Կիրակի, 06. 07. 2025

Կնճիթ Եւ Կնճիռ

0

*ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ*

   Մեր ոսկեղնիկ լեզուին այս երկու բառերը գրեթէ նմանաձայն են (մէկ գիրի տարբերութեամբ), բայց ունին իրարմէ շատ հեռու իմաստ։

Elephant Get Its Trunk (1)

«Կնճիթ»ը փիղին խողովակաձեւ երկարաւուն քիթն է, որով ան ջուր կը սրսկէ իր մարմնին վրայ, ծառի կոճղեր կը վերցնէ, կրկէսներու մէջ զարմանալի խաղեր կը սարքէ…։

Կրնանք հաստատապէս պնդել, որ կնճիթը փիղին ամէնէն յատկանշական օրկանն է։

Հայերէնի մէջ ունինք «կնճիթ»ին հոմանիշ մըն ալ՝ «պատիճ»։ Փիղին կնճիթը կամ պատիճը։ Եւ քանի որ խօսք բացինք փիղերու մասին, յիշեցնենք որ այս խոշոր կենդանին իր կնճիթին ներքեւ ունի երկու ցցուն ոսկորներ, որոնք կը կոչուին «փղոսկր»։ Այս փղոսկրներէն կը պատրաստուին դանակի կոթեր, զարդեր, արուեստի թանկարժէք իրեր, դաշնամուրի ստեղներ եւ այլն։

Բայց պէտք է նկատի ունենալ, որ «կնճիթ» բառը կը գործածուի նաեւ խոզերու քիթին համար։ Այո՛, խոզին երկար ու տափակ դունչը եւս կը կոչենք կնճիթ։ Սակայն այստեղ, այլեւս ի զօրու չէ «պատիճ» բառը։ Պատիճը յատուկ է մի միայն փիղին։

Հապա՞ «Կնճիռ»ը…։

Միտք բերէք «կնճռոտ» բառը։ «Այսօր կնճռոտ հարց մը յաջո՛ղապէս լուծեցի» կþըսենք, երբ կþակնարկենք դժուար լուծելի կամ հանգուցային հարցի մը։

 

Հետեւաբար, «կնճիռ» կը նշանակէ դժուարալոյծ հանգոյց։

Թերթերը հինգ տարիէ շարունակ կը գրեն. «Սուրիոյ պատերազմը վերջին կէս դարու ամէնէն կնճռոտ հարցը դարձած է»։ Քսան տարիէ իվեր ալ շարունակ կը յիշեցնեն. «Ղարաբաղի կնճիռը կարելի չէ լուծել՝ առանց Ռուսաստանի միջնորդութեան»։

Բայց կայ ուրիշ «կնճիռ» մըն ալ, որ սարսափի կը մատնէ…կիները։

Ասիկա այն «կնճիռ»ն է, զոր կիներ, որոշ տարիքէ մը ետք, կը նշմարեն իրենց դէմքին վրայ։ Այլ բառով՝ «խորշոմ»։ Հայելիին դիմաց տխրօրէն կանգնած՝ մեր «փափուկ սեռ»ի ներկայացուցիչները օր մըն ալ կը նշմարեն որ իրենց դէմքին վրայ, աչքերուն տակ, վիզին շուրջը խորշոմներ կամ կնճիռներ գոյացեր են…։ Երբեմնի ողորկ ու սահուն մորթը սկսեր է թեթեւ ակօսներ կամ փոթեր գոյացնել։ Ու մեր կիները ի՜նչ հնարքներու կը դիմեն՝ պայքարելու համար այդ կնճիռներուն դէմ, կամ գէթ նուազեցնելու համար անոնց աւերը…։

Ի դէպ, կարելի է հարց տալ, թէ ինչո՞ւ դէմքի խորշոմները «կնճիռ» կոչուած են։ Արդեօ՞ք անոր համար՝ որ ատոնք եւս «դժուար լուծելի հանգոյց»ներ են…։ Ո՜վ գիտէ։

Բայց բնաւ մի՛ նեղանաք ձեր դէմքի կնճիռներէն։ Մի՛ մոռնաք որ երկար ապրելու ՄԻԱԿ միջոցը…ԾԵՐԱՆԱԼՆ Է։

Հալէպ   

«Միրաք»-ի Այցելութիւնը Կոմիտասի Թանգարան

0

ՌԱԿ-ի «Միրաք» շարժումի պատանի-ուսանողները  հայ Մեծերուն եւ հայկական մշակոյթին մօտէն ծանօթացնելու նպատակով, այլ ծրագիրներու շարքին, 12 Փետրուար 2017-ին  իրականացաւ նաեւ Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտ այցելութիւնը:

20170212_122530

«Միրաք»-ականները շրջեցան թանգարանի սրահներուն մէջ, ծանօթացան  Կոմիտասի կենսագրութեան, աշխատութիւններուն եւ անձնական իրերուն: Թանգարանը, իր հարուստ հաւաքածոյով եւ արդիական մատուցմամբ, հնարաւորութիւն տուաւ պատանիներուն Կոմիտասի մասին համապարփակ  եւ բազմակողմանի գիտելիք ձեռք ձգել, ամրակայեց անոնց մօտ ազգային արժէքներու հանդէպ գիտակից վերաբերմունքը եւ այդ արժէքներուն հաւատաւոր ժառանգորդը ըլլալու նախանձախնդրութիւնը:

20170212_122716

«Միրաք»-ականները մեծ հետաքրքութեամբ հետեւեցան իւրաքանչիւր իրի, պատկերի, ձեռագիր տետրերու, տեսերիզի եւ քանդակի մասին տրուող բացատրութիւններուն եւ երգեցին Կոմիտասի մշակած ժողովրդական երգերը: «Միրաք»-ին ուղեկցեցան ՌԱԿ-ի Կեդրոնական Վարչութեան փոխ-ատենապետ ընկ. Լեւոն Պըլըխեանը եւ արուեստագէտ Պրն. Հրազդան Թոքմաճեանը:

20170212_123113

20170212_125012

 

Օհանեան, Յովհաննէսեան Եւ Օսկանեան Ընտրութիւններուն Դաշինքով Պիտի Մասնակցին

0

Պաշտպանութեան նախկին նախարար Սէյրան Օհանեան, «Ժառանգութիւն» կուսակցութեան առաջնորդ Րաֆֆի Յովհաննէսեան եւ նախկին արտաքին գործոց նախարար, «Համախմբում» կուսակցութեան առաջնորդ Վարդան Օսկանեան յառաջիկայ ընտրութիւններուն պիտի մասնակցին միասնական ցուցակով:

 

Հայաստան 40 Թոն Մարդասիրական Օգնութիւն Պիտի Ուղարկէ Սուրիա

0

ՀՀ նախագահի յանձնարարութեամբ սուրիական հակամարտութենէն տուժած բնակիչներուն աջակցելու նպատակով Հայաստանէն Սուրիա 40 թոն մարդասիրական օգնութիւն պիտի տեղափոխուի: Այս մասին, Փետրուար 13-ին, սուրիահայերու հիմնախնդիրները համակարգող միջ-գերատեսչական յանձնաժողովի հերթական նիստին ըսած է ՀՀ Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, կը հաղորդէ 168.am-ը:

Ան նշած է, որ համապատասխան գերատեսչութիւններէն աշխատակիցներ պիտի մեկնին Սուրիա` երկու օդանաւով առաքուելիք բեռը տեղ հասցնելու համար: «Մենք այդ օգնութիւնը չենք ուղարկեր միայն այնտեղ բնակող հայերուն: Մենք ատիկա կ’ուղարենք այն բնակավայրերը, ուր մեր հայրենակիցներուն հետ միասին կը բնակին նաեւ սուրիացիներ»,- ըսած է նախարարը:

Հայաստանի Հանրապետութեան կողմէ, որպէս մարդասիրական օգնութիւն, Սուրիա պիտի ուղարկուին առաջին անհրաժեշտութեան պարագաներ` հագուստ, սնունդ:

Սուրիական հակամարտութենէն տուժած բնակիչներուն մարդասիրական օգնութիւն ուղարկելու նպատակով ՀՀ կառավարութիւնը պահեստային ֆոնտէն յատկացուցած է աւելի քան 46 միլիոն դրամ: Գումարը նուիրաբերութեան կարգով փոխանցուած է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին` մարդասիրական օգնութիւն ցուցաբերելու համար անհրաժեշտ ապրանքներ ձեռք բերելու նպատակով:

ՀՀ նախագահի յանձնարարութեամբ սուրիական հակամարտութենէն տուժած բնակիչներուն աջակցելու համար անցեալ տարուան Հոկտեմբեր 3-ին, ապա 5-ին Երեւանէն Սուրիա մեկնած է մարդասիրական օգնութիւն տեղափոխող երկու օդանաւ: Հայաստանի Հանրապետութեան մարդասիրական օգնութեան բեռներուն վրայ մակագրուած էր. «Խաղաղութեան ջերմ մաղթանքներով Հայաստանէն` Սուրիոյ եղբայրական ժողովուրդին»:

Սահմանին Լարուածութեան Աճ Արձանագրուած է

0

Փետրուար 12 լոյս 13-ին, Ղարաբաղա-ազրպէյճանական սահմանին արձանագրուած է լարուածութեան աճ։ Այս մասին կը տեղեկացնէ ԼՂՀ ՊՆ մամուլի ծառայութիւնը:

Հակառակորդը Դ-44 տիպի հրանօթներէ, ականանետերէ, նռնականետերէ ու տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներէ հրադադարը խախտած է շուրջ 80 անգամ, որուն ընթացքին, հայ դիրքապահներուն ուղղութեամբ արձակած է աւելի քան 950 կրակոց:

Ազրպէյճանական զինուժը արեւելեան ուղղութեամբ կիրառած է Դ-44 տիպի հրանօթներ` արձակելով 13 արկ, իսկ հիւսիսային եւ հարաւային ուղղութիւններով` 60 եւ 82 միլիմեթրանոց ականանետեր ու նռնականետեր` ընդհանուր առմամբ արձակելով 49 արկ, որուն 41-ը ականանետերէ, 8-ը` նռնականետերէ:

ՊԲ առաջապահ զօրամասերը աչալրջօրէն հետեւած են առաջնագիծին տիրող զարգացումներուն եւ անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկած՝ հակառակորդի նախայարձակ աշխոյժութիւնը ճնշելու համար:

ՀՀ Նախագահը Մասնակցած Է Ս. Սարգիս Զօրավարի Յիշատակութեան Նուիրուած Եկեղեցական Արարողութեան

0

ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսեան Հայ Առաքելական Ս.  եկեղեցւոյ Արարատեան հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Ս.  Սարգիս եկեղեցւոյ մէջ մասնակցած է Ս. Սարգիս զօրավարի տօնին նուիրուած եկեղեցական արարողութեան: Այս մասին կը տեղեկացնեն ՀՀ Նախագահի մամուլի վարչութենէն։

Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ. կաթողիկոսի տնօրինութեամբ Երիտասարդներու օրհնութեան օր հռչակուած Ս. Սարգիսի տօնին նուիրուած եկեղեցական արարողութեան, որ հանդիսապետած է Արարատեան հայրապետական թեմի առաջնորդական փոխանորդ Նաւասարդ արք. Կճոյեան, մասնակցած են նաեւ պաշտպանութեան նախարար Վիգէն Սարգսեան, մշակոյթի նախարար Արմէն Ամիրեան, Արարատեան հայրապետական թեմը ներառող մարզի` Արարատի մարզպետ Արամայիս Գրիգորեան:

Մարտական հերթապահութիւն իրականացնող թիւով 20 պարտադիր ժամկէտային զինուորներ, անոնց ընտանիքի անդամներու, երիտասարդներու, հրաւիրեալներու եւ հաւատացեալ ժողովուրդի մասնակցութեամբ տրուած Ս. պատարագի աւարտին եկեղեցւոյ մէջ կատարուած է զինուորներու օրհնութիւն` Մայր աթոռ Ս. Էջմիածինէն  բերուած Ս. Սարգիսի մասունքակիր աջով: Այնուհետեւ առաջնորդարանի դահլիճին մէջ տեղի ունեցած է պարտադիր ժամկէտային լաւագոյն զինուորներէն ներկայ գտնուած զինուորներու խրախուսման հանդիսաւոր արարողութիւն:

Հանրապետութեան նախագահը շնորհաւորական խօսք յղած է տօնին առիթով:

Յակոբ Աւետիքեանի Գլխաւորած Կուսակցութիւնը Իրականում Ոչ Մի Կապ Չունի Աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի Հետ. ՌԱԿ Կենտրոնական Վարչութեան Ատենադպիր Սեւակ Յակոբեան

0

Ստորեւ կը հրատարակենք ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութեան ատենադպիր՝ «Զարթօնք»-ի գլխաւոր խմբագիր Ընկ. Սեւակ Յակոբեանի Գանատական «Նորանոր» կայքին շնորհած հարցազրոյցին բովանդակութիւնը:
«Զ.»

 Զրուցեց՝ ՎԱՐԴՈՒՀԻ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ

1

Լիբանան (Նորանոր) — Հայաստանում խորհրդարանական ընտրութիւններից առաջ վերադասաւորումները լուրջ հետեւանքներ ունեցան Հայաստանի Ռամկավար Ազատական կուսակցութեան (ՀՌԱԿ) վրայ: Ինչպէս յայտնի է` կուսակցութիւնը առաջիկայ ընտրութիւններին մասնակցելու ցանկութիւն էր յայտնել, իսկ երբ ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկեանը վերադարձաւ քաղաքականութիւն եւ յայտնեց ընտրութիւններին մասնակցելու մտադրութեան մասին, ՀՌԱԿը՝ ատենապետ Յակոբ Աւետիքեանի ղեկավարութեամբ, ցանկութիւն յայտնեց միանալ Ծառուկեան դաշինքին:

Սա կուսակցութեան շուրջ իրավիճակի սրման հիմնական պատճառ դարձաւ. այսինքն՝ Սփիւռքի աւանդական ՌԱԿ կուսակցութեան հայաստանեան ներկայացուցիչներն անմիջապէս յայտարարեցին, որ աւանդական ՌԱԿը չի մասնակցում ընտրութիւններին, առաւել եւս չի միանում որեւէ դաշինքի:

Հիմա նաեւ լուրեր են շրջանառւում, թէ Սփիւռքի ՌԱԿը պատրաստւում է պաշտօնից ազատել Յակոբ Աւետիքեանին: Որքանո՞վ են այս տեղեկութիւնները համապատասխանում իրականութեանը, ի՞նչ է իրականում կատարւում ՌԱԿ եւ ՀՌԱԿ կուսակցութիւնների միջեւ, արդեօ՞ք հայաստանեան ՌԱԿը աւանդական կուսակցութեան մաս է, թէ՞ բոլորովին անկախ կուսակցութիւն. այս եւ այլ հարցերի շուրջ Noranor.ca-ը զրուցել է ՌԱԿ Կենդրոնական վարչութեան ատենադպիր (քարտուղար), ՌԱԿի օրկան՝ Լիբանանի «Զարթօնք» օրաթերթի գլխաւոր խմբագիր Սեւակ Յակոբեանի հետ, իսկ Յակոբ Աւետիքեանի հետ զրուցելու ջանքերն ապարդիւն եղան:

 2

ՆՈՐԱՆՈՐ – Պարոն Յակոբեան, սկսենք նրանից, թէ որքանո՞վ է համապատասխանում իրականութեանը ՀՌԱԿ կուսակցութեան ատենապետ Յակոբ Աւետիքեանի պնդումը, թէ իր կուսակցութիւնն է իրաւականօրէն ամրագրուած իրական ՌԱԿ կուսակցութեան յետնորդը: Ամիսներ առաջ, եթէ չեմ սխալւում, իրենց իսկ նախաձեռնութեամբ կուսակցութիւնը դարձաւ, այսպէս կոչուած, հայաստանակեդրոն, որու շուրջ մտադիր էին համախմբել նաեւ Սփիւռքի ՌԱԿականներինԹէեւ յայտնի է, որ ՀՌԱԿը ստեղծուել է աւելի ուշ՝ 1991-ին, բայց ի վերջոյ, ում պնդումն է իրականութեանը համապատասխանում:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ –  Պէտք է յստակացնել հետեւեալը: Ինչպէս դուք ըսիք, Յակոբ Աւետիքեանի գլխաւորած նոյնանուն կուսակցութիւնը՝ աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի՝ 1921 թուականի հիմնադրութենէն շատ աւելի ուշ՝ Հայրենիքի մէջ արձանագրուած կուսակցութիւն մըն է, որ իրականութեան մէջ ոչ  միայն օրկանական կապ  չունի աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի հետ՝ այլեւ  1991-ի ՌԱԿ-ի անկախ հայրենիք վեդարադարձով, անկախ Հայրենիքի գոյերթի առաջին տարիներուն կազմաւորուած ՀՌԱԿ-ի կառոյցին հետ ալ կապ  չունի, որ տարիներու ընթացքին եւ ժամանակի ու ոչ նպաստաւոր պայմաններու բերումով՝ դժբախտաբար դադրեցաւ գոյութիւն ունենալէ: Աւետիքեանի այսօրուան կուսակցութիւնը ընդամէնը 4 տարի առաջ (2012-ին) արձանագրուած կուսակցութիւն մըն է, որ օրկանական կապ մը չունի աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ին հետ, եւ որուն անդամները ՌԱԿ-ի անդամներ չեն, որովհետեւ աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի կանոնագրութիւնը չ՝արտօներ երկու տարբեր Հայ կուսակցութիւններու անդամակցութիւն:

Հետեւաբար, եւ անցնելով ձեր հարցումի երկրորդ բաժինին, պէտք է ըսել, թէ անհեթեթ է, որ 95-ամեայ պատմութիւն եւ աւանդ ունեցող կուսակցութեան մը հետ օրկանական որեւէ կապ չունեցող այլ կուսակցութիւն մը՝ ժողով մը գումարելով՝ ինքզինք աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի յետնորդ համարէ՝ առանց, նուազագոյնը, անոր ղեկավարութեան հետ համաձայնութեան: Այլ խօսքով (եւ հարցը երգիծական ձեւով ներկայացնելու գնով) կարելի՞ է օրինակի համար Ճաբոնի մէջ ժողովրդավար եւ ազատական դաւանանք ունեցող՝ նոյնիսկ նոյնանուն կուսակցութիւն մը, թէկուզ Հայ անդամներով կազմուած, աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի քանի մը անհանգամանք անդամ ներառելով՝ ինքզինք հռչակէ 95-ամեայ ՌԱԿ-ի իրաւայաջորդ «Ճաբոնակեդրոն» ՌԱԿ…: Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան պարագային՝ բարձրաշռինդ «Հայաստանակեդրոն» բառն է սակայն, որ գրաւիչ է եւ զգացական ու նաեւ ստեղծուած շփոթին պատճառ հանդիսացող ազդակ:

Իսկական հարցը անուանագողութեան, եւ պարագաներու բերմամբ աշխարհասփիւռ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան աւանդական խորհրդանիշերը օգտագործելով՝ հանրութիւնը խաբելու հարցն է, որուն համար յոյսով ենք, որ Հայրենի պետութիւնը վերատեսութեան կ՛ենթարկէ Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան անունն ու խորհրդանիշերը իր հողերուն վրայ արձանագրած ըլլալու պարագան: Անուն մը ու խորհրդանիշեր, որոնք բարոյապէս ու աւանդականօրէն կը պատկանին Հայրենի պետութեան իսկ կողմէ ճանչցուած ու յարգուած 95-ամեայ Հայ աւանդական կուսակցութեան մը՝ ՌԱԿ-ին:

 

ՆՈՐԱՆՈՐ – Չէ որ Յակոբ Աւետիքեանը 1978թ-ից հէնց Սփիւռքի ՌԱԿ կուսակցութեան անդամ է, եղել երկար տարիներ §Զարթօնք¦ պաշտօնաթերթի գլխաւոր խմբագիրը: Այս առընչութիւնները հիմք եւ իրաւունք չե՞ն տալիս վերջինիս հանդէս գալու ՌԱԿ անունից:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Յակոբ Աւետիքեան եղած է մեր երէց ընկերը ու սիրուած ուսուցիչը: Մեզի, որպէս գլխաւոր խմբագիր նախորդողներէն մին՝ ինչ կը վերաբերի «Զարթօնք»-ի իր անցեալի պաշտօնին: Անոր լրագրողական արժանիքին հանդէպ ունինք բացարձակ յարգանք, սակայն, ան 95-ամեայ մեր կուսակցութեան անդամը չէ այսօր՝ տրուած ըլլալով, որ իր կուսակցութիւնը թէկուզ քոյր, սակայն օրէնքով տարբեր կուսակցութիւն մըն է, եւ  ինչպէս վերը ըսի, մեր կուսակցութեան կանոնագրութիւնը չ՝արտօներ երկու տարբեր կուսակցութիւններու անդամակցութիւն: Նոյնը կը վերաբերի իր պաշտօնակիցներուն՝ Հայաստանի ՌԱԿ Հանրապետական Վարչութեան անդամներուն եւ այդ կուսակցութեան անդամակցութեան, որոնք բոլորն ալ մեզի սիրելի անհատներ ըլլալով հանդերձ, որպէս տարբեր կուսակցութեան մը անդամներ իր հիմնադրութենէն ի վեր (2012)՝ մեր կուսակցութեան անդամ չեն: Հետեւաբար Յակոբ Աւետիքեան այսօր ոչ մէկ իրաւասութիւն ունի աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի անունով հանդէս գալու: Տեղին է սակայն շեշտել, որ մեր հարցը Յակոբ Աւետիքեանի անձին հետ չէ բնաւ: Մենք անձերու հետ հարց չունինք ու կը յարգենք բոլորը: Մեր հարցը ուղեգիծի հետ կապուած խնդիր է:

 

ՆՈՐԱՆՈՐ – Ի վերջոյ ՌԱԿ կուսակցութիւնը որոշել է Յակոբ Աւետիքեանին ազատել ՀՌԱԿ ատենապետի պաշտօնից. շրջձանառուող այս հարցը համապատասխանո՞ւմ է իրականութեանը:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Ինչպէս վերը յստակացուցի՝ Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հետ մենք ոչ մէկ օրկանական կապ ունինք: Անոր կուսակցութիւնը մեզմէ անկախ է եւ գերիշխան, ինչպէս կը պարտադրէ Հայաստանի կուսակցութիւններու օրէնքը: Հետեւաբար, մենք այս հարցով խօսք մը չունինք: Մենք մեզի ալ չենք արտօներ ունենալ: Յակոբ Աւետիքեանը պաշտօնի վրայ պահելը կամ պաշտօնազրկելը բացառաբար կը վերաբերի իր կուսակցութեան անդամներուն, որոնց մէջ, վստահ ենք, ամէն պարագայի եւ բնականաբար չեն պակսիր արժանաւոր յաջորդներ:

 

ՆՈՐԱՆՈՐ  – Արդեօ՞ք Ծառուկեան դաշինքին միանալու Յակոբ Աւետիքեանի  որոշո՞ւմը պատճառ դարձաւ Սփիւռքի ՌԱԿ-ի եւ ՀՌԱԿ-ի միջեւ տարաձայնութեան:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Այս հարցին՝ Հայրենիքի մէջ յառաջիկայ օրերու երեսփոխանական ընտրութիւններուն հետ կապակցութիւնը սահմանափակուած է միայն այն բանով, որ Յակոբ Աւետիքեան այս հանգրուանին աւելի բացայայտօրէն ինքզինք ներկայացուց, իբրեւ աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի ներկայացուցիչ, այս հանգամանքով փորձելով մտնել դաշինքի մը մէջ, որուն ղեկավարը, ըստ իր յայտարարութեան, նախանձախնդիր էր ներգրաւելու Սփիւռքի աւանդական կուսակցութիւնները: Մեր կողմէ շատ յարգելի Պրն. Գագիկ Ծառուկեանին ներկայացուածը բացայայտ կեղծիք մըն էր, անշուշտ, որ ամէն պարագայի երկար պիտի չգոյատեւէր: Այս մէկը կարեւոր պատճառներէն մէկն էր, այս հանգրուանին, այսքան հանգամանօրէն մեր միջամտելուն:

 

ՆՈՐԱՆՈՐ  – Այդ դէպքում մինչ այդ եղած խնդիրներն ինչո՞վ էին պայմանաւորուած:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Դուք իրաւացի էք: Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հետ հարցը նոր չէ: Այս նոյնանուն կուսակցութեան՝ նման պայմաններու մէջ գոյութիւնը՝ իր հիմնադրութեան առաջին իսկ օրէն խնդրայարոյց հարց մըն էր աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի համար: Ամէն պարագայի, Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հիմնադրութիւնը 2012-ին ինքնին, աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի օրուան ղեկավարութեան հետ լաւագոյն պայմաններով չէր, որ կատարուած էր:  Դժբախտաբար, անոր արձանագրութիւնն ու գոյութիւնը եկան օգտագործուելու աւելի քան 20 տարի առաջ՝ կուսակցութեան ղեկավարութեան սերնդափոխութեան պատճառով՝ ղեկավարութենէն դուրս մնացած այլապէս յարգելի քանի մը երէց ընկերներու կողմէ: Այս մասին աւելի ծաւալուն ձեւով անդրադառնալը հաւանաբար կարօտի՝ այսօրուան մասնայատուկ նիւթէն անկախ՝ առանցին եւ համապարփակ զրոյցի:

 

ՆՈՐԱՆՈՐ – Արդեօ՞ք Ծառուկեան դաշինքին միանալու նրանց որոշումն անընդունելի էք համարում: Եթէ մէկ այլ դաշինքի միանալու հարց բարձրացուէր, կը ստանար նոյնպիսի արձագանգ:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Վերը նշեցի մեր միջամտութեան կարեւոր մէկ պատճառը, սակայն, մենք ունէինք սկզբունքային եւ անյետաձգելի պատճառ մըն ալ, որ հետեւեալն էր: Յակոբ Աւետիքեանի կառոյցը (որուն հետ մենք ունէինք բարոյական կապ մը, ինչպէս ունինք ժողովրդավարական եւ ազատական հաւատամք ունեցող Հայրենի որեւէ կուսակցութեան հետ ու զօրավիգ ենք անոնց՝ Հայրենիքի մէջ ժողովրդավարական մշակոյթի տարածման ի խնդիր) ծրագրեց միանալ ընդիմութեան, որ խոտոր կը համեմատի 95-ամեայ մեր կուսակցութեան պետականամէտ ազգային ռազմավարութեան, նամանաւանդ, որ ան մեր անունը կ՛օգտագործէ այնտեղ: Հետեւաբար,  ընդիմադիր դաշինքի մը անոր միանալուն փորձը՝ ձեւով մը արագացուց ամէն պարագայի սպասուած մեր միջամտութիւնը:

 

Պայմանաւորուածութիւն

0

*ՍԱՐԳԻՍ ՓՈՇՕՂԼԵԱՆ*

Մեծը, մեծութիւններ կը փառաբանուին… մարդկային մտածողութեան մէկ արդիւնքն է սա, եթէ կարելի է մտածողութիւն անուանել, քանի որ մտածողութեան աւելի խորքը երթալով պիտի ընդունինք որ պայմանաւորուածութեան արդիւնք է մեծը կամ մեծութիւնը:

Արտաքին մեծ մը, կրնա՞յ գոյանալ, եւ ի՞նչ օգուտ, որո՞ւ. բայց երբ այդ առաջնորդ մըն է կամ ղեկավար մը, ուրեմն կայ հաւաքականութիւն մը, որմէ՝ ծնունդ կ’առնեն զանազան կարողութեան, որակի անհատներ, մին՝ մեծ կրնայ ըլլալ, ըսենք, գրականութեան մէջ, օրինակի համար, իր նորավէպերով եւ սակայն՝ նոյնքան եւ աւելի ձախող եւ ազգակործան՝ մարզի մը մէջ, ուր պէտք չէր իսկ գտնուէր եւ սակայն… ի միտի ունիմ մեր մեծերէն Գրիգոր Զոհրապ, որ թրքական խորհրդարանի մէջ յայտարարեց Հայոց հպատակութիւնը պետութեան, առաջին համաշխարհային պատերազմին, հուսկ՝ երիտասարդութեան զինուորագրուիլը թրքական բանակին… թէեւ իր անձնական դիրքորոշումը չէր:

Ուստի, պայմանաւորուածութիւնն է տիրականը. անհատ, կուսակցութիւն, ժողովուրդ եւ… արդիւնք:

Բնութիւնն ալ ուրիշ թելադրանք չունի անխօս ու գործնական: Եթէ Լուսինը արեւի յատկանիշները ունենար, ի՞նչ պիտի ըլլար արդեօք արեգակնային դրութեան վիճակը, կամ արդեօք երկրի վրայ պիտի կեանք գոյանար ինչպէս որ կայ, ո՞վ գիտէ:

Լեզուի մէջ, ստորակէտ, կէտ, վերջակէտ եւ ամբողջ քերականութիւնը մեր հնարքներէն է՝ աւելի լաւ կամրջելու մեր միտքը մեր ըսելիքներուն հետ, եւ ըսուածը՝ ընթերցողին: Ու բառե՜ր, բառեր եւ եթէ պակսին անոնք, կայ բառաշինութիւն՝ հեղինակին կողմէ, կամ՝ բառակերտում… օրինակներ շատ են. քայլ առ քայլ, կ’ունենանք բառերու շտեմարան մը, ի շահ արտայայտչականութեան:

Կենդանական-անասնական աշխարհն ալ նոյնը կը պարզէ-լաւագոյն օրինակը՝ «մեծ ձուկը կլլեց պզտիկ ձուկը» – սակայն ե՛ւ մեծը, եւ պզտիկը, կը շարունակեն իրենց գոյութիւնը:

Եւ սակայն, մարդ արարածը հակամէտ է բաղդատականներու, ինչ որ ընկերութեան ախտերէն մին է: Դասարաններու մէջ իսկ մէկը կը գովաբանուի, ուրիշ մը՝ պարսաւանքի կ’ենթարկուի, բայց չէ՞ որ մարդիկ իրարմէ կը տարբերին, կը տարբերին նաեւ կարողութեամբ ու ամէնն ալ բնութեան արգասիքն են: Հարիւր մեթր վազքի առաջնութեան ախոյեանը կը ձախողի երկու հարիւր մեթրի մէջ…

Հոգեբանութեան գիրքի մէջ կ’ըսուի, թէ մարդոց եօթանասուն առ հարիւրը միջակ աստիճանի կ’ըլլան, տասնհինգը՝ միջակէն վար, տասնհինգը միջակէն վեր, որոնց հինգը կը մօտենան բացառիկի…

Օ՜, բնութիւն, օ՜, մայր… չես եղած երբեք հաւասար… բայց գոյ ես եւ կը շարունակես քու ճամբադ յաւիտեան:

Եւ քանի որ այս է իրողութիւնը ու դրուածքը կեանքին, եթէ կարենանք խոր եւ լայնածիր մտածել, ընդունելով այն՝ ինչ որ տրուած է ի սկզբանէ, կը ճաքի լոյս համամարդկային, մեծին չափը կ’անհետի, ամէն ոք կ’ըլլայ ի պատուի, ինչ որ արդէն իրեն տրուած իր բնական իրաւունքն է այս երկիր մոլորակի վրայ, ուր վառ արեւ մը կը վառի ու հիւանդ լուսին մը կը մարի…:

Օ՜, բնութիւն, օ՜, մայր:

Հայոց Բանակի Կազմաւորման 25 Ամեակի Առիթով Պաղտատի Մէջ Ժամերգութիւն Եւ Գոհաբանական Մաղթանք

0

Հովանաւորութեամբ Իրաքի Հայոց Թեմի Բարեխնամ Առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Աւագ Արք. Ասատուրեանի եւ կազմակերպութեամբ՝ Ազգային Կեդրոնական Վարչութեան ու ՊՀԵԵՄ, ԻՀԲԸՄ, ՀՄԸՄ եւ ԻՀՏՄՄ վարչութիւններուն Հայոց Բանակի Կազմաւորման 25-րդ Յոբելեանի Առթիւ Ժամերգութիւն եւ Գոհաբանական Մաղթանք պիտի մատուցուի  Վասն Հանրապետութեան ունենալով օրուան յատուկ յայտագիր մը:

Տեղի պիտի ունենայ  Շաբաթ՝ 18 Փետրուար, 2017 երեկոյեան ժամը 4:00-ին Պաղտատի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ մէջ:

 

Ամբողջ Կեանք Մը Հայկական Սեղանի Թենիսի Միջազգային Յաղթանակներ Կերտելու Ճամբուն Վրայ

0

*ՀԱՄՕ ՄՈՍԿՈՖԵԱՆ*

Օրեր առաջ, «հայկական» Մոսկուայի մէջ իր հոգին աւանդեց աշխարհահռչակ սեղանի թենիսի (փինկ-փոնկ)-ի մարզիչ 70-80-ական թուականներուն այս մարզաձեւի հայկական դպրոցը միջազգային ընտրանիի «քարտէս»-ի վրայ տեղադրուող Խ. Միութեան եւ Հայաստանի վաստակաւոր դէմքերէն մէկը: Եուրի Սերկէյեւիչ Կազարեան, հակառակ իր առողջական վիճակին, ան իր մեծագոյն իրագործումներուվ մնաց պատնէշի վրայ, նոյնիսկ քաղցկեղի դէմ կարճատեւ պայքարէ ետք, որ զինք զգետնեց ի վերջոյ, 80-ամեայ տարիքին:

received_10203052194543326

Խ. Ազրպէյճանի երբեմնի բարգաւաճ գաղթօճախի զաւակ, հայրը նաֆթարդիւնաբերութեան փոխ նախարար, Եուրի Կազարեան 60-ական թուականի վերջին, որոշում կայացուց ընտանեօք տեղափոխուիլ Մայր Հայրենիք, հայկական ֆութպոլի «աստղ»-եր Էտուարտ Սարգայովի, Սերկէյ Պօղոսովի, Ռուդիկ Բարսեղեանի եւ այլոց նման: Որպէս հայկական սեղանի թենիսի հիմնադիր, Ռումանիայէն հայրենադարձուած Յարութիւն Յակոբեանի սան, Եուրի Կազարեան աւելի քան 25 տարի պատրաստեց հայ թէ Ռուս, Ուքրանացի, Պելառուս, եւրոպացի եւ աշխարհի ախոյեաններ, ինչպէս՝ Սարգիս Սարխոյեան (Պաթում), Սամուէլ Վարդանեան, Սմբատ Սարգսեան, Գեղամ Վարդանեան, Արմինէ Մակինեան (Երեւան), նաեւ որպէս Խ. Միութեան ազգային հաւաքականի մարզիչ՝ Էլմիրա եւ Նարինէ Անտոնեան (հանգուցեալ Ռաֆֆիկ Յարութիւնեանի աշակերտուհի), Բագրատ Բրոնոզեան, Անաթոլի Աթրոքատով (Քիեւ) եւ ուրիշներ:

received_10203052195503350

Հայաստանի անկախութենէն ետք ստեղծուած անտանելի պայմաններուն պատճառով, Եուրի Կազարեան, իր տիկնոջ Աննա Մինասովնայի, դստեր Նատալիայի եւ զաւկին Վալերիկի հետ տեղափոխուեցաւ Մոսկուա, սակայն միշտ կամուրջները անսասան պահելով Մայր Հայրենիքի հետ: Համահայկական բոլոր խաղերուն ալ, Ռուսիոյ հայոց սեղանի թենիսի հաւաքականները, որոնք ֆինանսաւորուած էին Ռ.Հ. Միութեան նախագահ Արա Աբրահամեանին կողմէ՝ առաջին տեղերը գրաւեցին, շնորհիւ Եուրի Կազարեանի մեծ փորձին եւ «հայրական» հոգածութեան:

Իր մահուընէ նոյնիսկ 10 օր առաջ ներկայ եղաւ Ռուսիոյ ազգային Լիկայի եւ այլ մրցաշարքերու՝ անընդհատ հիւրընկալելով, օգնելով Հայաստանէն տաղանդաւոր մարզիկ-մարզուհիներ, ինչպէս Մոսկուայի, այնպէս ալ Եւրոպայի ոստաններու կարեւոր ակումբներէն խաղալու եւ նիւթապէս, որպէս արհեստավարժներ օգնելու իրենց հարազատներուն՝ Հայաստանի մէջ:

Իր մահուընէ մի քանի օր առաջ, 1976-ին, որպէս մեծ եղբայր, հարազատ մարզիչ ու հեղինակութիւն, սեղանի թենիսի աշխարհին մէջ՝ հեռաձայնային խօսակցութեան ժամանակ նախ ցանկութիւն յայտնեց հանդիպիլ եւ յետոյ՝ յետ մահու իր աճիւնները յանձնել Հայաստանի հողին:

Հողը թեթեւ գայ վրադ հայ ժողովուրդի պանծալի զաւակ:

received_10203052197503400