ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը ելույթ է ունեցել ՀՀ Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում՝ «ՀՀ  2018 թ. պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի ներկայացման կապակցությամբ: «Արմենպրես»-ը ներկայացնում է ելույթն ամբողջությամբ: 

«Հարգելի գործընկերներ,

այսօրվանից մեկնարկում են Հայաստանի Հանրապետության 2018 թ. պետական բյուջեի նախագծի քննարկումները: Մաղթում եմ և հույս եմ հայտնում, որ կլինեն արդյունավետ քննարկումներ: Նաև մեր պատրաստակամությունն ենք հայտնում՝ բոլոր հարցերին բաց, հրապարակային, կոնստրուկտիվ, օպտիմալ լուծումների գտնելուն ուղղված քննարկումների: Համոզված եմ, որ քննարկումների արդյունքում կունենանք այս պահի դրությամբ մեր երկրի և քաղաքացիների շահերը լավագույնս արտահայտող և մեր զարգացման ծրագրերի ընթացքն ապահովող բյուջե  2018 թ. համար:

Հաշվի առնելով մեր կառավարության 2017-2022 թթ. ծրագրի նպատակադրումները՝ 2018 թ. բյուջեում հարկաբյուջետային քաղաքականության մոտեցումների մեջ մենք փոփոխություններ ենք նախագծել:

Միջնաժամկետ հորիզոնում, չնայած հարկաբյուջետային քաղաքականությունը շարունակվելու է սահմանափակված մնալ պարտքի կայունության ապահովման անհրաժեշտությամբ, այնուամենայնիվ, հարկաբյուջետային քաղաքականությունն իրականացվելու է ծախսային կառուցվածքի վերանայմամբ՝ առավել շեշտադրելով կապիտալ ծախսերի իրականացման անհրաժեշտությունը տնտեսական աճի կայուն հիմքերի ապահովման հարցում:

Պետական բյուջեի նախագիծը բավական ծավալուն փաստաթուղթ է, և Ազգային ժողովում, մասնավորապես, հանձնաժողովների նիստերում նախատեսվում է դրա խորը քննարկումը: Այդ կապակցությամբ այսօր չեմ ծանրաբեռնի ձեր ուշադրությունն առանձին մանրամասներով՝ նաև նկատի ունենալով, որ թե՛ դուք, և թե՛ հանրությունն առաջիկա օրերին հնարավորություն կունենաք ստանալ ֆինանսների նախարարի և գործադիր իշխանության մարմինների ներկայացուցիչների պարզաբանումները բյուջեի նախագծի վերաբերյալ:  Դրա հետ մեկտեղ՝ կցանկանայի շեշտադրել բյուջեի նախագծի հիմքում ընկած մի քանի դրույթներ.

1. Վերջին մի քանի տարիներին Հայաստանի տնտեսությունը բնութագրվում է արտաքին աշխարհից ներթափանցող բացասական ցնցումներով, որի արդյունքում գրանցվել է տնտեսական աճի ցածր մակարդակ՝ աստիճանաբար նվազեցնելով տնտեսական աճի ներուժը: Ընթացիկ զարգացումները չնայած հուսադրող են, սակայն տնտեսական աճի հիմքերը դեռևս բավարար ամուր չեն՝ երկարաժամկետ բարձր տնտեսական աճին հավակնելու համար: 2017 թ. հաստատվեց բյուջետային մի շրջանակ, որը բնորոշում է տնտեսական իրավիճակի կայունացումը: Ինչ վերաբերում է 2018 թ. բյուջետային շրջանակին, ապա վերջինով ծրագրել ենք այնպիսի հարկաբյուջետային քաղաքականություն, որը կկանխորոշի հետագա տնտեսական զարգացումների մեկնարկը: Այլ կերպ ասած, առաջարկվող հարկաբյուջետային քաղաքականությունը հիմքեր կստեղծի՝ ապագայում ապահովելու միջինում 5 տոկոսանոց տնտեսական աճ, ինչն էլ հնարավորություն կտա ավելի արդյունավետ լուծել մեր առջև ծառացած խնդիրները թե´ կայուն երկարաժամկետ զարգացման առումով,  և թե´ սոցիալական բնույթի: Նշված ցուցանիշին հասնելը բոլորիցս մեծ ջանքեր և ծավալուն աշխատանք կպահանջի:
2. Պետական բյուջեի ծախսային քաղաքականությունը հիմնված է լինելու հստակ կանոնների վրա, որի առանցքում դրվել են ինչպես տնտեսական աճը, երկրի անվտանգությունը, այնպես էլ սոցիալական նպատակայնությունը: Նշված քաղաքականությունը կապահովի երկրի գրավչության աստիճանի բարձրացումը՝ ձևավորելով կայուն երկարաժամկետ, անվտանգ զարգացման ամուր հիմք:
3. Մեր եկամտային քաղաքականությունը լինելու է հավասարակշռված՝ թե՛ ստվերային տնտեսության կրճատման, և թե՛ գործարար միջավայի բարելավման տեսանկյունից: Այստեղ կարևորվել է արդյունավետ եկամտային համակարգի հիմքերի ձևավորումը, որը կապահովի հարկային եկամուտների կայուն առաջընթացը ՀՆԱ աճից, ինչպես նպատակադրված է Կառավարության ծրագրում:

Այս քննարկումները լավ հնարավորություն են միասին մանրամասն ուսումնասիրելու մեր ամենակարևոր փաստաթղթերից մեկը, և ես վստահ եմ և հուսով եմ, որ մենք բոլորս  կօգտագործենք այս հնարավորությունը, աշխատենք մաքսիմալ արդյունավետ, պրագմատիկ և ռացիոնալ, որպեսզի ստանանք մեր երկրի և քաղաքացու համար այս պահին հնարավոր լավագույն արդյունքը:

Եվս մեկ անգամ բոլորիս ցանկանում եմ արդյունավետ աշխատանք և լավ տրամադրություն»: 

Ֆուտբոլի Հայաստանի ազգային թիմը օրեր անց հերթական ընկերական հանդիպումը կանցկացնի: Արթուր Պետրոսյանի սաները ուժերը կչափեն Կիպրոսի ազգային ընտրանու հետ: Մինչ այդ ընկերական խաղը «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում Կիպրոսի ազգային թիմի  գլխավոր մարզիչ Ռան Բեն Շիմոնը խոսեց Հայաստանի ազգային թիմի որակների, սպասվելիք խաղի և Կիպրոսի ընտրանու մասին:

-Ինչպիսի՞ մրցակից է ձեզ համար Հայաստանի հավաքականը:

-Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային թիմը դժվար հակառակորդ է մեզ համար: Հայաստանի հետ մրցակցային հանդիպում ենք ակնկալում, մի թիմի դեմ ենք խաղում, որտեղ կան ֆուտբոլիստներ, որոնք հանդես են գալիս եվրոպական բարձրակարգ ակումբներում: ՖԻՖԱ-ի վարկանիշային աղյուսակը ցույց է տալիս, որ Հայաստանը և Կիպրոս նույն մակարդակի վրա են: Եվ ես լիահույս եմ, որ այս հանդիպումը լավ փորձառություն կլինի երկու թիմերի համար էլ:

-Ո՞ւմ կառանձնացնեիք ազգային ընտրանու կազմում:

–Չեմ սիրում խոսել առանձին ֆուտբոլիստների մասին: Ձեր հավաքականում որակապես բարձր ֆուտբոլիստներ կան, բայց, իմ կարծիքով, Հայաստանի ուժեղ կողմը թիմային խաղն է, և ոչ թե առանձին անձանց խաղը:

– Հետևե՞լ եք արդյոք Հայաստանի հավաքականին աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի խաղերում և ի՞նչ կասեք այդ մասին:

–Այո, ես հետևել եմ Հայաստանի հավաքականի խաղերին: Ձեր հավաքականն ունի ուժեղ կողմեր և ոչ այդքան ուժեղ կողմեր: Ես հենց այդ կողմերը լուրջ կուսումնասիրեմ և կպատրաստեմ իմ թիմին ուժեղ մրցակցի դեմ խաղի: Այս հանդիպման ժամանակ երկու թիմերն էլ ունակ կլինեն հաղթելու:

-Ինչ մարզավիճակում են Կիպրոսի հավաքականի ֆուտբոլիստները և ինչ կտա այս ընկերական հանդիպումը ձեր թիմին:

-Ես նոր եմ Կիպրոսի ազգային հավաքականում, և յուրաքանչյուր խաղ կարևոր է ինձ համար: Մենք ջանք չենք խնայում թիմի առաջընթացն ապահովելու և «Եվրո-2020»-ին նախապատրաստվելու համար: Ամեն ինչ անում ենք թիմը զարգացնելու համար և Հայաստանի թիմի դեմ խաղը կօգնի ճիշտ հետևություններ անել, որը մեզ ապագայում շատ է անհրաժեշտ:

Շնորհակալություն զրույցի համար:

Հարցազրույցը` Վարվառա Հայրապետյանի

Հայաստանի կառավարությունը 2018 թ. 4.5 տոկոս իրական տնտեսական աճ է կանխատեսում: Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում ՀՀ 2018 թ. պետական բյուջեի նախագծի քննարկմանը ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանըհայտնեց, որ եկող տարվա պետական բյուջեի նախագծում դրված է տնտեսական աճի 4.5 տոկոս ցուցանիշ: «Տնտեսական աճի այն կառուցվածքը, որ մենք ունեցել ենք 2017 թ., ակնկալվում է, որ կպահպանվի նաև 2018 թ.: Իհարկե, դրա վրա ազդում է կառավարության կիրառած գործիքակազմը: Խոսքը, մասնավորապես, այն մասին է, որ կառավարությունը ներդրումային որոշ ծրագրերի համար հետաձգում է ավելացված արժեքի հարկի վճարումը, ինչի արդյունքում այդ ներդրումները իրենց հերթին նպաստելու են տնտեսական աճին»,- «Արմենպրես»–ի փոխանցմամբ՝ մանրամասնեց Արամյանը:

Նախարարը հավելեց, որ 2018 թ. Հայաստանում տնտեսական աճին նպաստող հիմնական ճյուղերն են լինելու արդյունաբերությունը և ծառայությունները: Արամյանը մանրամասնեց, որ խոսքը, մասնավորապես, այն ծառայությունների մասին է, որոնք օժանդակող են լինելու արտահանմանը՝ հիշեցնելով, թե իրենք հայտարարել են, որ կառավարության քաղաքականության հենասյունը լինելու է արտահանման վրա հիմնված տնտեսական աճի ապահովումը:

Անդրադառնալով 2017 թ. տնտեսական աճի ցուցանիշներին՝ Արամյանն ասաց, որ 9 ամսվա կտրվածքով տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը կազմել է 5.1 տոկոս, ինչը թույլ է տալիս ակնկալել, որ տարվա կտրվածքով կարձանագրվի 4-4.3 տոկոս տնտեսական աճ: Նախարարը հիշեցրեց, որ 2017 թ. բյուջեով կառավարությունը կանխատեսել էր 3.2 տոկոս տնտեսական աճ, սակայն աճն ավելի բարձր է լինելու՝ 4-4.3 շրջանակում:

Հայաստանի 2018թ. պետական բյուջեի նախագծի հիմքում կայուն և երկարաժամկետ նպատակի հասնելն է: Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում ՀՀ 2018թ. պետական բյուջեի նախագծի քննարկմանն այս մասին ասաց ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը: 

«Եթե մենք ցանկանում ենք պերմանենտ լուծումներ տալ տարբեր տեսակի խնդիրների, այդ թվում՝ սոցիալական բնույթի խնդիրներին, մեզ համար կարևոր է, որպեսզի ունենանք կայուն և բարձր տնտեսական աճ: Մենք պետք է հավակնենք 5 տոկոսանոց, ոչ թե երեք տոկոսանոց տնտեսական աճի: 3 տոկոսանոց տնտեսական աճը մեզ հնարավորություն չի ընձեռում մեր առջև ծառացած խնդիրները կայուն կերպով լուծելու»,- «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ՝ ընդգծեց նա:

Նախարարը հավելեց, որ տարբեր տնտեսական ցիկլերում հարկաբյուջետային քաղաքականությունը պետք է լինի խելամիտ, իսկ այդ խելամտությունը բխում է նրանից, որ այն պետք է մշտապես լինի տնտեսական աճին օգնող գործոն: «Հակառակ պարագայում մենք ունենում ենք խնդիրներ և միջնաժամկետ, և երկարաժամկետ հատվածում»,– ընդգծեց Վարդան Արամյանը:

Նախարարը տնտեսական կայուն աճի համար կարևորեց նաև պետական պարտքի կայունացումը: Նրա խոսքով՝ կառավարությունը փորձել է ներկայացնել այնպիսի բյուջե, որը 2018թ. հնարավորություն է ընձեռում պետական պարտք-ՀՆԱ ցուցանիշը մեկ տոկոսային կետով նվազեցնել:  

 Հայաստանում Ֆինլանդիայի բնական պաշարների ինստիտուտի (Luke) հետ կներդրվի Սևանի իշխանի բազմացման ծրագիրը: Ծրագիրը կմեկնարկի հաջորդ տարվա աշնանը և կտևի առնվազն չորս տարի: «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ` հայաստանյան կողմից մասնակիցը «Սևանի իշխան» ընկերությունը կլինի, որը ստեղծվել է «Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման» հիմնադրամի կողմից:

Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում տեղեկացրեց «Սևանի իշխան» ՓԲԸ գլխավոր տնօրեն Ջոն Մկրտչյանը: «Այդ ծրագրով գենետիկների և կենսաբանների խումբը Սևանի իշխանը բաժանելու է մոտ 200 խմբի, կատարվելու են համապատասխան վերլուծություններ, ամեն ընտանիքի մասին կազմվելու է հստակ տեղեկատվություն, ընտրվելու են լավագույն ընտանիքները: Ամենակարևորն այն է, որ խուսափենք միջազգակցական խաչասերումներից»,-ասաց Ջոն Մկրտչյանը:

Նրա խոսքով` 40 տարի ոչ գրագետ ձկնաբուծության արդյունքում միջազգակցական խաչասերումից խուսափել չի ստացվել, ինչը հանգեցրել է մտահոգիչ իրավիճակի: «Սևանի իշխանի և առավել ևս ամառային իշխանի մոտ միջազգակցական խաչասերումը բավականին լուրջ խնդիրներ է առաջացրել»,-նշեց մասնագետը: Նա նկատեց, որ կառավարության որդեգրած «Սևանա լճում իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման համալիր ծրագրի» ողջ գաղափարախոսությունն ինքնին ուղղված է խառնուրդները բացառելուն և այն ձկնատեսակի բազմացմանը, որը ժամանակին ունեցել է Հայաստանը:

Ծրագրի ընթացքում հայ մասնագետները համապատասխան վերապատրաստումներ կանցնեն, որից հետո հայկական ռեսուրսներով կշարունակվի աշխատանքը:

Ներկայում Սևանի գեղարքունի իշխանի առաջին խմբաքանակն արդեն «Սևանի իշխան» մանրաձկան գործարանի ավազանում է, 3 -ից մինչև 50 գրամ դառնալուց հետո այն կտեղափոխվի Սևանա լճում տեղակայված ցանցավանդակային տնտեսություն: Նախատեսված է տարեկան արտադրել 4 միլիոն մանրաձուկ, ևս 1.5 միլիոնը բաց թողնել Սևանա լիճ` ձկնապաշարների վերականգնման նպատակով:

Հայաստանի 2018թ. պետական բյուջեի նախագծով կառավարությունը պլանավորել է այնպիսի հարկաբյուջետային քաղաքականություն, որը կկանխորոշի հետագա տարիների կայուն տնտեսական աճը: Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում ՀՀ 2018թ. պետական բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ այս մասին ասաց ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը:

«Վերջին մի քանի տարիներին Հայաստանի տնտեսության վրա ազդեցություն են թողել  արտաքին աշխարհից գրանցվող տնտեսական ցնցումները,  որի արդյունքում գրանցվել է տնտեսական աճի ցածր մակարդակ: Այժմ, թեև նկատվող դրական միտումներին, տնտեսական աճի հիմքերը դեռևս բավարար ամուր չեն տնտեսական կայուն աճի ապահովման համար: Դրա համար մենք 2018թ. բյուջեով ծրագրել ենք այնպիսի հարկաբյուջետային քաղաքականություն, որը կկանխորոշի հետագա տարիների կայուն տնտեսական աճը՝ ապահովելով 5 տոկոսանոց կայուն տնտեսական աճ, ինչը հնարավորություն կտա առավել արդյունավետ լուծել մեր առջև ծառացած խնդիրները: Նշված ցուցանիշին հասնելը մեզանից մեծ ջանքեր է պահանջելու»,-«Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ ընդգծեց վարչապետը:

Կարեն Կարապետյանը հավելեց, որ ՀՀ 2018թ. պետական բյուջեի հիմքում ընկած են տնտեսական աճը, Հայաստանի անվտանգությունը և սոցիալական վիճակի բարելավումը: Վարչապետի խոսքով՝ 2018թ. կառավարության եկամտային քաղաքականությունը ևս լինելու է հավասարակշռված:

Հաշվի առնելով կառավարության ծրագրի նպատակադրումները 2018թ. բյուջեում հարկաբյուջետային քաղաքականության մոտեցումների մեջ կառավարությունը փոփոխություններ է կատարել: Միջնաժամկետ հորիզոնում  հարկաբյուջետային քաղաքականությունը իրականացվելու է ծախսային կառուցվածքի վերանայմամբ՝ առավել շեշտադրելով կապիտալ ծախսերի անհրաժեշտությունը՝ տնտեսական աճի ապահովման համար: