Հոկտեմբեր 25-ին, ՀՀ Գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ Պատմութեան հիմնարկին մէջ շարունակուեցաւ «Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութիւն-300» միջազգային գիտաժողովը, որ կազմակերպուած էր՝ ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան, ՀՀ ԳԱԱ հայագիտական եւ հասարակական գիտութիւններու բաժանմունքի, Երեւանի պետական համալսարանի, Մեսրոպ Մաշտոցի անուան հին ձեռագիրներու հիմնարկի-մատենադարանի, Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան նախաձեռնութեամբ եւ ՀՀ ԿԳՆ գիտութեան պետական կոմիտէի աջակցութեամբ:

Գիտաժողովը ընթացաւ «Մխիթարեաններու գործունէութիւնը պատմագիտութեան ասպարէզին մէջ»,  «Մխիթարեաններու աւանդը բանասիրութեան ոլորտին մէջ», «Արուեստը եւ մշակոյթը Մխիթարեաններու գործունէութեան մէջ» թեմատիկ նիստերով:

«Մխիթարեաններու գործունէութիւնը պատմագիտութեան ասպարէզին մէջ» թեմատիկ նիստի ընթացքին «Մխիթարեան միա­բա­­նութեան հայատառ թրքերէն հրատարակու­թիւն­ները» զեկոյցով հանդէս եկաւ՝ Յասմիկ Ստեփանեան (ՀՀ ԳԱԱ ԱԻ), «Վենետիկի Մխի­թարեաններու գաղափարական հայրենիք ստեղծելու ձեւի տեղայնացումը Ալեքսանտրափոլի մէջ զեկոյցով` Գէորգ Այվազեան (ՀՀ ԳԱԱ ՇՀՀԿ), «Հայր Միքայէլ Չամիչեան եւ իր գործունէութիւնը Պասրայի մէջ 1769-1774 թթ. (համառօտ ակնարկ)» զեկոյցով` Սեդա Օհանեան (ՀՀ ԳԱԱ ՊԻ), «Ներսէս Ակինեանի գոր­ծունէութիւնը Խորհրդային Հայաստանի մէջ նորայայտ փաստաթուղթերու լոյսի ներքոյ»` զեկոյցով` Համօ Սուքիասեան (ՀՀ ԳԱԱ ՊԻ), «Ս. Ղազարի ձեռագրա­գէտ հայրերը եւ անոնց կազմած ձեռագրացուցակները» զեկոյցով` Քնար Յարութիւնեան (ՀՁԳԻԹ), «Մխիթարեաններու աւանդը հայ քննական պատմագրութեան ձեւաւորման մէջ» զեկոյցով` Արման Մալոյեան (ՀՀ ԿԳՆ ԿԱԻ), «Մխիթարեան միաբանութեան դպրոցաշինութեան պատմութիւնը ի սփիւռս աշխարհի» զեկոյցով` Աւետիս Ափոշեան (ԵՊՀ):

«Մխիթարեաններու աւանդը բանասիրութեան ոլորտին մէջ» թեմատիկ նիստին «Մխիթա­րեան­ները  Լէոյի գրապատմական ուսումնասիրութիւն­նե­րու ծիրէն ներս» զեկոյցով հանդէս եկաւ՝ Սուսաննա Յովհաննիսեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Հայկական դասա­կա­նապաշտութեան (classicism) տեսական եւ գե­ղարուես­տական առանձնայատկութիւնները Մխիթար­եան­ներու տե­սական, գեղարուեստական գրականութեան մէջ» զեկոյցով` Դաւիթ Գասպարեան (ՀՀ ԿԳՆ ԿԱԻ), «Դասագիրքերու Մխի­թա­րեաններու 18-րդ դարու հրատարակութիւնները» զեկոյցով` Քրիստինէ Մելքումեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Արսէն Բագրա­տու­նիի «Հայկ դիւցազն» բանաստեղծութիւնը» զեկոյցով` Սիրանոյշ Մարգարեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Վենետիկի Մխի­թա­րեան միաբանութիւնը Վիգէն Իսահակեանի յուշերուն մէջ» զեկոյցով` Աւետիք Իսահակեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Յովհ. Թումանեան Մխիթարեաններու գնահատմամբ» զեկոյցով` Եւա Մնացականեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Հայկական վերա­ծնութ­եան հարցը Մխիթարեաններու` հայ գրականու­թեան պարբերաբաժանման համակարգին մէջ» զեկոյցով` Լուսինէ Վարդանեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Գաբրիէլ Այվազեան Մխիթա­րեան միաբանութեան անդամ» զեկոյցով` Յասմիկ Իրիցեան (ՀՁԳԻԹ), «Մխիթարեանները եւ հայոց լեզուափիլիսոփայութեան տարրեր» զեկոյցով` Լուսինէ Աւետիսեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ):

«Արուեստը եւ մշակոյթը Մխիթարեաններու գործունէութեան մէջ» նիստին «Մխիթարեան թատերագրութիւնը սրբախօսութենէն դասականութիւն» զեկոյցով հանդէս եկաւ՝ Հենրիկ Յովհաննիսեան (ՀՀ ԳԱԱ Արուի), «Քրիստափոր Կարամուրզան եւ Վենետիկի Մխիթարեան միաբա­նութ­իւ­նը» զեկոյցով` Լիլիթ Արտէմեան (ՀՀ ԳԱԱ Արուի), «Վենետիկի Մխիթարեանները եւ միջազգային գեղարուեստը» զեկոյցով` Արծուի Բախչինեան(ՀՀ ԳԱԱ ՊԻ), «Եւրոպական երաժ­շտատեսական միտքի դրսեւորումները Խաչատուր Էր­զ­րու­­մեցի եւ Մխիթար Սեբաստացիի աշխատութ­իւն­նե­րուն մէջ» զեկոյցով` Անի Մուշեղեան (ՀՀ ԳԱԱ ԳԻ), «Ձեռագիր գիրքերը, որպէս ազգային խոհանոցի ուսումնասիրութեան աղբիւր (Դի­տար­կումները, ըստ Վենետիկի Մխիթարեան միա­բանու­թեան Մատենադարանի ձեռագիրներու)» զեկոյցով` Խորէն Գրիգորեան (ՀՀ Մշ.նախ.), «Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ Հ. Ղ. Տայեանի «Շարական Հայաս­տանեայց եկեղեցւոյ» բազմահատոր շարակնոցի անտիպ Ա. Հատորը» զեկոյցով` Արփի Վարդումեան (ՀՁԳԻԹ), «Հայր Ղեւոնդ Ալիշանը հայկազուն սուրբերու հետքերով» զեկոյցով` Մարիաննա Տիգրանեան (ՀՀ ԳԱԱ Արվի), «Տայքի եւ Գուգարքի ճար­­տարապետութիւնը, Մխիթարեան միաբաններու աշ­խա­­­տութիւններուն մէջ» զեկոյցով` Դաւիթ Նահատակեան (ՃԱԹԻ):

Միջազգային գիտաժողովի աւարտին գումարուեցաւ լիագումար նիստ, որ վարեց պ.գ.դ. Գէորգ Ստեփանեան:

«Մխիթարեաններու գործունէութիւնը պատմագիտութեան ասպարէզին մէջ» թեմատիկ նիստերու արդիւնքներն ամփոփեցին պ.գ.դ.Գէորգ Ստեփանեան եւ պ.գ.թ. Արմէն Մարուքեան, «Արուեստը եւ մշակոյթը Մխիթարեաններու գործունէութեան մէջ» նիստը` արվ.դ. Արարատ Աղասեան, «Մխիթարեաններու աւանդը բանասիրութեան ոլորտին մէջ» նիստը` բ.գ.թ. Հերիքնազ Որսկանեան:

Այնուհետեւ ելոյթ ունեցաւ Մխիթարեան միաբանութեան քահանայապետական պատուիրակ, Թուրքիոյ Հայ Կաթողիկէ եկեղեցւոյ թեմի առաջնորդ գերապայծառ տէր Լեւոն արք. Զէքիեան:

Ան շնորհակալութիւն յայտնեց գիտաժողովի կազմակերպիչներուն եւ հնչած հինգ տասնեակէ աւելի գիտական զեկոյցներու հեղինակներուն` նշելով. «Մխիթարեան հայրերու գործունէութիւնը համակողմանի ներկայացնելու առումով այս գիտաժողովը, իրաւամբ, խոշոր ներդրում էր: Կը կարծեմ` չ՛արժեր սպասել յոբելեաններու, նման համաժողովներ կազմակերպելու համար: Այս գիտաժողովին Լուսինէ Աւետիսեանն իր զեկոյցը ներկայացուց հրաշալի գրաբարով: Ես կ’ուզէի, որ դպրոցներուն մէջ հայ մանուկներուն դասաւանդուի գրաբար, որպէսզի անոնք տիրապետեն մեր կատարեալ հայերէնին»:

Լեւոն արք. Զէքիեան աւելցուց, որ Մխիթար Սեբաստացին եւ անոր հաւատարիմ աշակերտները գիտնական եւ արուեստաբան ըլլալէ առաջ կրօնաւորներ էին եւ շատ ուրախալի է, որ գիտաժողովի ընթացքին ստուերի տակ չմնաց այդ հանգամանքը:

ՀՀ ԳԱԱ պատմութեան հիմնարկի տնօրէն Աշոտ Մելքոնեան նշեց, որ ի դէմս Զէքիեանի եւ Մխիթարեաններու հոգեւոր հայրերու, արեւմտահայերէնը կ’ապրի ու կը ծաղկի: «Մխիթարեան միաբանութիւնը եւրոպական քաղաքակրթութեան մեծագոյն կեդրոններէն մէկն է, եւ մենք հպարտ ենք, որ անոր հիմնադիր Մխիթար Սեբաստացին եւ Միաբանութեան հայրերը մեծ հայեր են: Ուրախալի է յատկապէս այն փաստը, որ զեկուցողներէն շատերը երիտասարդներ էին, եւ անոնք տիրոջ ու իրաւայաջորդի դիրքերէն խօսեցան Միաբանութեան մասին: Իրականութեան մէջ Հայաստանի եւ Սփիւռքի մէջ գործող բոլոր հայագիտական կեդրոնները սորվելու շատ բան ունին Մխիթարեան Միաբանութենէն, – նշեց Մելքոնեան:

Գիտաժողովի աւարտին Սփիւռքի նախարարի տեղակալ՝ Սերժ Սրապիոնեան, նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի անունէն շնորհակալութիւն յայտնեց միջազգային գիտաժողովի կազմակերպիչ կառոյցներուն արդիւնաւէտ համագործակցութեան համար եւ նշեց. «Մենք կ՛ընդունինք Մխիթարեաններու անունով Երեւանի փողոց անուանակոչելու առաջարկը եւ Հայաստանի մէջ Մխիթարեանական ընթերցումներ եւ գիտաժողովներ պարբերաբար կազմակերպելու անհրաժեշտութեան գաղափարը»:

Նախարարի տեղակալը աւելցուց, որ յառաջիկային պիտի տպագրուին գիտաժողովի զեկուցումները «Բազմավէպ» հայագիտական հանդէսի բացառիկ համարին մէջ:

Հայաստանում մեկնարկել է «Փոխներարկումային բժշկության զարգացումը Հայաստանում» խորագրով միջազգային երկօրյա համաժողովը: Պրոֆեսոր Ռ.Հ. Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի նախաձեռնությամբ եւ Արյան փոխներարկման միջազգային կոմիտեի (ISBT), Արյան փոխներարկման եվրոպական դպրոցի (ESTM) ու Հայկական արյունաբանական ասոցիացիայի աջակցությամբ կազմակերպված համաժողովի  նպատակն  է բարելավել տրանսֆուզիոն բուժօգնությունը Հայաստանում և համապատասխանեցնել այն միջազգային չափանիշներին:

Միջոցառմանը ողջույնի խոսքով հանդես եկավ Արյունաբանական կենտրոնի տնօրեն Սմբատ Դաղբաշյանը, ով նշեց, որ սա տրանսֆուզիոն բժշկությանը նվիրված առաջին միջազգային ISBT կրթական միջոցառումն է, որին մասնակցելու համար Հայաստան են ժամանել Եվրոպայի և Ռուսաստանի փոխներարկումային բուժօգնության առաջատար մասնագետները: Նրանք զեկույցներ են ներկայացնելու արյան բաղադրամասերի պատշաճ կիրառման,  արյան դոնորների առողջության պահպանման, իմունաարյունաբանության եւ մի քանի այլ թեմաներով:

«Աշխարհում տրանսֆուզիոն բուժօգնությունը բավականին արագ է զարգանում, ստեղծվում են արյան անվտանգության ապահովման նոր տեխնոլոգիաներ, որոնք բարձրացնում են փոխներարկվող արյան որակը: Մեր երկիրը գտնվում է այնպիսի մի աշխարհաքաղաքական իրավիճակում, որ տրանսֆուզիոն բուժօգնությունը շատ կարեւոր է մեր երկրի առողջապահության կազմակերպման համար: Այն  ընկած է բժշկության մի խաչմերուկում, որը մի շարք մասնագիտությունների հաջող իրականացման շատ  կարեւոր գրավականն է եւ  առողջապահության որակի համար իր որակական հատկանիշներով շատ կարեւոր տեղ ունի:  Այս առումով  հատկանշական է նմանատիպ կրթական միջոցառման  կազմակերպումը մեր մասնագետների համար, որպեսզի նրանք ծանոթանան միջազգային փորձին: Գիտենք, որ Առողջապահության նախարարությունը եւ Կառավարությունը իրականացնում են արյան ծառայության օպտիմալացման ծրագիր, եւ այս առումով այն եւս կարեւորվում է  օպտիմալացման հետ կապված խնդիրները քննարկելու համար»,- «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ ասաց նա:

Սմբատ Դաղբաշյանի տեղեկացմամբ՝ Հայաստանում կա արյան հավաքագրման 21 կետ, իսկ արյան փոխներարկման բաժանմունքներ՝ մարզային 6 հիվանդանոցներում: Նրա խոսքով՝ այդ բաժանմունքները շատ կարեւոր նշանակություն ունեն, քանի որ երկիրը գտնվում է պատերազմական վիճակում:

«Շատ ժամանակ սահմանին ունենում ենք վիրավորներ, ուստի ռեգիոնալ արյան բաժանմունքները կարեւոր են մեզ համար»,- ընդգծեց Արյունաբանական կենտրոնի տնօրենը՝ հավելելով, որ Հայաստանում արյան դոնորները կազմում են բնակչության միայն 0,3 տոկոսը, իսկ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների համաձայն՝ երկրի արյան բաղադրամասերով ինքնաապահովման համար անհրաժեշտ է բնակչության դոնորների 2 տոկոսը:

Կենտրոնի տնօրենի դիտարկմամբ՝ Հայաստանը ամենացածր դոնորական արյան հավաքագրող երկրների շարքում է, եւ այս համաժողովը նաեւ նպաստելու է  նման խնդիրների բարձրացմանը հասարակության շրջանում:

«Տարեկան ունենում ենք 14.000 արյունատվություն, բայց մեր հաշվարկներով պետք է ունենանք շուրջ 25 հազարը»,-շեշտեց Սմբատ Դաղբաշյանը՝ հույս հայտնելով, որ  առաջիկա տարիներին դոնորների թիվը կավելանա:

Նա անդրադարձավ նաեւ մարզային առողջապահության զարգացմանը՝ ընդգծելով, որ մեծ ծավալով արյան կենտրոնացումը Երեւանում նշանակում է, որ լուրջ վիրահատությունները եւս կենտրոնացված են մայրաքաղաքում, ուստի պետք է ավելի շատ ուշադրություն դարձնել մարզային առողջապահությանը:  

Վարդանանց փողոցի թիվ 20/3 հասցեում գտնվող գործիքների վերանորոգման կրպակում և Երվանդ Քոչարի փողոցի թիվ 1/1 հասցեում գտնվող բենզալցակայանում հոկտեմբերի 27-ին հրդեհ է բռնկվել: Ինչպես «Արմենպրես»-ին տեղեկացրին արտակարգ իրավիճակների նախարարությունից, հրդեհի բարդության «Բիս 1» կանչով դեպքի վայր են մեկնել չորս մարտական հաշվարկ և Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոնի արտակարգ իրավիճակների արձագանքման խումբը:

Վերանորոգման կրպակում (9 քմ) այրվել են կենցաղային իրեր, իսկ բենզալցակայանում՝ լիցքավորման մեկ սարք:

ՀՀ հատուկ քննչական ծառայության քննիչի վարույթ է ընդունվել ՀՀ ոստիկանության պաշտոնատար անձանց կողմից բռնությամբ զուգորդված պաշտոնեական լիազորություններն անցնելու դեպքի առթիվ ՀՀ քննչական կոմիտեի Շիրակի մարզային քննչական վարչությունում հարուցված քրեական գործը: Այս մասին «Արմենպրես»-ին տեղեկացրին ՀՔԾ լրատվական ծառայությունից:

Այսպես, քրեական գործի նյութերի նախապատրաստման ընթացքում ՀՀ ոստիկանության Արթիկի բաժնի համայնքային ոստիկանության բաժանմունքի տեսուչ Ս. Մկրտչյանը հայտնել է, որ 2017 թվականի հոկտեմբերի 11-ին երկու տեսուչների հետ հակաթմրանյութային միջոցառման շրջանակներում ծառայություն իրականացնելիս Շիրակի մարզի համապատասխան պահակետում ստուգման նպատակով կանգնեցրել են «Գազել» մակնիշի ավտոմեքենան և զրուցել վարորդ Մ. Գևորգյանի հետ: Այդ ընթացքում իրենց է մոտեցել վարորդի եղբայրը` նույն պահակետում կայանված «Միցուբիշի» մակնիշի ավտոմեքենայի ուղևոր Ֆ. Գևորգյանը, ով հայհոյել է իրեն և ծառայակիցներին, փորձել ծեծի ենթարկել և սպառնացել, որ կսպանի:

Նյութերի նախապատրաստման ընթացքում Ֆ. Գևորգյանը, իր հերթին,  հաղորդում է տվել այն մասին, որ վերը նշված երեք ոստիկաններից մեկը վիրավորել է իրեն, հետո վերցրել զենքը և սպառնացել, որ կկրակի: Բացի այդ, եղբորից՝ Մ. Գևորգյանից տեղեկացել է, որ ամրագոտին ամրացված չլինելու համար ոստիկանները նրանից 5000 ՀՀ դրամ կաշառք են պահանջել:

Ոստիկանության աշխատակցի կողմից Ֆ. Գևորգյանի ուղղությամբ զենք պահելու և կրակելու սպառնալիք տալու հանգամանքի մասին նույնաբովանդակ հաղորդումներ են տվել նաև Մ. Գևորգյանը և պահակետում կայանված «Միցուբիշի» մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդը:

Դեպքի առթիվ ՀՀ քննչական կոմիտեի Շիրակի մարզային քննչական վարչությունում հարուցվել է քրեական գործ` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 309-րդ հոդվածի 2-րդ մասով: Հաշվի առնելով, որ քրեական գործի նյութերում առկա են ՀՀ ոստիկանության պաշտոնատար անձանց կողմից կատարված` բռնությամբ զուգորդված պաշտոնեական լիազորություններն անցնելու առերևույթ հանցագործության հատկանիշներ, նշված քրեական գործն ըստ քննչական ենթակայության ընդունվել է ՀՀ հատուկ քննչական ծառայության քննիչի վարույթ` հետագա նախաքննությունը կատարելու համար:

Ծանուցում. ենթադրյալ հանցանքի մեջ կասկածվողը կամ մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:

 ՀՀ գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչությունում իրականացված ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ «Հայանտառ» ՊՓԲ ընկերության, «ՀՀ ԳԱԱ Բուսաբանության ինստիտուտ» ՊՈԱԿ-ի և Ամերիկահայ Ճարտարագետների և Գիտնականների Ընկերակցության միջև 2002թ. կնքված պայմանագրով «ՀՀ ԳԱԱ Բուսաբանության ինստիտուտ» ՊՈԱԿ-ը պարտավորվել է ապահովել Ամերիկահայ Ճարտարագետների և Գիտնականների Ընկերակցության ներդրումներով 1998թ. հիմնադրված 20 հա, 1999թ. հիմնադրված 30 հա արագաճ բարդու գիտափորձարարական տնկադաշտերի, 0,5 հա մայր տնկարանի  ինչպես նաև 2001թ. հիմնադրված հիբրիդային բարդիների հավաքածուների պահպանությունը, պաշտպանությունը և խնամքի աշխատանքների կազմակերպումը: Այս մասին «Արմենպրես»-ին տեղեկացրին ՀՀ դատախազության հանրային կապերի բաժնից:

«ՀՀ ԳԱԱ Բուսաբանության ինստիտուտ» ՊՈԱԿ-ի պատասխանատու պաշտոնատար անձանց կողմից իրենց ծառայության նկատմամբ անբարեխիղճ կամ անփույթ վերաբերմունքի՝ համապատասխան պայմանագրով ստանձնած տնկադաշտերի պատշաճ պահպանություն և պաշտպանություն չիրականացնելու հետևանքով, նշված անտառարդյունաբերական տնկադաշտերից անհայտ անձանց կողմից 2004-2016թթ. ընթացքում ապօրինի հատվել է 4.204 հատ ծառ ու հափշտակվել դրանց արդյունաբերական նշանակության անտառանյութը՝ շինափայտ և այլն, այդ թվում՝ 1999թ. հիմնադրված  տնկադաշտից հատվել է 1900 հատ ծառ, որից միայն հափշտակված շինափայտի ծավալը կազմել է  987 մ3, իսկ արժեքը՝ 19.740.000 ՀՀ դրամ: 

Նկատի ունենալով, որ արձանագրված խախտումներն առերևույթ պարունակում են հանցագործության հատկանիշներ՝ ՀՀ գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչության դատախազի կողմից ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով և 315-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված հանցագործությունների հատկանիշներով հարուցվել է քրեական գործ: 

 Նախաքննությունը  հանձնարարվել է ՀՀ քննչական կոմիտեին:

ՀՀ ԱԺ նախագահ Արա Բաբլոյանի գլխավորած պատվիրակությունը հոկտեմբերի 29-ից նոյեմբերի 1-ը պաշտոնական այցով կգտնվի Տաջիկստանի Հանրապետությունում:

Ինչպես «Արմենպրես»-ին տեղեկացրին ՀՀ ԱԺ հասարակայնության և տեղեկատվության միջոցների հետ կապերի վարչությունից, Արա Բաբլոյանի գլխավորած պատվիրակության կազմում են ՀՀ ԱԺ պատգամավորներ Վահրամ Բաղդասարյանը, Սասուն Միքայելյանը եւ Ռոմիկ Մանուկյանը:

Այցի շրջանակում ՀՀ ԱԺ նախագահի գլխավորած պատվիրակությունը կհանդիպի Տաջիկստանի Հանրապետության նախագահ Էմոմալի Ռահմոնի, խորհրդարանի երկու պալատների նախագահների եւ արտաքին գործերի նախարարի հետ: