդրելու համար օրուան «հուսք բանքը»ը ներկայացնող9 Պրն. Պերճ Արապեանին, որ եղած է Նազարեան վարժարանէն շրջանաւարտ մը (1968-1969), նաեւ գործօն մասնակցութիւն մը ունեցած է միութենական-հասարակական կեանքին մէջ:

Պրն. Արապեան հաղորդական ոճով մը իր մտորումներուն եւ յորդորները արտայայտեց, իր դպրոցական պատանեկան փորձառութենէն եւ յուշերէն պատառիկներ փոխանցելով եւ այդ բոլորը համեմելով մեր մեծանուն գրողներէն վկայութիւններ տալով, մասնայատուկ շահեկանութեամբ մը (խօսքը9 առանձին):

Հուսկ9 աշակերտական ուղերձներով հանդէս եկան հետեւեալ շրջանաւարտները.

– Լէա Շիր Յակոբեան9 Ֆրանսերէնով

– Նարեկ Կիւրիւնեան9 Անգլերէնով

– Սելեսդա Կէօքճեան9 Արաբերէնով

– Սթեֆանի Կիրակոսեան9 Հայերէնով

Չորսն ալ, իրենց երախտիքի եւ շնորհակալիքի խօսքը ուղղեցին իրենց ծնողներուն եւ ուսուցիչներուն, իրենց ինքնութեան կառչած մնալու վճռակամութեան եւ հաւատարիմ9 իրենց հայեցի դաստիարակութեան ոգիին:

Պահը հասած էր վկայականներու բաշխման, որուն համար բեմ հրաւիրուեցան9 Տիկ. Սիլվա Լիպարիտեան, Տիկ. Սինթիա Մենտիլեան, Պրն. Մայք Կիրիթլեան, ընդհանուր տնօրէն Պրն. Արա Վասիլեան եւ տեսչուհի Տիկ. Ցոլինէ Էլմայեան, որոնք պաշտօնապէս վկայականները յանձնեցին շրջանաւարտ-շրջանաւարտուհիներուն, ներկաներուն բուռն ծափողջոյններուն տակ:

Աւարտին, շրջանաւարտները խմբովին երգեցին «Նազարեանի քայլերգ»ը, որպէս հրաժեշտի արտայայտութիւն, որմէ ետք, ընդունեցին իրենց ծնողներուն,, դաստիարակներուն եւ ընդհանրապէս ներկաներուն շնորհաորանքները, իսկ սրահի մուտքին, շատեր յամեցան ակնդիրը դառնալու Նազարեանցիներու արուեստի գողտրիկ գործերուն:

 

 

Սիրելի Աւարտականներ:

Որքան պիտի ուզէի որ հրաշք մը պատահեր ու ես ալ վերադառնայի մանկութեանս ու պատանեկութեանս եւ ձեր հետ ըլլայի աւարտական դասարանի այդ նոյն շարքերուն մէջ:  46 տարի առաջ էր այդ, ափսո՜ս որ  չի կրկնուիր:

Յիսուն երեք տարիներ անցան այն օրէն երբ առաջին անգամ ոտք դրինք այս պատուական դպրոցին՝ Հ.Բ.Ը. Միութեան    Լեւոն  Կ. Նազարեան վարժարանէն ներս՝ որպէս մանկապարտէզի աւարտական դասարանի աշակերտ:

 

Դեր մանուկ հասակին՝ մենք ալ ձեզ նման արտասանեցինք Ազգին ու Քրիստոնէութեան համար նահատակուած «… քաջ Վարդանի թոռն եմ ես»ը, երգեցինք «Հիմի էլ լռենքը» ու այդպէս իմացանք  թէ հայերս, առաջին քրիստոնէայ պետականութիւնն էինք աշխարհի վրայ:    Տասնեակ՝ տասնեա՛կ տարիներ ետք միայն գիտակցելու համար թէ որքան կարեւոր եւ խորիմաստ է քրիստոնէութեան ուսուցանած վարդապետութիւնը՝ Հաւատքը, Յոյսը եւ Սէրը:

 

Հաւատացէք ձեր երազներուն ու պիտի իրականան անոնք, լաւ իմացէք թէ՝ Յոյսը մեծագոյն զէնքն է կեանքի բոլոր դժուարութիւններուն դէմ կարենալ պայքարելու համար, իսկ սիրով  է որ միայն կ’ազնուանայ ձեր հոգին, կ’ամրանայ ձեր ինքնավստահութիւնը:

 

Աւելի ոյշ, մեր այս սիրելի դպրոցի կամարներուն տակ, հպարտութեամբ արտասանեցինք Պարոյր Սեւակի «Մենք քիչ ենք, Այո՛, բայց կոչվում ենք Հա՛յ»ը    եւ ասմունքն աւարտեցինք. «կա՛նք, պիտի լինե՛նք, եւ դե՜ր ..շատանանք»ով:

Չմորցանք Թումանեանի «Ապրէ՛ք երեխէք, բայց մեզ պէս չ’ապրէք»ը:

Հայերէնի դասագրքին առաջին էջին վրայ, գրեթէ ամէն օր կ’արդացինք, Սիլվա Կապուտիկեանի նման հայ մօր մը իր հարազատ զաւկին ու հայ ժողովուրդի բոլոր զաւակներուն տուած խորհորդը.   «… թէ մօրդ անգամ մտգիցդ հանես, քո մայր լեզուն չմոռանաս»ը.     անշուշտ շա՛տ, շա՜տ աւելի ոյշ  գիտակցտելու եւ գնահատելու համար այդ կեցուածքին կարեւորութիւնն ու անհրաժեշտութիւնը հայ իրականութեան մէջ:

 

Սորվեցանք աղիւսակ, թուաբանութիւն, հաշիւ: Թուաբանութիւնն էր բոլո՜ր գիտութիւններու բանալին՝ նոյնիսկ եւ բժշկութեան: Բայց այս բոլորէն աւելի՝ թուաբանական պարզ խնդիրները լուծելուն ընդմէջէն, սորվեցանք նաեւ շատ աւելի կարեւորը՝ տրամաբանական յաջորդականութիւնը եւ յաջորդականութեան տրամաբանութիւնը: Պարզ բառերով՝ տրամաբանութիւնը:

 

Մեր ուսուցիչները, ուսման կողքին սորվեցուցին մեզի,  թէ՝«կամքը, աշխատանքն ու կորովը»այն երեք ձիրքերն էին որոնք կեանքի մեր պայքարին մէջ անպայման յաջողութիւն պիտի բերէին մեզի:

Բոլորդ, բոլորս, անդամներն ենք Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան: Արդեոք կա՞յ բարեգործութէնէ աւելի մե՛ծ հարստութիւն մը որ պիտի շարունակէ մնալ նոյնիսկ երբ մենք չկանք այլեւս:     Միութեան պարզ անդամներն էք այսօր, բայց վաղը՝ եղէք գործունեայ անդամ, ցմահ կ’առչած մնալով Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան: Այն Միութեան որ ձեզի՛, մեզի՛ ու իր երդիկին տակ եղող բոլո՜ր, բոլորի՛ն սորվեցուց թէ՝ «Միութիւնը զօրութիւն է»:  Միութիւն մը՝ որ Ընդհանուրի՛ն, ամբո՜ղջ Հայութեան կը պատկանի եւ ոչ թէ հատուածական փոքր մէկ մասնիկին, եւ թէ հայը ազգաշինութեան վսե՜մ գործին շուրջ, պէտք է միանայ ու ըլլայ «Մէ՛կ սիրտ, Մէ՛կ հոգի»:

 

Աւարտական ձեր վկայականներուն համար, ձեր ծնողները որքա՜ն հպարտ են այսօր:  Մաղթանքս է որ յառաջիկային օր մը դուք ալ հպարտանաք ձեր զաւակներուն վկայականներով՝ ու միայն այն ատեն պիտի կարենաք գնահատել ու գիտնալ թէ ինչ մեծ զոհողութիւն կ’ենթադրէ ծնողք ըլլալը:

 

Երանի՜, կարենայի գերբնական կարգադրութեամբ մը վերադառնալ մանկութեանս ու պատանեկութեանս:  Հրաշք մը պատահեր այսօր,  գուցէ եւ միայն մէկ օրուայ համար եւ իմ շուրջ ունենայի Նազարեան Վարժարանի իմ Տնօրէնն ու ուսուցիչ ուսուցչուհիներս:

 

Տար Աստուած որ քոնէ վարկյեանի մը համար վերադառնային անդէնական Աշխարհէն ու ես խոնարհաբար համբուրէի անոնց  հոգնաջան ձեռքերն ու հոգնատանջ ճակատները:  Այն ձեռքերը որոնք ձեռագործի նման հիւսեցին մեզ  եւ այն ճակատները որոնց ետին գտնուող միտքն ու ոգին տքնաջան կերպով աշխատեցաւ կազմաւորելու համար մեր միտքն ու հոգին: Ուսուցիչ-ուսուցչուհիներ, որոնք նուիրումով իրագործեցին իրենց վստահուած առաքելութիւնը` այն ինչ, որ ձեր պատոարժան Տնօրէնն ու ուսուցչական կազմը  կը կատարէ այսօր:

Սիրելի Նազարեանցիներ: Ուսումը վերջակէտ չի՛ ճանչնար: Միակ հարստութիւնը որ կը պատկանի ձեզի ու մի միայն ձեզի,  մեծագոյն գանձը որ ձեր հետ կը տանիք ու ընդմիշտ կը մնայ ձեր հետ՝ ձեր ստացած ուսումը, գիտութիւնն ու կրթութիւնն է:

Ա՛խ երանի՜ կարենաք արժեւորել զայն:

Պերճ Արապեան

27 Յունիս 2015

 

 

 

 

 

Պերճ Արապեան

Աւարտած է Նազարեան Վարժարանի Մանկապարտէզն ու նախակրթարանը: Յովակիմեան Մանուկեան վարժարանն աւարտելէն ետք,  պաշտօնավարած է Լեւոն  Նազարեան առեւտրական ընկերութեան մէջ:  Հ.Ե.Ը.ի սկաուտական շարքերէն ներս եղած է Ընդհանուր Խմբապետ, հիմնած Սկուտական «Առաջնորդ» պարբերաթերթը եւ վարած Վեթերան Սկուտներու Համախմբումին Ատենապետութիւնը:

Կրկնակի վեթերան Հ.Բ.Ը.Միութեան: Երկար տարիներ եղած է «Խօսնակ Պատանեկան»ի խմբագրական Կազմին մնայուն անդամ:  Յօդուածներ ստորագրած է «Խօսնակ», «Զարթօնք», «Արարատ», «Ազդակ»,«Մարմարա»,«Նոր Օր» եւ այլ թերթերու մէջ: Ատենապետ՝ Լիբանանի Զէյթունի Հայրենակցական Միութեան: Խորհրդական «Լիբանանի Վարպետ Ոսկերիչներու եւ Գոհարգործներու Սենտիքայ»ին: Հիմնադիր, վարչական անդամ եւ Ատենադպիր՝ «Լիբանան-Հայաստան բարեկամական Միութեան», ինչպէս նաեւ հիմնադիր եւ Գանձապահ «Զուիցերիա-Լիբանան Գործարարներու խորհուրդին»:

 

 

Դժուարութիւնները մարդ արարածին կը մղեն յարատեւութեան, յատարեւութիւնը՝ նկարագրի կերտման, իսկ նկարագիրը՝ յոյսի… եւ յոյսը մարդուս մտքին ու հոգիին խարիսխն է՝ ամուր ու զօրաւոր:

Յարգելի հիւրեր, սիրելի ծնողներ, հարազատներ եւ բարեկամներ,

Ահա անցած է դար մը, 100 տարիներ, որուն ընթացքին հայ ժողովուրդը նեղութիւններու եւ տեղահանութեան դժուար ճամբէն անցնելով՝յարատեւեց եւ ամէն ճիգ թափեց պահելու ազգ եւ հաւատք, լեզու եւ ինքնութիւն, նկարագիր եւ յոյս:

Այսօր, մենք բոլորս կը գոյատեւենք, որպէս արժանի սերունդ այն նկարագրի տէր մարդոց, որոնք հաւատքով անցան դժուարութիւններու հովիտէն, յարատեւեցին եւ իրենց կեանքը նուիրուեցին ի խնդիր ազգի ու լեզուի պահպամնման:

Տարագրեալ, սակայն յոյսով եւ եռանդով լեցուն՝ շարունակեցինք մեր ընթացքը:

Եւ ահա հայ դպրոցը մեծագոյն ապացոյցներէն մին է որ հայ ժողովուրդը կայ ու կը մնայ եւ պիտի յարատեւէ, քանի որ ան ամուր պահելով իր անցեալի հարստութիւնը ունի նաեւ ապագայի յոյս, յոյս մը որ այս դժուարութիւններով եւ մարտահրաւէրներով լեցուն ծովուն մէջ իր խարիսխը ամուր նետած է կեանքի ջուրերու խորքը:

Յոյսը կը տեսնէ անտեսանելին, կը զգայ անշօշափելին, եւ կը հասնի անհասանելիին…

Մեր նախահայրերուն նման, հաւատարիմ մնալով անոնց զոհողութեան, միեւնոյն ժամանակ կառչելով անոնց յոյսի խարիսխին, մենք եւս Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան յարկին տակ, կը ջանանք մեր ուխտը եւ խոստումը պահել Լեւոն Կ. Նազարեան Վարժարանէն ներս, շարունակելով այն առաքելութիւնը որ ստանցնեցինք մեր նախահայրերէն եւ որուն յանձնառու կ՛ուզենք մնալ՝ յոյսով սերմեր ցանելու ապագայ հայ ազգի զաւակներուն մտքերուն, սրտերուն եւ հոգիներուն մէջ: Սերմեր հայ լեզուի, հայ մշակոյթի, հայ երաժշտութեան եւ արուեստի, ընդհանուր գիտութեան եւ զարգացման, վերլուծման եւ տրամաբանութեան, ապագայի յոյսի եւ յարատեւութեան, նկարագրի կերտման եւ այն գիտակցութեան թէ մարդուս համար աւելի լաւ է տալը քան առնելը…

Այս բոլորը որպէս նպատակակէտ ունենալով անցնող 2014-2015 տարեշրջանը սահուն եւ արդիւնաւէտ ընթացաւ՝ տնօրէնութիւն, ուսուցիչ, աշակերտ եւ ծնողք համագործակցական աշխատանքով:

Դպրոցական կեանքն ու առօրեան բեղուն էր զանազան տեսակի ուսումնական-դաստիարակչական աշխատանքներով, գեղարուեստական-մշակութային ձեռնարկներով եւ շաբաթական ատենամարզանքներու աշխոյժ ու տպաւորիչ յայտագիրներով, որոնք մեր աշակերտներուն միտքն ու հոգին լեցուցին գիտութեամբ եւ ազնւութեամբ, ինչպէս նաեւ բարոյական եւ ընկերային դաստիարակութեամբ:

Ինչպէս անցնող տարեշրջաններուն, այս տարի եւս մեր աշակերտները մասնակցեցան զանազան արտադպրոցական թատրոններու եւ պտոյտներու, ինչպէս ՀԵԸ-ի Արին Պարախումբի Տարեկան Ելոյթը եւ Kids Mondo-ն, ՀԲԸ Միութեան վարժարաններու միացեալ մարզական օրը՝ ուր նշուեցաւ Միութեանս 109րդ տարեդարձը, ինչպէս նաեւ նախակրթարանի Դ, Ե եւ Զ դասարաններու աշակերտները մասնակցեցան Հայոց Ցեղասպանութեան 100 Ամեակին նուիրուած Հայոց Պատմութեան եւ Մշակոյթի մրցանքին՝ նախաձեռնութեամբ ՀԲԸՄ-ի Լիբանանի Կրթական Յանձնախումբին: Նշենք, թէ այս մրցանքին՝ Նազարեան Վարժարանէն 9 աշակերտներ մրցանակի արժանացան, որոնք ամավերջի ծնողական ժողովին ընթացքին պիտի ստանան իրենց արժէքաւոր նուէրները՝ նորագոյն արհեստագիտութեամբ օժտուած tablet-ներ:

Կատարողութեամբ մեր վարժարաններու աշակերտներուն, Եղեռնի 100 ամեակի նուիրուած «Փիւնիկի Սլացք» երգչախմբային համերգը մեծ յաջողութիւն արձագանգեց ներկաներուն հոգիներուն եւ յիշողութեան մէջ:

Ապրիլ ամսուն, Ե եւ Զ դասարանները կազմակերպեցին կարկանդակի յաջող վաճառք մը որուն հասոյթով անոնք կրցան գրենական պիտոյքներ նուիրել Զուարթնոց Կեդրոնի աշակերտներուն: Աւելի յատկանշականը այն էր, թէ անոնք առիթը ունեցան այցելելու կեդրոնը եւ անձնապէս յանձնելու այդ նուէրները, անհատապէս իրար ծանօթանալով եւ միասին հաճելի ժամանակ մը անցընելով:

Նոյն ընթացքով, մեր զոյգ դասարաններու աշակերտները, իրենց դաստիարակներուն առաջնորդութեամբ այցելեցին երեք յարանուանութիւններուն պատկանող տարբեր եկեղեցիներ, մանրամասնօրէն ծանօթացան իւրաքանչիւրին եւ մասնակցեցան արեւագալի արարողութեան: Անոնք այցելեցին նաեւ Հայկազեան համալսարանը ուր յատկանշական եղաւ իւրաքանչիւրին տպաւորութիւնը եւ յոյսով ու տեսիլքով ներշնչուած վերադաձան անոնք տուն:

Մեր աշակերտներէն ոմանք մասնակցեցան զանազան միջ-դպրոցական մրցումներու՝որոնցը նթացքին արժանացան տարբեր մրցանակներու, ինչպէս ընթերցանութեան, ասմունքի եւ ճատրակի:

Այս տարի եւս նախակրթարանի մեր աշակերտներէն խումբ մը երգ ու պարով իր մասնակցութիւնը բերաւ միջ-բարեսիրականի Հայ մամիկներու եւ պապիկներու համար կազմակերպած Ամանորի նախաճաշին:

Վարժարանիս Ծնողաց Յանձնախումբի կազմակերպած Ամանորեայ խաղալիքներու վաճառքը դրական արձագանք ունեցաւ, որուն ընթացքին եւս մեր մանկապարտէզի եւ նախակրթարանի աշակերտները գեղարուեստական յայտագրով ու պարով ելոյթ եկան:

Յարգանք, Պատասխանտուութեան գիտակցութիւն, Վստահելիութիւն, Արդարամտութիւն, Հոգատարութիւն եւ Քաղաքացիութիւն: Շարունակուեցաւ մեր աշակերտներուն առօրեան սնուիլ այսպիսի առաքինութիւններով եւ գործնական փոխ-յարաբերութիւններով՝ շօշափելի փոփոխութիւն բերելով անոնց կեանքին եւ ապագայի աշխատանքներուն եւ որոշումներուն մէջ:

Մեր աշակերտներուն տարեկան աշխատանքներէն , յատկապէս նկարչութեան եւ ձեռային դասընթացքներէն փոքր եւ գեղեցիկ փունջ մը հրամցուած է նաեւ այսօր ձեզի այս սրահէն ներս: Բարի եկած էք բոլորդ վայելելու ապագայի արուեստագետներու «առաջին քայլերը»:

Շնորհակալութիւն եւ երախտագիտութիւն ՀԲԸՄիութեան Լիբանանի Շրջանակային Յանձնաժողովին, Կրթական Յանձնախումբին ու բոլոր բարերարներուն իրենց ցուցաբերած նիւթական եւ բարոյական նեցուկին համար:  Շնորհակալութիւն նաեւ վարժարանիս Տիկնանց Օժանդակ մարմնի  եւ Ծնողաց Յանձնախումբի անդամներուն իրենց անշահախնդիր աշխատանքին համար:

Նաեւ յատուկ շնորհակալութիւն Գալուստ Կիւլպէնքեան եւ Հաուըրտ Գարակէօզեան հաստատութիւններուն, World Vision-ին, Տոքթ Լեւոն Աւագեանին, Մեծարգոյ երեսփոխան՝ Տիար Շանթ Չինչինեանին, Խորհրդատու՝ Օրդ Միրիամ Սալխանեանին, ՀԵԸ-ի Երիտասարդ Մասնագետներու (Young Profesionals)-ին՝ մանկապարտէզի եւ նախակրթարանի դասարաններուն նուիրած AC-ներուն համար, Trade Plus հաստատութեան, Ժպիտ Յանձնախումբին, Սին էլ Ֆիլի քաղաքապետութեան, ՀԵԸ Անդրանիկ Սեւան ակումբին, նուիրատու բոլոր անձնաւորութիւններուն եւ ծաղկեկողով նուիրով ծնողներուն:

Շնորհակալութիւն նախակրթարանի ուսուցչական կազմին իրենց տարած տքնաջան աշխատանքին համար: Շնորհակալութիւն նաեւ բոլոր անոնց որոնք ձեռք տուին այսօրուան հանդիսութեան պատրաստութեան: Շնորհակալութիւն Տիկ. Յասմիկ Տէմիրճեանին, Տիկ. Հայարփի Ճերեճեանին եւ Տիկ. Նորա Եղիայեանին: Յատուկ շնորհակալութիւն Տիկ. Թամարա ՇիրՅակոբեանին բեմի գեղեցիկ հարդարումին համար: Ուժերնիդ անսպառ մնայ…

Շնորհակալութիւն ձեզ սիրելի ծնողներ որ անցնող տարիներուն ձեր զաւակները վստահեցաք Լեւոն Կ. Նազարեան վարժարանի ուսուցման եւ դաստիարակութեան առաքելութեան ու աշխատանքին, եւ վստահ ենք թէ պիտի շարունակէք վստահիլ զանոնք եկող տարիներուն Միութեանս Դարուհի-Յովակիմեան վարժարանին:

Վարժարանիս տնօրէնութեան եւ ուսուցչական կազմին անունով՝ սրտանց կը շնորհաւորենք մեր սիրելի շրջանաւարտները………եւ բոլոր ծնողներն ու հարազատները: Շնորհակալութիւն

Այժմ եկէք միասնաբար, մեծ ուրախութեամբ, բեմ հրաւիրենք 2014-2015 տարեշրջանի ՀԲԸՄ-ի Լեւոն Նազարեան Վարժարանի մեր սիրելի շրջանաւարտ-շրջանաւարտուհիները:

Ցոլինէ Էլմայեան

EL (107)_resize

EL (116)_resize

EL (248)_resize

EL (255)_resize

EL (347)_resize

EL (349)_resize

Haigazian University 60th Anniversary Graduation Ceremony Class of 2015 Bids Farewell to the Most Treasured Years of their Lives

0

 

Mira Yardemian

PR Director

Some 227 students from the schools of Business Administration & Economics and Arts and Sciences (Humanities, Sciences, and Social and Behavioral Sciences) received their undergraduate and graduate degrees, on the evening of July 3rd, 2015, at Club La Marina, Dbayeh, during the 55th commencement exercises, which also marked Haigazian University’s 60th Anniversary.

The seashore courtyard was packed with officials, family and friends gathered to applaud the graduating students, amidst an atmosphere of cheer, sometimes mixed with moments of high emotion.

MP Hagop Pakradouni was there to represent the Speaker of the Parliament, H.E. Mr. Nabih Berry, whereas the President of the Council of Ministers, H.E. Mr. Tammam Salam was represented by the Minister of Education and Higher Education, Mr. Elias Bou Saab. Among the attendees were Minister of Energy Arthur Nazarian, MPs Jean Oghasabian, Bassem Shabb, Shant Chinchinian representing the head of the Lebanese Forces Dr. Samir Geagea, in addition to the Prelate of the Armenian Apostolic Church, Bishop Shahe Panossian. The following personalities had sent their representatives: General Michel Aoun, the Commander of the Army, the Head of the General Security Forces, and the Armenian Ambassador.

The ceremony opened by the formal processional march of Haigazian faculty in academic regalia, led by Chief Marshall Dr. Nadim Hassoun, followed by the Lebanese National Anthem and the prayer of invocation offered by Campus Minister, Rev. Wilbert Van Saane.

University President, Rev. Dr. Paul Haidostian welcomed students and their families and the distinguished guests, and addressed the class of 2015, inviting them to be the change makers of the future, overcoming the shortcomings of our countries.

“If you are given the choice of more money or more productivity, choose the second. If you get to the top, still look up. If you fast from food, focus also on the fasting of the heart. If you wantto protect the cause of your religious or political group, show the highest of ethical standards”, Haidostian told graduates.

He went further inviting them to be inspired by the Phoenicians, saying “our 60th anniversary commencement is taking place on the shores of the Mediterranean.  Be inspired by the creativity of the Phoenicians.  Build boats that do good, but do not invade.  Ride the boats to meet people and exchange experiences, not to promote your status. Develop your skills to grow and help others live better”.

He concluded by making a reference to the 60th Anniversary motto “Pride in Merit”, and said, “your pride should be based on hard-work, ethics, and vision, and not connections, majority pressure, religious, social or family privileges as we see in our societies.”

In his inspiring speech, keynote speaker, the Secretary of the UN Committee against Torture, based in Geneva, Patrice Gillibert, focused on two key concepts: Education and Freedom. Sharing a quotation from the Universal Declaration of Human Rights, “Education shall be directed to the full development of the human personality and to strengthening of respect for human rights and fundamental freedoms”, Gillibert underlined that all fundamental values of respect, equality, justice and freedom are in the core mission and vision of Haigazian University. On “freedom”, Gillibert quoted Charles Malik, the first Lebanese Ambassador to the United Nations and the United States of America, saying “If we have any contribution to make, it is in the field of fundamental freedom, namely freedom of thought, freedom of conscience and freedom of being. And there is one point on which we wish to insist more than anything else, namely that it is not enough to be, it is not enough to be free to be what you are. You must also be free to become what your conscience requires you to become in light of your best knowledge. It is therefore freedom of becoming, of change that we stress as much as freedom of being”. He concluded by acknowledging the role of Haigazian University in leadership and contribution to human rights, wishing the fresh graduates to shine and inspire the humanity.

Next to speak was the Chairman of the Lebanese Banking Control Commission, 1978 graduate Samir Hammoud, who in the name of Haigazian alumni saluted the graduates, and proudly acknowledged, “all the success I have made is attributed to Haigazian University”. Hammoud encouraged students to travel and discover the world, but never to emigrate, in addition to work towards giving a meaning and purpose to their life.

Minister of Education and Higher Education, Elias Bou Saab congratulated the graduates, praising the role Haigazian has played since its early beginnings, 60 years ago. He acknowledged its high academic standards, the seriousness of its program, in addition to its successful graduates. Bou Saab also pointed out on the motto of the University, “truth, freedom, and service”, giving live examples and considering it as universal values for humanity.

The three guests were bestowed Haigazian University’s 60th Anniversary Medal, proudly presented by President Haidostian.

It is worth noting that on this special occasion, congratulatory notes were sent by both Ministers of Education and of Diaspora of Armenia.

With a sense of accomplishment, valedictorian Arpa Aintablian looked at this commencement day as “a journey to prosper, persevere and to thrive”. She considered herself and her fellow graduates the “true embodiment of Haigazian University’s Pride in Merit” (the motto of the 60th Anniversary), whereas for her part, valedictorian Sarah Hatoum, being a University Scholarship Program scholar, expressed her gratitude to the United States Agency for International Development (USAID), the sponsors of the program, appreciating the multi-culturism and co-existence at Haigazian University, as a reflection of the real Lebanese society.

Finally, after singing the Alma Mater, and upon the benediction offered by Rev. Megerdich Karageozian, President of the Union of Armenian Evangelical Churches in the Near East, graduates threw their caps high into the air, erupting in loud cheers and shouting.

 

 

 

General View (1)

 

Guests and Parents (1)

 

President Paul Haidostian

 

President with Speaker Patrice Gillibert

 

The Stage

Ալֆորվիլի Մէջ Հայկական Վարժարան Բացուած Է

0

Յուլիս 4-ին Ալֆորվիլ քաղաքին մէջ Հայաստանի եւ Ֆրանսայի վարչապետներ Յովիկ Աբրահամեանի եւ Մանուէլ Վալսի մասնակցութեամբ տեղի ունեցած է հայկական վարժարանի բացման արարողութիւնը, կը հաղորդէ ՀՀ կառավարութեան մամլոյ եւ հասարակայնութեան հետ կապի վարչութիւնը:

Վարժարանի բացումին ներկայ էին Ֆրանսայի ԱԺ նախագահ Քլոտ Պարթոլոն, ԿԳ նախարար Արմէն Աշոտեան, Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, Գիւղատնտեսութեան նախարար Սերգօ Կարապետեանը, ԱԳ փոխնախարար Կարէն Նազարեան, Ֆրանսայի խորհրդարանի պատգամաւորներ, երկու երկիրներու դեսպանները, Ալֆորվիլի քաղաքապետը, ֆրանսահայ համայնքի ներկայացուցիչներ, սրբազան հայրեր:

Դիմելով ներկաներուն Յովիկ Աբրահամեան ըսած է. «Հայոց ցեղասպանութենէ մազապուրծ հարիւր հազարաւոր հայերուն խաղաղ տանիք ու ապահով կեանք տուած եւ յաջորդող սերունդներուն հայրենիք դարձած Ֆրանսայի մէջ բացուող այս նոր կրթութեան օճախը եւս մէկ անգամ կ՛ազդարարէ, որ մեր ժողովուրդի բնաջնջումը ծրագրած Օսմանեան Կայսրութեան քաղաքականութիւնը ի դերեւ եղած է, որ հայերը կ՛ապրին եւ կ՛արարեն անկախ բնակութեան վայրէ:  Մեր հայրենակիցները Ֆրանսայի մէջ կրցած են ընդելուզուիլ, դառնալ այս երկրի օրինապաշտ քաղաքացիներ, աշխատիլ եւ ստեղծագործել` ի բարօրութիւն իրենց երկրորդ հայրենիքի: Միաժամանակ, դուք ամուր կառչած մնացած էք ձեր արմատներուն, ձեր պատմութեան, ձեր մշակոյթին»:

Դպրոցաշինութեան, հայ մշակոյթի զարգացման եւ հայապահպանութեան գործին մէջ ներդրած նշանակալի աւանդի համար Հայաստանի վարչապետ Յովիկ Աբրահամեան բարերար Գէորգ Արաբեանը պարգեւատրած է ՀՀ վարչապետի յուշամետալով:

«Այն փաստը, որ հայկական դպրոցի բացումը կը համընկնի Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեայ տարելիցին, շատ կարեւոր եւ խորհրդանշական իմաստ ունի: Այս տարի Ֆրանսայի նախագահը Ապրիլ 24-ին հայ ազգի կողքին էր` Երեւանի մէջ:  Իսկ ես Փարիզի մէջ` Կոմիտասի յուշարձանի մօտ, եւս հայ ազգի կողքին էի: Ֆրանսայի համար շատ կարեւոր է ցոյց տալ, որ մենք հայերու կողքին ենք», – նշած է Ֆրանսայի վարչապետ Մանուէլ Վալս:

 

Ուխտի Օր Քեսապի Մէջ

0

Աւանդոյթի համաձայն, այս տարի եւս ՊԱՅԾԱՌԱԿԵՐՊՈՒԹԵԱՆ «ՎԱՐԴԱՎԱՌԻ» տօնին առթիւ  Սուրբ Պատարագ պիտի մատուցուի, Կիրակի՝ 12 Յուլիս 2015-ին, երեկոյեան ժամը 17.00-ին, Գարատուրանի «Կեղեձիկ» ուխտավայրին մէջ: Այս մասին կը տեղեկացնէ Քեսապի Սուրբ Միքայէլ կաթողիկէ եկեղեցւոյ ժողովրդապետ, հոգեւոր հովիւ Հայր Նարեկ վարդապետ Լուիսեանը:

Պատարագի աւարտին տեղի պիտի ունենայ մատաղօրհնէք եւ հոգեհանգստեան

“Մենք Ենք Ու Սարերը Մեր”.Մաժիտա Ալ Ռումի Հայերէն Երգեց

0

Յուլիս 2-ին, Լիբանանի մէջ բացումը կատարուեցաւ Ճունիի փառատօնին, որ կը շարունակուի մինչեւ 15 Յուլիս։

Շաբաթ, Յուլիս 4-ին ելոյթ ունեցաւ հանրածանօթ երգչուհի Մաժիտա Ալ Ռումի, որ իր երկու ժամ տեւած համերգին ժամանակ երգեց նաեւ հայերէն։ Հայերէն երգելու համար Մաժիտա Ալ Ռումիի հետ համագործակցած է սուրիահայ յայտնի երգչուհի Արաքս Չեքիճեան։

Մաժիտա ալ Ռումի համերգէն առաջ տուած ճեպազրոյցի ժամանակ ողջունեց հայ ժողովուրդը եւ ըսաւ“100 տարի է անոնք բարութիւն եւ ուրախութիւն կը սերմանեն ուր ալ գտնուին, անոնք արժանի են սրտիս խորքէն բխող այս ողջոյնին, կը յուսամ, որ հայերէնը լաւ ընդունուի, որովհետեւ իսկապէս հեշտ լեզու չէ “:

«THE MAN IN THE IRON MASK» REVEALED AS AN ARMENIAN BISHOP

0

From Arthur Hagopian

For three centuries, sleuths, scholars and conspiracy advocates have extrapolated over the identity of the «Man in the Iron Mask,» the enigmatic prisoner of the notorious Bastille.

Ever since the legend was immortalized in the opus of the great French writer, Alexandre Dumas, speculation about who the prisoner was, has been rampant, truth and fiction becoming convoluted, their intermingling making it difficult to give credence to Dumas» tale of treason and intrigue.

The prevailing myth held that the prisoner was a secret twin of the French «Sun King», Louis XIV (1643-1715). And last year, French cryptanalyst Etienne Bazeries claimed to have decoded a cipher which purportedly revealed that the man in the iron mask had been a military officer, identified as Vivien de Bulonde, who was punished for his cowardice in the face of advancing Austrian troops by being forced to wear an iron mask.

But lingering in the forgotten annals of one of Armenia’s greatest historians, Maghakia Ormanian (184-1918), lay a more esoteric plausibility: it is palpable, in fact more than possible, that the prisoner of the Bastille was actually an Armenian clergyman, a prince of the Armenian Apostolic church, a lineage paralleling the royal pedigree of Dumas protagonist prince.

Both princes were contemporaries. Like the mythical twin, the Armenian was an innocent, a victim of political machinations, held in the Bastille and subjected to cruel and abusive punishment. Dumas «Man in the Iron Mask» could thus have easily been inspired by the tale of the misadventures story of the Armenian.

Ormanian recounts that the clergyman, Avedik Yevtogiatsi, had been patriarch of Constantinople and later Jerusalem, around the beginning of the 18th Century, but had fallen afoul of French interests because of his staunch anti-Catholic stance.

In his monumental volume about the lives and times of the Armenian Patriarchs of Jerusalem, which took him ten years to compile, the late researcher and historian Haig A Krikorian, quotes Ormanian as noting that although Avedik had influential friends and loyal followers in the then Ottoman capital (Constantinople), the machinations of the French envoy to the sultan’s court, Charles Ferriol, Marquis d’Argental, eventually brought about the priest’s downfall.

Ferriol became an «active and enthusiastic supporter of the Jesuit campaign to proselytize Armenians» and encourage them to pledge allegiance to the Catholic pope, rather than the Armenian Catholicos, the head of the worldwide Armenian Apostolic church.

Despite the formidable opposition mounted by Avedik, Ferriol would not give up and contrived to convince the Sultan to exile Avedik to an island on the Mediterranean coast of Syria.

«I will never have peace until somehow I topple him,» Ferriol vowed, Ormanian reports.

Clandestinely, Ferriol enlisted the aid of some malicious clergy and prominent merchants to heap more woe on Avedi’s head, fighting a vicious running battle with Avedik supporters.

But the ebb and tide of politics, and vacillating political sympathies, abetted by generous bribes to Turkish officials, derailed Ferriol’s plots and saw Avedik re-instated as Patriarch of Jerusalem, but not before the Sultan, exasperated by the French shenanigans, had decreed that henceforth Avedik would have to relinquish his Constantinople seat and relocate to Jerusalem.

Stymied, Ferriol promptly counter-attacked. As Avedik waited for a ship that would take him to the Holy Land, he was waylaid by a French vice-consul named Bonald who bribed Avedik’s Turkish escort to disappear, and made the Armenian believe that a ship that had just appeared on the horizon was a Venetian vessel bound for Jaffa.

It was a ruse, and it worked. The ship was actually heading west toward Messina on the island of Sicily which at that time was under Spanish sovereignty, Krikorian writes.

Avedik was handicapped by his lack of French and could not understand what was going on between Bonard and his cohorts, which included the ship’s captain who proceeded to strip Avedik as soon as he boarded, of all his possessions, including a pouch containing 180 gold pieces (a hefty sum in those days), his priestly vestments, episcopal ring and pocket watch.

When they reached Messina, the captain handed Avedik over to a waiting French consul, Paul Soulier «who unceremoniously took him to the Inquisition prison on the island, » where he remained for several months.

Somehow, Avedik contrived to smuggle a message to his supporters with the help of a sympathetic Greek seaman, alerting his flock that he had been kidnapped.

The rage and consternation it spawned, spurred the Sultan to give Ferriol a tongue lashing and a demand to produce the missing churchman.

But the wheels of fortune took a wrong turn again when the French king, at the behest of Pope Clement XI, ordered Avedik’s transfer to Marseilles «where he was subjected to abject humiliation.»

«They shaved his beard, removed his priestly garb and dressed him min typical Frenchman’s clothes,» before transporting him in secret to the island prison of Mont Saint Michel, Krikorian quotes Ormanian.

In the dark, dank dungeon there, Avedik could only ponder the ironic misfortunes of a man whose sole purpose in life was serving a benevolent God.

On September 8, in the year 1709, Avedik was again spirited away in secret, this time to the Bastille, and his undoing.

And this was where the legend and confusion with the Man in the Iron Mask were borne.

«It is impossible not to pause and cast a backward glance on the hard working yet painfully tragic personality of Avedik, who at one time, was confused with the Yergateh Timagov Mart (man in the iron mask),» Ormanian states, according to Krikorian.

What transpired in the Bastille remains a mystery. But according to Armenian historians, the Catholic church intervened again in the person of the cardinal of Paris, Louis Antoine Noyal, who entertained high hopes of converting the Apostolic priest.