Ես շատ ուրախ եմ, որ կը գտնուիմ Արցախի Հանրապետութիւն եւ հնարաւորութիւն ունիմ անձամբ ծանօթանալու այստեղ ապրող մարդոց եւ անոնց խնդիրներուն:

Այս մասին՝ ըստ «Արցախփրես»-ի՝  ըսած է Գերմանիոյ Պատեն Ուրթեմպերկ երկրամասի պատգամաւոր, «Այլընտրանք Գերմանիոյ համար» կուսակցութեան խորհրդարանական խմբակցութեան անդամ Լարս Փաթրիկ Պերգը, որ Նոյեմբեր 1-ին Ստեփանակերտ ժամանած է՝ Գերմանիոյ մէջ Արցախի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցիչ Յարութիւն Գրիգորեանի ուղեկցութեամբ:

«Երկօրեայ այցի ընթացքին կարեւոր հանդիպումներ ունեցած եմ ինչպէս քաղաքական իշխանութեան, այնպէս ալ հասարակութեան ներկայացուցիչներու հետ: Շատ հետաքրքրական ու օգտակար տեղեկատուութիւններ հաւաքած եմ: Կը կարծեմ` Արցախի հետ համագործակցութիւնը ոչ միայն անհրաժեշտ է, այլեւ պէտք չէ սահմանափակուի տարբեր քաղաքական գործիչներու միայն մասնաւոր այցերով: Այդ մասին ես անպայման պիտի բարձրաձայնեմ իմ գործընկերներուս հետ հանդիպումներու ընթացքին»,- ըսած է Գերմանացի խորհրդարանականը եւ աւելցուցած, որ այցի ընթացքին համոզուած է, որ Արցախի մասին շատ քիչ եւ թիւր տեղեկութիւն կայ Գերմանիոյ մէջ:

Լարս Փաթրիկ Պերգի խօսքով` երկօրեայ այցի ընթացքին ինք տեսած է զարգացող, խաղաղ, անվտանգ երկիր, որ սակայն հակամարտութիւն ունի Ատրպէյճանի հետ: «Երբ կը ցանկայի Արցախ այցելել, Գերմիանիոյ մէջ իմ մտերիմները խորհուրդ կու տային հրաժարիլ այդ գաղափարէն: Անոնք կը պնդէին, որ իմ անվտանգութիւնը երաշխաւորուած չէ, եւ տարատեսակ մտահոգութիւններ կը յայտնէին: Բայց ես տեսայ բոլորովին այլ իրականութիւն եւ համոզուեցայ, որ կը գտնուիմ շատ անվտանգ երկրի մը մէջ, ուր մարդիկ փողոցներուն մէջ հանգիստ կը զբօսնեն, եւ սահմանը, ուր կը գտնուին հակամարտութեան հետ կապուած վտանգները, շատ հեռու է խաղաղ բնակավայրերէն: Արցախը հրաշագեղ բնութիւն ունի, ուր շատ բարեհամբոյր մարդիկ կ՛ապրին եւ ես նորէն պիտի վերադառնամ արդէն ընտանիքիս հետ միասին»,- նշած է Գերմանացի պատգամաւորը:

«Ցաւալի է, որ որոշ պետութիւններ կրթութիւնը կ՛օգտագործեն հակադիր նպատակներով` ատոր միջոցով ազգայնական ատելութիւն սերմանելով, յատկապէս երիտասարդներուն մէջ»,- ըսած է Արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեան Փարիզի մէջ գումարուող ՄԱԿ-ի կրթութեան, գիտութեան եւ մշակոյթի կազմակերպութեան (ԵՈՒՆՍՔՕ) 39-րդ գլխաւոր համաժողովի ընթացքին, կը հաղորդէ «Փանորամա»-ն:

ԱԳՆ մամուլի եւ տեղեկատուութեան վարչութեան փոխանցմամբ, Նալպանտեան ընդգծած է, որ Ատրպէյճանի դասագիրքերուն մէջ բազմաթիւ նման օրինակներ կան. ատոնցմէ մէկը երեխաներուն կը սորվեցնէ, որ հայերը իրենց ծննդաբանական թշնամիներն են:

Ցեղապաշտութեան եւ անհանդուրժողականութեան դէմ պայքարի եւրոպական յանձնաժողովի 2016-ի զեկոյցին մէջ նշուած է.  «Ատրպէյճանի քաղաքական առաջնորդները, կրթական հաստատութիւնները եւ լրատուամիջոցները շարունակած են հայերու նկատմամբ ատելութեամբ լի կոչեր հնչեցնել:  Ատրպէյճանցիներու ամբողջ սերունդ մը մեծցած է` անսալով ատելութեան այս հռետորաբանութեան»: ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի Կանոնադրութեան մէջ արդարացիօրէն ամրագրուած է.  «Պատերազմները կը սկսին մարդոց ուղեղներուն մէջ: Հասարակութիւնները պատրաստ չեն ըլլար հաշտեցման, եթէ անոնց գիտակցութեան մէջ չամրագրուի խաղաղութեան պաշտպանութեան անհրաժեշտութիւնը»,-ըսած է  Նալպանտեան:

Ան յիշեցուցած է գերմանացի յայտնի գրող Հայնրիխ Հայնէի խօսքը .  «Այնտեղ, ուր գրքեր կ՛այրուին, վերջաւորութեան մարդիկ պիտի այրուին»: .Ան աւելցուցած է. «Ատրպէյճանցի յայտնի վիպասանի գիրքերը կրակի մատնուեցան Պաքուի փողոցներուն մէջ միայն այն պատճառով, որ ան ճշմարտութիւնը կ՛ըսէր հայերու կոտորածներուն մասին եւ հաշտեցման կոչ ըրած էր: Ան ներկայացուցած էր Նախիջեւանի մէջ իր հայրենի գիւղի պատմութիւնը, որ իր մանկութեան տարիներուն ունէր տասներկու հայկական եկեղեցիներ: Անոնք բոլորը ,Նախիջեւանի եւ Ատրպէյճանի ամբողջ տարածքին, ներկայ հայկական բազմաթիւ այլ սրբավայրերու ու գերեզմանատուներու հետ մէկտեղ, ոչնչացուած են 1990-ական եւ 2000-ական թուականներուն: Նոյն կերպով Ջուղայի հայկական գերեզմանատան հազարաւոր նրբազարդ միջնադարեան խաչքարեր հողին հաւասարեցուած են ատրպէյճանական իշխանութիւններու թոյլտուութեամբ: Այդ տարածքը այժմ վերածուած է ռազմական հրաձգարանի»:

Ան յիշեցուցած է, որ Ատրպէյճանի հայ բնակչութեան նկատմամբ իրականացուած էթնիկ զտումներէն ետք, այժմ Պաքուն նպատակ դրած է ջնջել հայերու` քանի մը հազարամեայ ներկայութեան մասին նոյնիսկ յիշողութիւնը, տարածաշրջանին մէջ տեղաբնիկ հայ մշակոյթի եւ պատմութեան որեւէ հետք:

«Պաքուն կը ջնջէ անցեալը այն պատճառով, որ ան չի համապատասխաներ Ատրպէյճանի կողմէ իրեն համար յօրինուած երեւակայական ներկային, հաւանաբար, հետեւելով Ճորճ Օրուելի յայտնի խօսքերուն . «Ով կը վերահսկէ ներկան, կը վերահսկէ անցեալը»: Անոնք, որոնք այսօր կը վերահսկեն Ատրպէյճանը, կը կարծեն,  թէ կրնան վերաշարադրել պատմութիւնը` օրինականացնելու համար իրենց ներկայիս անհանդուրժողական քաղաքականութիւնը»:

Խօսելով պատմամշակութային ժառանգութեան պահպանման կարեւորութեան մասին՝ նախարար Նալպանտեան նշած է. «Պատմականօրէն գտնուելով տարբեր քաղաքակրթութիւններու խաչմերուկին՝ Հայաստանը ձեւաւորած է այլ մշակոյթներու եւ կրօններու նկատմամբ յարգանքի եւ համակեցութեան խոր արմատներ ունեցող աւանդոյթներ: Ահա թէ ինչու Հայաստանի մէջ կը պահպանուի հարուստ մշակութային ժառանգութիւն, որ ի թիւս այլոց, կը ներառէ հելլէնիստական դարաշրջանի տաճար, հնագոյն եկեղեցիներ, միջնադարեան հրէական գերեզմանատուն, 18-րդ դարու մզկիթ, իսկ շուտով այստեղ պիտի աւարտի աշխարհի ամենամեծ եզիտիական տաճարի կառուցումը»:

Նշենք, որ համաժողովին կը մասնակցին ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի անդամ 195 երկիրներու բարձրաստիճան պատուիրակութիւններ, որոնք պէտք է հաւանութեան արժանացնեն կազմակերպութեան յառաջիկայ տարիներու գործունէութեան ծրագիրը, պիւտճէն եւ հաստատեն կազմակերպութեան նոր գլխաւոր տնօրէնի թեկնածութիւնը: Համաժողովի ընթացքին նախատեսուած են նաեւ ԵՈՒՆՍՔՕ-ի ղեկավար մարմիններու ընտրութիւնները:

Վարչապետ Կարէն Կարապետեան Նոյեմբեր 1-ին այցելած է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի գրասենեակ ու ծանօթացած կառոյցի 25-ամեայ գործունէութեան եւ ծրագիրներուն: Ամենամեայ հեռուստամարաթօնին ընդառաջ կառավարութեան ղեկավարը հիմնադրամին  փոխանցած է իր մէկ տարուան աշխատավարձը:

Ինչպէս կը յայտնեն ՀՀ կառավարութեան մամլոյ ծառայութենէն ,շրջայցի ընթացքին վարչապետ Կարապետեան ծանօթացած է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ստորաբաժանումներու գործունէութեան պայմաններուն եւ կատարուող աշխատանքներուն: Հիմնադրամի գործադիր տնօրէն Արա Վարդանեան նշած է, որ 25 տարուան ընթացքին Հայաստանի եւ Արցախի մէջ շուրջ 500.000 շահառուի համար իրականացուած է աւելի քան 50. 000 ծրագիր` 330 միլիոն ԱՄՆ տոլար ընդհանուր արժէքով, իսկ նուիրատուներու թիւն ամբողջ աշխարհի մէջ կը հասնի 700.000-ի: Ան մանրամասնութիւններ  ներկայացուցած է  հիմնադրամի ընթացիկ ծրագիրներուն եւ ամենամեայ դրամահաւաքի նախապատրաստական աշխատանքներուն վերաբերեալ:

«Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հեռուստամարաթօնն այս տարի տեղի  պիտի ունենայ Նոյեմբեր 23-ին: Հանգանակութիւնները պիտի ուղղուին Արցախի ոռոգման համակարգի կառուցման եւ արեւային ուժանիւթի  կիրառման հնարաւորութիւններու ստեղծման: