Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետութեան մէջ ՀՀ դեսպան Սերկէյ Մանասարեանի եւ ՉԺՀ մէջ ՀՀ առեւտրային կցորդ Հրանդ Ապաճեանի` ՉԺՀ Ցինդաօ քաղաք կատարած այցին ծիրէն ներս Նոյեմբեր 17-ին տեղի ունեցաւ հանդիպում «Մէկ գօտի մէկ ճանապարհ» նորարարական համագործակցութեան կեդրոնի նախագահ Լու Ճանկի հետ: Այս մասին կը յայտնեն ՀՀ արտաքին գործոց նախարարութեան մամուլի, տեղեկատուութեան եւ հասարակայնութեան հետ կապի վարչութենէն:

Նոյն օրը տեղի ունեցաւ ՀՀ համագործակցութեան գրասենեակի բացման արարողութիւնը, որ ազդարարուեցաւ ՀՀ առեւտրաարդիւնաբերական պալատի, արդիւնաբերողներու եւ գործարարներու միութեան եւ «Մէկ գօտի մէկ ճանապարհ» նորարարական համագործակցութեան կեդրոնին միջեւ պայմանագրերու ստորագրումով: Համագործակցութեան պայմանագիր ստորագրուեցաւ նաեւ ՉԺՀ-ի մէջ ՀՀ դեսպանութեան եւ «Մէկ գօտի մէկ ճանապարհ» նորարարական համագործակցութեան կեդրոնին միջեւ:

«Մէկ գօտի մէկ ճանապարհ» նորարարական համագործակցութեան կեդրոնին հետ ՀՀ համագործակցութեան գրասենեակի բացման վերաբերեալ շուրջ կէս տարի տեւած բանակցութիւններուն՝ իբրեւ արդիւնք, ձեռք բերուած էր համաձայնութիւն, որ հայկական կողմէն գրասենեակի գործառոյթները պիտի իրականացուին ՀՀ առեւտրաարդիւնաբերական պալատի եւ արդիւնաբերողներու ու գործարարներու միութեան կողմէ: Գրասենեակին գործառոյթները պիտի տարածուին Չինաստանի հիւսիսային հատուածին մէջ` ընդգրկելով 19 նահանգ:

Պրիւքսէլի մէջ կայանալիք Արեւելեան գործընկերութեան գագաթնաժողովին կարեւորագոյն իրադարձութիւններէն մէկը ամենայն հաւանականութեամբ պիտի ըլլայ Հայաստան-ԵՄ շրջանակային համաձայնագիրին ստորագրումը: Պաշտօնական Արցախը կ՝ողջունէ համաձայնագիրին ստորագրումը:

ԼՂՀ Ազգային ժողովի արտաքին յարաբերութիւններու յանձնաժողովի նախագահ Արզիկ Մխիթարեանը «Առաջին լրատուական»-ի հետ զրոյցի ընթացքին նշած է, որ դժուար է կանխորոշել, թէ ինչպիսին պիտի ըլլայ ապագան: Այնուամենայնիւ, պատգամաւորը կը կարծէ, որ ժամանակն է «եւ,եւ»-ի ընտրութեան անցնելու, չհրաժարելու բոլոր այն հնարաւոր հարթակներէն, ուր մենք կրնանք մասնակցութիւն ունենալ: «Ինչպիսի՛ն պիտի ըլլայ ապագան՝ դժուար է կանխորոշել, որովհետեւ միշտ չէ, որ այն ակնկալիքները, որոնցմով մենք որեւէ համաձայնութեան կը հասնինք, կու տան իրենց դրական արդիւնքները: Յուսանք, որ անիկա բարենպաստ պիտի ըլլայ ե՛ւ Հայաստանի ե՛ւ Արցախի համար:

Անդրադառնալով ԱլԳ հռչակագիրին, ուր խօսք կայ տարածքային ամբողջականութեան մասին, Արզիկ Մխիթարեանի կարծիքով անոնք շտկուած պիտի ըլլան. «Ճի՛շդ է, ենթակէտերը շատ են, բայց ես լիայոյս եմ, որ շտկուած պիտի ըլլան»,- ըսած է պատգամաւորը:

Արցախի նախագահի մամուլի խօսնակ Դաւիթ Բաբայեանի կարծիքով այս համաձայնագիրը իր բնոյթով աւելի շատ տնտեսական է: «Առաջին լրատուական»-ի հետ զրոյցի ընթացքին Դաւիթ Բաբայեանը նշած է, որ այս համաձայնագիրը Հայաստանին հնարաւորութիւն պիտի տայ ԵՄ-ի հետ տնտեսական կապերը նոր, աւելի բարձր մակարդակի հասցնելու: Իսկ թէ որքա՛ն կրնայ այդ համաձայնագիրը զօրացնել Հայաստանի դիրքերը արցախեան կարգաւորման գործընթացին մէջ, Արցախի նախագահի մամուլի խօսնակը դժուարացած է ըսել: «Այստեղ պէտք է հաշուի առնել բազմաթիւ գործօններ, ԵՄ-ի ընդգրկուածութիւնը արցախեան հակամարտութեան կարգաւորման մէջ, իսկ անոնք Ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման մէջ այդպէս ալ ընդգրկուած չեն, քանի որ ատիկա տեղի կ՝ունենայ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի ծիրէն ներս: Ընդհանուր առմամբ` ասիկա աւելի կարեւոր է մեր արտաքին քաղաքականութեան բազմաուղղուածութիւնը պահպանելու տեսանկիւնէն»,- աւելցուցած է Դաւիթ Բաբայեան: Անոր դիտարկումով` այս համաձայնագիրը պիտի նպաստէ Հայաստանի տնտեսական զարգացման, իսկ ասիկա նաեւ իր հերթին պիտի նպաստէ Արցախի տնտեսական զարգացման, որ կը նշանակէ, թէ Արցախի պետականութեան համար նոր «հոսանքներ» պիտի յառաջանան: Դաւիթ Բաբայեանի խօսքերով` մենք պարզապէս իրաւունք չունինք «եւ,եւ» մօտեցումը փոխարինելու «կամ,կամ»-ով, ասիկա պիտի տանի ճակատագրական անկանխատեսելի զարգացումներու: «Մենք քանի մը անգամ այդպիսի բան ըրած ենք մեր պատմութեան մէջ, որուն արդիւնքը մեզի համար շատ ծանր եղած է, հետեւաբար այդպիսի մօտեցում պէտք չէ թոյլ տանք նաեւ ապագային: Մենք պարզապէս պարտաւոր ենք բնականոն յարաբերութիւններ պահպանելու բոլոր այն երկիրներուն հետ, որոնք ունին հայկական Սփիւռք»,- ըսած է Դաւիթ Բաբայեանը:

Անդրադառնալով ԱլԳ հռչակագիրին` ան նշած է, որ մենք չենք կրնար տարածքային ամբողջականութեան սկզբունքին դէմ ըլլալ, բայց հարց է, թէ տարածքային ամբողջականութիւնը ինչպէ՛ս կը դիտարկուի: Այս է խնդիրը: Ազրպէյճանը իւրովի կը դիտարկէ, մենք այլ ձեւ կը դիտարկենք:

«Կայ մէկ յստակ ուղղութիւն եւ ատիկա ապացուցուած է նաեւ վերջին տասը-տասնհինգ տարուան ընթացքին իրականացուած հանրաքուէներուն միջոցով, օրինակ` Մեծ Բրիտանիոյ մէջ, ուր կրկին շեշտուած է, որ ազգերու ինքնորոշման իրաւունքը չի կրնար սահմանափակուիլ տարածքային ամբողջականութեան իրաւունքով, այսինքն` ազգերու ինքնորոշման իրաւունքը ստորադաս չէ տարածքային ամբողջականութեան սկզբունքին»,- աւելցուցած է Դաւիթ Բաբայեան:

Սուրիոյ եւ Հայաստանի մէջ փոխադարձաբար պիտի ներկայացուին զբօսաշրջային, գործարար հնարաւորութիւնները: Ըստ «Armenpress.am»-ի՝ ՀՀ տնտեսական զարգացման եւ ներդրումներու նախարարի տեղակալ Յովհաննէս Ազիզեան ըսած է, որ այժմ կը քննարկուին ՀՀ տնտեսական զարգացման եւ ներդրումներու նախարարի` Սուրիա կատարած այցին ընթացքին եղած համաձայնութիւնները: Մասնաւորապէս համաձայնութիւն եղած էր Դամասկոսի եւ Երեւանի մէջ կազմակերպել Սուրիոյ եւ Հայաստանի արդիւնաբերական ու զբօսաշրջային շաբաթ:

«Քաղաքական համաձայնութիւնը կայ, այժմ կը քննարկենք այդ շաբթուան իրականացման ձեւաչափն ու ժամկէտները: Շաբաթը պիտի ունենայ ե՛ւ գործարար ուղղուածութիւն ե՛ւ զբօսաշրջային: Այժմ փորձենք փոխադարձ հետաքրքրութիւնները հասկնալ, որ հայաստանեան ինչպիսի ապրանքներ, ուղղութիւններ կը հետաքրքրեն սուրիական կողմին եւ հակառակը: Պիտի փոխանակենք ցանկը եւ պիտի փորձենք այդ ուղղութիւններու գործարարութիւնները հրաւիրել Հայաստան, մեր երկրէն ալ Սուրիա` ձեւաւորելով գործարար կապեր»,-ըսած է Յովհաննէս Ազիզեանը:

Նախարարի տեղակալը նշած է, որ նման ձեռնարկ կը նախատեսուի իրականացնել նաեւ Լիբանանի մէջ: Կրկին նախարարի այցին ընթացքին՝ եղած են համապատասխան համաձայնութիւններ:

«Կը նախատեսենք խթանել զբօսաշրջային այցելութիւնները, որովհետեւ լիբանանեան շուկային մէջ կը տեսնենք լուրջ հնարաւորութիւններ: Ի դէպ, կարեւոր փաստի մը մասին եւս: Նախարարի հետ՝ Լիբանան այցելութեան ժամանակ որոշ գործարար կապեր ձեւաւորուած են, Հայաստանի մէջ արտադրութիւն հիմնելու համար: Ստորագրուած են յուշագրեր, յոյս ունինք, որ շուտով Լիբանանի հետ համատեղ արտադրութիւն պիտի ունենանք»,- աւելցուցած է Յովհաննէս Ազիզեան:

Յիշեցնենք, որ Հոկտեմբերի վերջ ՀՀ տնտեսական զարգացման եւ ներդրումներու նախարար Սուրէն Գարայեանի գլխաւորած պատուիրակութիւնը եղած է Լիբանան եւ Սուրիա: Տեղի ունեցած են հանդիպումներ բարձրաստիճան պաշտօնեաներու հետ, Պէյրութի մէջ իրականացուած է հայ-լիբանանեան տնտեսական համաժողով: