Շաբաթ, 26. 07. 2025

Վէպ մը՝ Ցաւի, Յոյսի Եւ Տոկունութեան Մասին. «The Cedars Whispered» Գիրքին Շնորհահանդէսը Հայկազեան Համալսարանին Մէջ

0

Վերջերս, Հայկազեան համալսարանի սրահին մէջ տեղի ունեցաւ Քրիսթին Դանիէլեանի The Cedars Whispered («Մայրիները շշնջացին») վէպին շնորհահանդէսը՝ ներկայութեամբ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Միացեալ Նահանգներու արեւելեան թեմի առաջնորդ գերշ. Տ. Անուշաւան արք. Դանիէլեանի, Հայկազեան համալսարանի նախագահ վեր. դոկտ. Փոլ Հայտոսթեանի եւ մշակութասէր հոծ բազմութեան մը։

Ձեռնարկի հանդիսավարութիւնը ստանձնած էր հեղինակին որդին՝ Գեղամ Սարգիսեանը, որ երիտասարդական խանդով տուաւ իր վկայութիւնը գիրքի ծննդոցին, ապա ներկայացուց օրուայ յայտագիրը՝ խօսք առնողներն ու գեղարուեստական յայտագրին մասնակցողները: ։

Գիրքը ներկայացուց Միացեալ Նահանգներէն այս առիթով յատուկ Լիբանան հրաւիրուած՝ Նիւ Եորքի Ուայթ Փլէյնզ հոգեբուժական բժշկական կեդրոնի (WPP PLLC) տնօրէն տոքթ. Գարլօ Պայրագտարեանը։ Իր ելոյթին ընթացքին, տոքթ. Գարլօ Պայրագտարեան բարձր գնահատեց Քրիսթին Դանիէլեանի «Մայրիները շշնջացին» վէպը՝ նկարագրելով զայն որպէս խորաթափանց պատմութիւն մը, որ կը ներկայացնէ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմով ձեւաւորուած ցաւի, յոյսի եւ տոկունութեան միախառն իրականութիւնները։

Տոքթ. Պայրագտարեան ընդգծեց, որ վէպը ոչ միայն մարդկային տառապանքի, այլեւ կարեկցանքի եւ գործնական քայլերու հրաւէր մըն է։ Ան դիտել տուաւ, որ Թէոտորայի եւ Անժելայի կերպարներու միջոցով ընթերցողը կը մխրճուի գոյատեւումի, հաւատքի եւ սիրոյ ուժով լեցուն պատմութեան մը ծալքերուն մէջ։ Ան նշեց, որ գիրքը ընթերցողը կ’առաջնորդէ դէպի Լիբանանի պատմութեան, մշակոյթի եւ խոհանոցի հարուստ ժառանգութեան աշխարհը, միաժամանակ դառնալով հրաւէր մը՝ լսելու լռեցուած ձայները եւ արձագանգելու ի խնդիր համամարդկային արժէքներու։ Իր խօսքը աւարտելով, Տոքթ. Պայրագտարեան ողջունեց Դանիէլեանը ոչ միայն որպէս հեղինակ, այլ որպէս պատմութիւններու վկայ եւ յոյսի պատգամաբեր՝ շեշտելով, որ «Մայրիները շշնջացին» վէպը հրաւէր մըն է յիշելու պատմութիւններու բուժիչ եւ ոգեշնչող զօրութիւնը։

Սրտի խօսքով հանդէս եկան նաեւ Համազգայինի «Վահէ Սէթեան» հրատարակչատան տնօրէն Յակոբ Հաւաթեանն ու Միացեալ Նահանգներու Արեւելեան թեմի առաջնորդ գերշ. Տէր Անուշաւան արք. Դանիէլեանը։

Յակոբ Հաւաթեան բարձր գնահատեց Քրիսթին Դանիէլեանի «Մայրիները շշնջացին» վէպը՝ նշելով, որ այն լոկ գրական գործ մը չէ, այլ մարդկային ողբերգութիւններու խորազնին ու իրապաշտ ներկայացում մը։ Ան շեշտեց, որ գիրքը կը լուսաբանէ մեր իրականութեան մէջ գոյութիւն ունեցող անարդարութիւնները, լռեցուած ցաւերը եւ այն յոռի երեւոյթները, որոնց դէմ անհրաժեշտ է հաւաքական զգաստութիւն եւ պատասխանատու քայլեր։ Հաւաթեան մատնանշեց, որ այս վէպը ընթերցողը կը դնէ կեանքի հայելիին դիմաց՝ ինքնաճանաչողութեան եւ իրազեկման հրաւէրով, իսկ անոր խորքը կոչ մըն է կանխարգիլման, ընկերային բարեփոխութեան եւ հաւաքական գիտակցութեան զօրացման։

Հաւաթեան անհրաժեշտ նկատեց, որ այս գիրքին հայերէն լեզուով պարզացուած տարբերակը տարածուի պատանի սերունդին մօտ, նկատի ունենալով անոր շահեկան եւ դաստիարակիչ բնոյթը:  Այս մեկնակէտով  ան յայտնեց թէ Համազգայինի հրատարակչատունը պատրաստ է ստանձնելու պատանեկան այդ հրատարակութեան իրագործումը եւ հովանաւորութիւնը:

Իր սրտայոյզ խօսքին մէջ, Միացեալ Նահանգներու Արեւելեան թեմի առաջնորդ՝ Գերշ. Տէր Անուշաւան արք. Դանիէլեան, որ միաժամանակ հեղինակին հօրեղբայրն է, իր խորազգաց մտածումներն ու հպարտութիւնը յայտնեց Քրիսթին Դանիէլեանի ձեռքբերումներուն մասին՝ թէ՛ որպէս ընկերային ծառայող, եւ թէ՛ այժմ որպէս գրող։ Ան շեշտեց, որ իբրեւ հոգեւորական՝ միշտ կարեւոր նկատած է ծառայութեան գաղափարը ըլլա՛յ եկեղեցիին ճամբով, ըլլա՛յ որպէս ընկերային ծառայող. Բոլոր անոնք, որոնք իրենց կարողութիւնները կը դնեն մարդուն ու ընկերութեան օգտին, Աստուծոյ ծառաները կը նկատուին։ Սրբազանը նշեց նաեւ, թէ ինչպէ՛ս անոնց մանկութեան տարիներուն իր եղբօրորդիներուն միշտ կը յորդորէր ըսելով․ «Չփորձէք հպարտանալ ինձմով, այլ այնպէս ըրէք, որ ես հպարտանամ ձեզմով»։ Քրիսթինը, ընդգծեց ան, այսօր այդ հպարտութեան կենդանի օրինակն է։

«Մայրիները շշնջացին» շնորհահանդէսի վերջին խօսքը արտասանեց հեղինակը՝ տիկին Քրիսթին Դանէլեան-Սարգիսեան: Իր խօսքին մէջ ան ներկաներուն հետ կիսեց իր անձնական յուշերն ու ապրումները՝ իբրեւ Հայկազեան համալսարանի շրջանաւարտ, ընկերային ծառայող եւ գրող։ Ան յիշեց, թէ ինչպէ՛ս իր կեանքին մէջ վճռական դարձած էր զրոյց մը իր հօրեղբօր՝ Գերշ. Տէր Անուշաւան Արք. Դանիէլեանի հետ, որ զինք պիտի ուղղէր դէպի ընկերային ծառայութեան ասպարէզը։ Դանիէլեան շեշտեց, որ Հայկազեան համալսարանը հիմնական դերակատարութիւն ունեցած է իր մէջ ձեւաւորելու ծառայութեան, քննական մտածողութեան եւ արդարամտութեան արժէքները։

Ան անդրադարձաւ իր մասնագիտական առաջին փորձառութիւններուն, մարդկային ցաւին դիմաց կանգնելու հոգեբանական ծանրութեան, եւ թէ այս փորձառութիւնները ինչպէ՛ս դարձան իր վէպին հիմնական մղիչ ուժը։ «Մայրիները շշնջացին» վէպը՝ ոգեշնչուած Թէոտորայի իրական պատմութենէն, լոյս կը սփռէ լռութեան մէջ մնացած բռնութիւններու, լքուածութեան եւ հոգեկան ցնցումներու ենթարկուած անձերու ողբերգութեանց վրայ։ Դանիէլեան, այս վէպով, ձայն կու տայ լռեցուածներուն եւ կոչ կ’ուղղէ քանդելու լռութեան այն փակ օղակները, որոնք յաճախ կը պատեն նման պատմութիւններ։

Ան անդրադարձաւ նաեւ գրելու ընթացքին իր դիմագրաւած խմբագրական մարտահրաւէրներուն եւ այն անգնահատելի աջակցութեան, զոր ստացած էր զինք քաջալերողներէն, իր բարեկամներէն, խմբագիրներէն ու ընտանիքէն։

Իր խօսքը աւարտելով, Դանիէլեան շնորհակալութիւն յայտնեց Հայկազեան համալսարանին, Վերապատուելի դոկտ. Փոլ Հայտոսթեանին եւ բոլոր անոնց, որոնք այս կամ այն ձեւով նպաստած էին իր կեանքի ուղիի ձեւաւորման՝ վէպը նուիրելով իրական Թէոտորային եւ լռեցուած բոլոր ձայներուն, որոնք լսուելու իրենց կարգը կը սպասեն։

Տեղին է նշել, որ այս Քրիսթին Դանէլեանի առաջին վէպն է այս եւ, հետեւաբար, անցած է խիստ մասնագիտական խմբագրական աշխատանքի շրջանէ մը՝ Stephanie Havens-ի եւ Elisabeth Chretien-ի կողմէ։ Հեղինակը ընտրած է անգլերէն լեզուն՝ նկատի ունենալով, որ գիրքը կը շօշափէ համամարդկային խնդիրներ, որոնց մասին ան պարտաւոր կը զգայ խօսելու միջազգային լսարանին։

Գործադրուեցաւ նաեւ գեղարուեստական կոկիկ յայտագիր մը, որուն իրենց մասնակցութիւնը բերին Արին Մարգարեան, Գէորգ Յովհաննէսեան, Գեղամ Սարգիսեան եւ Եզնիկ Յովհաննէսեան՝ դաշնամուրի եւ երգեցողութեան գեղեցիկ կատարումներով։

Աւարտին տեղի ունեցաւ հիւրասիրութիւն համալսարանի բացօթեայ բակին մէջ, ուր ներկաները առիթ ունեցան ստանալու գիրքի իրենց օրինակները։

«Սիրտ եւ Օճախ» Համայնքային Խոհանոցը՝ Ճինիշեան Յիշատակի Հիմնարկին Նոր Նախաձեռնութիւնը

0

Պէյրութի մէջ վերջերս,  Ճինիշեան Յիշատակի Հիմնարկին նախաձեռնութեամբ տեղի ունեցաւ «Սիրտ եւ Օճախ» համայնքային Խոհանոցի բացման հանդիսաւոր արարողութիւնը։

Բացումը կատարուեցաւ ներկայութեամբ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Միացեալ Նահանգներու արեւելեան թեմի առաջնորդ Գերշ. Տ. Անուշաւան արք. Դանիէլեանի, Տ․ Սարգիս Աւգ․ Քհնյ․ Սարգիսեանի, նախկին նախարար եւ «Vresso» հաստատութեան սեփականատէր տիար Վրէժ Սապունճեանի, բժիշկներ Գարլօ եւ Օրորա Պայրագտարեաններու, պատուելի Նշան Պաքալեանի, Ճինիշեան Յիշատակի Հիմնարկի խորհուրդի նախագահին, Խորհրդատու յանձնախումբի ատենապետին եւ «Ճինիշեանի» անձնակազմին։

Արարողութիւնը սկսաւ վերանորոգուած խոհանոցային բաժանմունքի օրհնութեամբ, զոր կատարեց Գերաշնորհ Տ. Անուշաւան Արք. Դանիէլեան։ Օրհնութենէն ետք, հիւրերը հաւաքուեցան մեծ սրահին մէջ, ուր Ճինիշեան հաստատութեան Լիբանանի բաժնի տնօրէնուհի Քրիսթին Դանիէլեան ընդհանուր գիծերու մէջ ներկայացուց համայնքային խոհանոցի գաղափարին ծագման ու իրագործման ոգեշնչող պատմութիւնը։ Ան երախտագիտութիւն յայտնեց Տիար Վրէժ Սապունճեանին՝ անոր տեսլականին, քաջալերանքին եւ անսասան աջակցութեան համար, որոնք եղան վճռորոշ իրագործելու այս կարեւոր ծրագիրը։ Այնուհետեւ, առ ի երախտագիտութիւն, Դանէլեան Սապունճեանին յանձնեց յատուկ յուշանուէր մը:

Բժշկուհի Օրորա Պայրագտարեան իր խօսքին մէջ բարձր գնահատեց Ճինիշեան հաստատութեան բարեսիրական բոլորանուէր գործունէութիւնը՝ նշելով իր խոր երախտագիտութիւնը եւ հպարտութիւնը, որ մաս կը կազմէ այս նախաձեռնութեան։

Իր կարգին խօսք առնելով, բժիշկ Գարլօ Պայրագտարեան բարձր գնահատեց Ճինիշեան հաստատութեան առաքելութիւնը՝ ընդգծելով անոր բերած դրական փոփոխութիւնը համայնքին մէջ։ Ան անդրադարձաւ նաեւ այն իրողութեան, որ հայ համայնքը միշտ զօրավիգ կանգնած է իրեն իր ուսանողական տարիներուն, եւ այսօր պարտաւորուած կը զգայ փոխադարձելու՝ աջակցելով կարիքաւորներուն «Ճինիշեան» հաստատութեան միջոցաւ։

Գնահատելով անոնց երկարամեայ յանձնառութիւնն ու առատաձեռն աջակցութիւնը, տնօրէնուհի Քրիսթին Դանիէլեան բժիշկներ Գարլօ եւ Օրորա Պայրագտարեաններուն եւս յանձնեց գնահատանքի յատուկ յուշանուէր մը։

Պատուելի Նշան Պաքալեան եւս իր երախտագիտութեան խօսքը ուղղեց՝ գնահատելով Ճինիշեան հաստատութեան շարունակական ու հետեւողական ծառայութիւնը հայ համայնքին։

Եզրափակիչ խօսքը արտասանեց Գերշ. Տ. Անուշաւան Արք. Դանիէլեան։ Ան շնորհակալութիւն յայտնեց Ճինիշեան Յիշատակի հիմնարկին՝ ընդգծելով անոր իմաստալից ներկայութիւնը հայ համայնքին մէջ եւ այն խոր հետքը, որ թողած է կարիքաւորներու կեանքերուն մէջ։ Ան վստահեցուց, որ Արեւելեան Ամերիկայի թեմը միշտ պիտի կանգնի Ճինիշեան հաստատութեան առաքելութեան եւ գործունէութեան կողքին։

Նախանձ Թէ՞ Նախանձախնդրութիւն                   

0

Վեր. Դոկտ. ՎԱՀԱՆ Յ. ԹՈՒԹԻԿԵԱՆ

Նախանձ եւ նախանձախնդրութիւն . . . հայերէն այս երկու բառերը նոյն արմատը ունին, սակայն հակոտնեայ իմաստ ունին եւ ինչպէս ցերեկը գիշերէն կը տարբերի այնպէս ալ այս երկուքը: Նախանձը Եօթը Մահացու Մեղքերէն մէկն է, որուն կապանքներէն կալանուած մէկը կը յատկանշուի իր ատելավառ զգացումներով, քինախնդրութեամբ եւ վրէժխնդրութեամբ: Իսկ նախանձախնդրութիւնը ազնուական առաքի-նութիւն մըն է, երկնային պարգեւ մը, որ կը ձգտի աւելի գեղեցիկին, վեհին եւ վսեմութեան:

Նախանձը անձնակեդրոն եւ եսասիրական մոլութիւն մըն է, որ կը մթագնէ մէկու մը բանականութիւնը եւ կ’արատաւորէ անոր հոգին: Իսկ նախանձախնդրութիւնը անանձնական եւ այլասիրական առաքինու-թիւն մըն է, որ կը յատկանշուի բարեացակամութեամբ եւ հասարակաց օգուտին ձգտումով: Նախանձը ինչ դիմակով որ երեւայ պատճառ կը դառնայ խռովութիւններու եւ հատուածական իրերաքանդ գործունէութիւններու, անիմաստ մրցակցութիւններու եւ ընկերային կեանքի բարգաւաճման վթար հասցնող աշխատանքներու:

Նախանձողը ինքն իր մեծագոյն թշնամին է, որ իր ձեռքով ինքզինք կը կործանէ: Ի զուր չէ, որ Ս. Գիրքը կը գրէ, «Նախանձը ոսկորներուն փտութիւն է» (Առակաց 14.30): Նշանաւոր անգլիացի գրագէտ Շէյքսպիր նախանձոտ մարդը կը նմանցնէ մէկու մը, որ «նախ իր կերակուրը կը թունաւորէ եւ ապա զայն կ’ուտէ»:

Նախանձը համատարած ու տիեզերական մեղք մըն է, որմէ զերծ չեն որեւէ տարիքի, զբաղումի, տնտեսական ու ընկերային իրավիճակի մարդիկ: Զոր օրինակ, մանկամարդ երախան անգամ կը նախանձի իրեն խաղընկեր երախային խաղալիքին եւ կը ցանկայ ունենալ զայն: Պատանին ու պատանուհին նախանձի աչքով կը դիտեն իրենց այն ընկերները, որոնք գուցէ իրենցմէ աւելի հասակ, վայելչութիւն եւ հրապուրիչ յատկութիւններ ունին:

Իրազեկ ենք որ երբեմն առեւտրականը, արհեստաւորը կամ արհեստավարժը՝ նախանձոտ զգացումներով կը համակուին իրենց գործընկերներուն կամ պաշտօնակիցներուն հանդէպ: Կը ճանչնանք հովիւ պաշտօնակիցներ, որոնք ոչ միայն կը նախանձին իրենց եղբայր հովիւներուն, այլ կ’աշխատին ծածուկ կամ բացայայտ կերպով նուաստացնել զանոնք, որպէս զի իրենք լաւ երեւնան եւ գուցէ արժանանան անոնց պաշտօններուն կան դիրքերուն:

Հետաքրքրական է նշմարել որ նոյնիսկ Սուրբ-գրական հերոսներէն ոմանք զերծ չէին նախանձի մեղքէն: Օրինակի համար, Սարա, Աբրահամ նահապետի կինը, չկրցաւ իրեն սպասաւոր Հագարի հանդէպ իր տածած նախանձը յաղթահարել: Ռաքելի եւ Լիայի փոխ-յարաբերութիւնները կը յատկանշուին նախանձի եւ յարատեւ մրցակցութեան զգացումներով: Եսաւի եւ Յակոբի փոխ-յարաբերութիւնը դասական օրինակն է երկու եղբայրներու միջեւ տեղի ունեցող յարատեւ մրցակցութեան: Յովսէփ Գեղեցիկի կեանքը գրեթէ գուբի մը մէջ պիտի վերջանար՝ իր եղբայրներուն անսանձ նախանձին պատճառով:

Մեր եկեղեցական եւ ազգային կեանքի մէջ յաճախ կը հանդիպինք նախանձի մոլուցքով լեցուն ղեկավարներու, որոնք մտահան ըրած են իրենց եկեղեցիին, կազմակերպութեան կամ հաստատութեան կոչումն ու ընդհանրական շահերը եւ կ’աշխատին իրենց փառքին ու դիրքին համար՝ նուաստացնել իրենց պաշտօնակիցներն ու գործակիցները:

Որչափ յաճախ եկեղեցիներու եւ կազմակերպութիւններու միջեւ տիրող նախանձը ստեղծած է ուժերու ցրւում եւ ճիգերու ամուլ կրկնութիւն: Պահ մը մտածենք թէ նոյն նպատակին ծառայող կազմակերպութիւններ նախանձէ դրդուած՝ զիրար խաչաձեւող ձեռնարկներով մեր հաւաքական կեանքի կոտորակման կը սատարեն:

Նախանձը ոչ միայն նախանձոտը կը ստորնացնէ ու կը փճացնէ, այլ նաեւ կ’աշխատի վնաս հասցնել իրեն թիրախ ունեցող անհատներուն ու կազմակերպութիւններուն: Իսկ, նախանձախնդրու-թիւնը սիրոյ, գթասրտութեան եւ մարդասիրութեան կենսատու աւիշն է:  Ան յառաջատար մղիչ ուժն է ստութեան, անիրաւութեան եւ չարաշահութեան դէմ պայքարելու՝ պաշտպանելու ճշմարիտն ու արդարը:

Նախանձախնդիր մարդը պարկեշտ եւ ուղղամիտ է իր գործին ու փոխ յարաբերութիւններուն  մէջ: Ան խղճմտօրէն կը կատարէ իր պաշտօնին պարտականութիւնները. կը զոհէ ու կը զոհուի հանրային կարիքներու համար: Անոր կեանքը կ’ընթանայ համաձայն արդարութեան եւ սիրոյ օրէնքին:

Նախանձախնդիր մէկը իր նմաններուն հանդէպ կը տածէ ազնուութիւն, բարեացակամութիւն, յարգանք եւ սէր, որովհետեւ ան իրազեկ է, որ բոլոր մարդիկ ալ Աստուծոյ զաւակներն են եւ Առաքեալին խօսքով, «սիրելու են զանոնք ոչ թէ խօսքով, հապա գործով եւ ճշմարտութեամբ» (Ա. Յովհ. 3.18):

Մեր հանրային, ազգային եւ եկեղեցական կեանքը որչափ աւելի առողջ պիտի ըլլար եթէ մարդիկ կարենային մեր հաւաքական կեանքը կաշկանդող նախանձի կապանքները թօթափելով հագուէին նախանձախնդրութեան զրահները՝ ծառանալու անձնասիրութեան եւ ընչաքաղցութեան դէմ եւ սիրելու ու յարգելու իրենց նմանները:

Հայկազեան Համալսարանի Տէրեան Հայագիտական Գրադարանին Նուիրաբերուած Հայաստանեան Հրատարակութիւններու Առթիւ

0

Պէյրութի Հայկազեան համալսարանի Տէրեան հայագիտական գրադարանը խորին գոհունակութեամբ կը տեղեկացնէ, որ վերջերս բազմաթիւ արժէքաւոր հրատարակութիւններու նուիրատուութիւն ստացած է Հայաստանի գիտամշակութային ու գիտահետազօտական հետեւեալ կառոյցներէն.-

  1. «Մատենադարան» Մեսրոպ մաշտոցի անուան հին ձեռագիրերու ինստիտուտ,
  2. Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտ (ՀՑԹԻ),
  3. Հայաստանի ազգային գրադարան (ՀԱԳ),
  4. Հայաստանի պատմութեան թանգարան (ՀՊԹ),
  5. Հայաստանի ազգագրութեան թանգարան (ՀԱԹ), ինչպէս նաեւ գրահրատարակչատուներէ եւ անհատ հեղինակներէ:

Սոյն հրատարակութիւնները յատկանշական ներդրում են գրադարանի ճոխ հաւաքածոյի համալրման ու այժմէականացման աշխատանքին մէջ:          

Տէրեան հայագիտական գրադարանը կը միտի շարունակաբար ձեռք բերելու ո՛չ միայն Սփիւռքի, այլ նաեւ Հայաստանի տարածքին հրատարակուող գիրքեր՝ անոնց արժանաւորապէս յատկացնելով պատշաճ անկիւն մը աւելի քան 42.000 հայերէն ու անգլերէն հատորներ եւ տեսա-լսողական նիւթեր բովանդակող իր հաւաքածոյին մէջ:      

Տէրեան հայագիտական գրադարանի անձնակազմս զգացուած է ազնիւ ուշադրութեան համար եւ մասնայատուկ շնորհակալութիւն կը յայտնէ բոլոր նուիրատուներուն՝ այս գնահատելի ներդրումին առիթով:

Կոչ կ’ուղղենք կրթա-մշակութային հաստատութիւններու, գրահրատարակչատուներու, անհատ հրատարակիչներու եւ հեղինակներու՝ ի սփիւռս եւ ի հայրենիս, որ շարունակեն մասնակից դառնալ գրադարանի հաւաքածոյի հարստացման մեր յարատեւ ձգտումին՝ ի խնդիր հայերէն գրաւոր ժառանգութեան պահպանման ու տարածման:

Այսուհետեւ պարբերաբար պիտի ծանուցենք եւ տարեկան դրութեամբ հանրութեան պիտի ներկայացնենք մեր ստացած ու ձեռք բերած գիրքերուն ցանկը:

Նշենք, որ գրադարանը բաց է բոլոր գիտահետազօտողներուն առջեւ՝ հայ թէ օտար:

ՀԱՅԿԱԶԵԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ
                                                                                                         ՏԷՐԵԱՆ ՀԱՅԱԳԻՏԱԿԱՆ ԳՐԱԴԱՐԱՆ

Թէքէեան Մշակութային Միութեան Դոկտ. Նուպար Պէրպէրեան Ամենամեայ Մրցանակաբաշխութիւն

0

Մտաւորական, լրագրող, հասարակական գործիչ եւ ՌԱԿ բազմաթիւ թերթերու  կէսդարեայ խմբագիր Դոկտոր Նուպար Պէրպէրեանի 2024 թուականի մրցանակաբաշխութեան դիմելու մեկնարկը տրուած է:

Նուպար Պէրպէրեանի մրցանակը կը տրուի հայկական ծագում ունեցող ուսանողներուն, որոնք կը մասնագիտանան միջազգային իրաւունքի կամ քաղաքագիտութեան մէջ: 

Մրցանակաբաշխութիւնը սահմանուած է մտաւորականի  կտակին համաձայն, իսկ Պէրպէրեան կեանքէն հեռացած է 2016 թուականի Նոյեմբեր 23ին, 94 տարեկան հասակին:

Մրցանակաբաշխութեան մասնակցելու պահանջներն են՝ 

  • կրնան մասնակցիլ ուսումնական հաստատութիւններու՝ հայկական ծագում ունեցող ուսանողները, որոնք գլխաւորապէս մասնագիտացած են կամ միջազգային իրաւունքի, կամ քաղաքագիտութեան մէջ:
  • դիմորդը պէտք է ամբողջական դրոյքով ներգրաւուած ըլլայ աշխարհի   հաւատարմագրուած քոլէճներու կամ համալսարաններու  պաքալորէայի կամ ասպիրանթուրայի ծրագիրներով:
  • դիմորդը պէտք է ներկայացնէ ամբողջական տեղեկատուութիւնը, որ սահմանուած է դիմումի ձեւով:
  • դիմորդը պէտք է ներկայացնէ քոլէճի գրագրի պատճէնը:
  • դիմորդը պէտք է ներկայացնէ դիմանկար:
  • դիմումը հնարաւոր է ստանալ Tcadirector@aol.com ելեկտրոնային փոստին  գրուած նամակի միջոցով:
  • դիմորդները պէտք է դիմումները ներկայացնեն ելեկտրոնային տարբերակով՝ ուղարկելով Tcadirector@aol.com հասցէով:
  • յայտերի ընդունման վերջնաժամկէտը 2025 Սեպտեմբեր 30-ն է:
  • հիմնադրամի  կառավարիչները 2025 թ. Հոկտեմբերին կը քուէարկեն որակաւորուած յաղթողներու օգտին՝ հաշուի առնելով իւրաքանչիւր դիմումատուին ներկայացուցած դիմումը:
  • յաղթողը կամ յաղթողները կը ստանան իրենց մրցանակները 2025 Նոյեմբերին:
  • յաղթողները իրաւասու չեն կրկին դիմել մրցանակի համար:

Ուոթըրթառւն, ԱՄՆ

«Global Icon Award (Music)-2025»-ը Շնորհուել Է Շնորհալի  Քանոնահարուհի Մարիաննա Գէորգեանին

0

«Global Icon Award (Music)-2025»-ը շնորհուել է «Տաղարան» հնագոյն երաժշտութեան համոյթի քանոնահարուհի Մարիաննա Գէորգեանին  (գեղ. ղեկ. Ս. Երկանեան) (Հայաստան):

«Global Icon Awards»-ի նախագահ Պրիթ Պատմանաբան Նամպիարը նշել է. «Մեզ համար մեծ պատիւ է «Global Symbol»- «Համաշխարհային խորհրդանիշ 2025» մրցանակը շնորհել շնորհալի (virtuous) քանոնահարուհի Մարիաննա Գէորգեանին:

Սա Writers Capital Foundation-ի կողմից տրուող մշակոյթի եւ երաժշտութեան ոլորտում ամենաբարձր պարգեւն է: » Ձեր նշանակալի ներդրումը՝ որպէս միջազգային ճանաչում ունեցող շնորհալի քանոնահարուհի, աշխարհին ճանաչելի է դարձրել հայկական հարուստ երաժշտական ժառանգութիւնը: Ձեր խորը յարգանքը աւանդական արուեստի նկատմամբ եւ այն զարգացնելու ոգին, գերազանցում է արուեստի սահմանները՝ ձեր բարձր մակարդակի արուեստի արհեստավարժ վարպետութեան եւ խորը յուզականութեան միջոցով։ Ձեր ներկայացրած արուեստի միջոցով դուք դարձել էք Հայաստանի մշակութային դեսպան՝ ոգեշնչելով սերունդներին եւ քանոնի արուեստը տարածելով ամբողջ աշխարհում։ Այս մրցանակը համեստ յարգանքի տուրք է ձեր աշխատանքին եւ այն յաւերժական գեղեցկութեանը, որը դուք առաջարկում էք աշխարհին երաժշտութեան միջոցով»։

Մրցանակաբաշխութեան արարողութիւնը միաւորել էր աշխարհի տարբեր ծայրերից ժամանած ականաւոր բժիշկների, արուեստագէտների, գործարարների եւ այլ մասնագէտների։ Իւրաքանչիւր ոլորտում մրցանակների արժանացան լաւագոյն ներկայացուցիչները։ Մարիաննա Գէորգեանը երաժշտական աշխարհից միակ հայ ներկայացուցիչն էր, որ արժանացաւ այդ մրցանակին։ Այս մրցանակաբաշխութիւնը կազմակերպւում է ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի, ԵՈՒՆԻՍԵՖ-ի եւ Միաւորուած Ազգերի Կազմակերպութեան կողմից, որի գլխաւոր քարտուղարը Իրենե Դուրա-Կավադիան է, իսկ նախագահն ու գործադիր տնօրէնը՝ Պրիթ Պադմանաբհան Նամբիարը։ Յիշեցնենք Մարիաննա Գէորգեանը 2020թ համաշխարհային World folk vision մրցոյթի Գլխաւոր մրցանակակիրն է, որը 115 երկրի 3950 մասնակցի գերազանցել է ազգային նուագարան քանոնը ներկայացնելով հայ աւանդական մաքրամաքուր կատարումներով։

Լուսանկարները.

 Հոնք Քոնկի պալետի թատրոնի վաստակաւոր լուսանկարիչ՝

 Թոնի Լյուկի

Պէտք է Դադրի Հայաստանի Ներկայ Քաոսային Վիճակը – Պրն. Վարչապետ. Անձեռնմխելի է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնայ Տարածքը

0

ՌԱԿ-ի Համադրուած Մամուլի Յայտարարութիւնը

Հայաստանաբնակ թէ Սփիւռքաբնակ գիտակից հայը ապշած՝ ափսոսելով եւ զզուանքով կը հետեւի այս օրերուն իր հայրենիքին մէջ, յանկարծ ստեղծուած, կատարեալ քաոսային ամօթալի վիճակին:

Այս պայմաններուն մէջ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան համադրուած մամուլը իր կարգին, ինչպէս հանդարտ մտածողութեան տէր այլ շրջանակներ, ստիպողաբար հարց կուտայ նախ թէ ուր են այս ահաւոր կացութեան պատասխանատուները, եւ յետոյ մանաւանդ՝ ինչպէ՞ս կարելի է մարեցնել եւ կասեցնել տառացիօրէն ազգակործան այս վիճակը հայրենիքին մէջ:

Որոշ է թէ ներկայ արդէն իսկ խառնակ համաշխարհային քաղաքական շատ բարդ վիճակին մէջ, Հայաստան՝ իր ամբողջական ոչնչացումը կանխելու համար, պարտաւոր է առաջին հերթին, իր դիմադրողականութեան բոլոր միջոցները, ահազանգային ջանքերով, եւ որքան կարելի է համազգային միասնականութեամբ, հզօրացնել: Սակայն, փոխարէնը, Հայաստանը անհաւատալիօրէն ինք իր ձեռքով, ընդհակառակը, ձեռնարկած է իր դիմադրողականութեան կառոյցին հզօրագոյն ազդակները ոչնչացնելու աշխատանքին:

Հետեւաբար, այսօրուան ազգային անյետաձգելի հրամայականն է սառ դատողութեամբ՝ դիտելով կատարուածները իրենց ամբողջութեանը մէջ, բնորոշել նախ հիմնական պատճառները որոնք հասցուցած են երկիրը մինչեւ այս վիճակին, եւ յետոյ բանաձեւել այն պահանջները որոնց անյետաձգելի գործադրութեամբ է որ Հայաստան աշխարհը կրնայ դուրս գալ այս ամօթալի վիճակէն:

Մօտ անցեալին թէ ներկային կարեւորագոյն իրարայաջորդ իրադարձութեանց վերլուծման իբրեւ հետեւանք մեր ախտաճանաչումը կ’առաջնորդէ այն հակիրճ եզրակացութեան թէ Սահմանադրական յօդուածներով, եւ նոյն կարեւորութեամբ ալ մեր բազմադարեան պատմութեան հայրենասիրական հրաշալի աւանդութիւններով ամրագրուած յստակ կարմիր գիծեր, որոնք կը բնորոշեն Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ եւ երկրի իշխանութեանց համակեցութեան պայմանները, հատուած են վերջերս, եւ այսօր կը շարունակեն  հատուիլ ամենակոպիտ ձեւերով:

Մեր ազգային ինքնութիւնը եւ տոկունութիւնը ապահովող այս երկու կարեւորագոյն բեւեռներուն խաղաղ եւ հակակշռուած համակեցութիւնը ու լիարժէք գործակցութիւնը անհրաժեշտութիւն են  մեր ժողովուրդին համար: Մեր պահանջն է անյապաղ վերահաստատել այդ առողջ համակեցութիւնը:

Այս յայտարարութեամբ կը վերյիշեցնենք վերոյիշեալ կարմիր գիծերը եւ կը պահանջենք անմիջական վերադարձ անոնցմով բնորոշուած կարգ ու կանոնին:

Ազգային Սահմանադրութիւնը ամրագրած է թէ Պետութիւն եւ Եկեղեցի անջատ են այսինքն անոնցմէ ոչ մէկը արտօնուած է միջամուխ ըլլալու միւսին վերաբերող բնագաւառներուն:

Հետեւաբար պրն. Վարչապետ Փաշինեան Ձեզի արտօնուած չէ Ձեր զբաղեցուցած պետական դիրքը եւ պաշտօնը  օգտագործելով որեւէ  կերպով միջամուխ ըլլալ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ ներքին հարցերուն եւ մինչեւ իսկ պահանջելու Ամենայն Հայոց Հայրապետին հրաժարականը: Վերջակէտ:

Ձեր իրաւասութիւնը, այդ եւ նման բացարձակօրէն եկեղեցւոյ պատկանող հարցերու կապակցութեամբ, առաւելագոյնը հաւասար է Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ մէջ իր պարտականութիւնը կատարող համեստագոյն հայորդիի մը իրաւասութեան, այն ալ, միայն եթէ անոր նման դուք եւս կը կատարէք, եկեղեցւոյ կանոնագրութեանց համաձայն Ձեր, եկեղեցւոյ նկատմամբ ունեցած պարտականութիւնները: Մենք նախանձախնդրօրէն պաշտպան ենք Ամենայն Հայոց Հայրապետութեան, Հայրապետին և մեր Եկեղեցւոյ անկախութեան:

Նոյն ժամանակ ,պրն. Վարչապետ, ամօթ կզգանք տեսնելով թէ Ձեր գռեհիկ և ամօթալի հրապարակային գրառումները հասած են մինչեւ թլփատուած ըլլալու փաստը իբրեւ վկայութիւն առաջարկելու մակարդակին, եւ այդպիսով ի վերջոյ ուշադրութիւնը գրաւելու BBC, Euronews, CBC եւ այլ միջազգային մամուլի հարթակներուն, ինչ որ դժբախտաբար չկրցաք կամ չուզեցիք ընել նոյնիսկ Արցախեան համազգային աղէտին առիթով:

Միւս կողմէ, այս անգամ ակնարկելով հոգևորական դասին վերաբերմունքին, և անդրադառնալով մօտ տարի մը առաջ կարեւոր ծաւալ ստացած այսպէս կոչուած «Սրբազան Պայքար»ին  որ գլխաւորուած էր աւագ եկեղեցականի մը կողմէ, կը մատնանշենք թէ այդ ժամանակ, Մայր Աթոռը պարտէր յստակօրէն անջատել զայն եկեղեցւոյ կառոյցէն:

Այդ եւս կը նկատենք կարմիր գծի անընդունելի հատում:

Այստեղ յաւելեալ յստակացման համար սակայն, կը մատնանշենք թէ կարմիր գիծի հատում չէ երբեւէ եւ ընդհակառակը ակնկալելի է որ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցին հրապարակաւ յայտնէ իր մտահոգութիւնը, յորդորը եւ բարոյական պահանջները հայրենիքի գոյութենական տագնապներուն ընթացքին: Այդպիսի պարագաներու մէջ ողջունելի է նոյնիսկ որ ան Սարտարապատի ոգիով մասնակից դառնայ սկզբունքային տեսակէտներու կապակցութեամբ համազգային փոխանակումներուն եւ հակախօսութեանց:

Եկեղեցին սակայն պէտք է միշտ դուրս մնայ զուտ ներքին քաղաքական եւ կուսակցական հակամարտութիւններէն:

Միւս կարմիր գիծը պրն.Վարչապետ , որ կոպտօրէն հատուած է, Միածնաէջ Սուրբ Էջմիածնայ եւ Մայր Աթոռի տարածքն է որուն անձեռնմխելիութիւնը ամրագրուած է մեր դարաւոր պատմութեան աւանդութեամբ և օրինակներով եւ նոյնպէս Սարդարապատի անմար ոգիով:

Եթէ Վատիկանը ունի իր սեփական պաշտպանութեան բանակը, Մայր Աթոռի պահապանը, պրն. Վարչապետ, Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ աշխարհատարած բազմամիլիոն հաւատացեալներու հաւաքականութիւնն է:

Մի քանի օրեր առաջ Մայր Աթոռի տարածքը խուժած դիմակաւորուած ոստիկանութեան խորշելի պատկերը պժգանքով պատեց ողջ գիտակից հայութեան սրտերը:

Կը պահանջենք պրն. Վարչապետ որ Մայր Աթոռի տարածքին այդ կարմիր գիծը չհամարձակիք հատել կրկին անգամ որեւէ պատճառաբանութեամբ:

Վերջապէս կը մատնանշենք, նոյնպէս վերջին օրերուն, հայոց բարձրաստիճան հոգեւորականներուն կալանաւորմանց պատկերները: Անոնք ևս մեր պատմութեան մէջ աննախադէպ խորշելի երեւոյթներ են:

Յստակ է բոլորիս համար թէ աշխարհական կամ հոգեւորական ամէն անհատ պատասխանատու է իր երկրին օրէնքներուն դէմ կատարած արարքներու համար: Առաջին հերթին սակայն, պէտք է բծախնդրօրէն յարգել բոլոր քաղաքակիրթ երկիրներու շարքին Հայաստանի մէջ եւս գործադրելի ենթակայ մեղադրեալներուն անմեղութեան նախավարկածը մինչեւ անկախ եւ արդար դատական գործողութիւններով անոնց նկատմամբ տրուած վճիռներու կայացումը:

Այստեղ եւս կ’ակնկալենք որ պատշաճօրէն յարգուին մեր դարաւոր պատմութեամբ նուիրագործուած՝ հոգեւորականներու հանդէպ յարգանքի աւանդութիւնները:

Ներկայիս, գլխաւորութեամբ Շիրակի Թեմի երկար վաստակ ունեցող Առաջնորդ Գերշ. Միքայէլ Արք. Աջապահեանի, կղերականներու կալանաւորման ցնցիչ երեւոյթը պէտք էր խնայել մեր ժողովուրդին: Մինչեւ ենթադրաբար անոնց դէմ կատարուած ամբաստանութեանց դատական կանոնաւոր միջոցներով հաստատուիլը կ’ակնկալենք որ ըստ պատշաճութեան պահանջուի իրենցմէ մնալ Մայր Աթոռի, կամ իւրաքանչիւրը իր թեմին եկեղեցապատկան շրջապատի սահմաններէն ներս:

Կեզրականացնենք այս կոչը պահանջելով որ պրն. Վարչապետը եւ օրուան իշխանութիւնները բծախնդրօրէն յարգեն վերեւը յիշուած կարմիր գիծերը եւ բծախնդրօրէն գործեն համաձայն ՀՀ Սահմանադրութեան եւ մեր ազգային աւանդութիւններով ձեւաւորուած գործելակերպին: Նոյնպէս կ’ակնկալենք Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ սպասաւորներէն եւ յատկապէս աւագ եկեղեցականներէն, որ իրենք եւս յարգեն վերոյիշեալ նկատումներով բնորոշուած իրենց վերաբերեալ վարքագիծը:

Մայր Աթոռը եւ հայոց հայրենիքը կը վայելեն աշխարհասփիւռ ամբողջ հայութեան գուրգուրանքը:

Մենք, ինչպէս ամբողջ գիտակից հայ ժողովուրդը, այսու կը պահանջենք որ անմիջապէս դադրի Հայաստանի մէջ ստեղծուած ներկայ ամօթալի և ազգակործան քաոսային վիճակը:

                                                                   ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ

ՀԱՄԱԴՐՈՒԱԾ ՄԱՄՈՒԼ

ՀԵՀԵՄ-ի Հիմնադրութեան 25րդ ամեակի Ծիրէն Ներս Իրաքահայ Երիտասարդներ Ժամանեցին Հայաստան

0

Իրաքի Հայոց առաջնորդարանէն ուրախութեամբ տեղեկացուեցանք, որ Իրաքի Հայոց եկեղեցւոյ զաւակներ ժամանած են Հայաստան մասնակցելու համահայկական ուխտագնացութեան, որը նուիրուած է ՀԵՀԵՄ-Ի հիմնադրութեան 25րդ ամեակին։

Զուարթնոց օդանաւակայանի մէջ անոնց ողջունած են Իրաքի Հայոց Բարեջան Առաջնորդ Սրբազան Հայրը` Գերշ. Տ. Օշական Եպս. Կիւլկիւլեան եւ Արթիկի Առաջնորդ Գերշ. Տ. Նարեկ Եպս. Աւագեանը։

Առաջնորդարանի գրասենեակին համաձայն,  ուխտագնացութիւնը մեծ նշանակութիւն ունի’ սերունդներու համար դառնալու համայն հայութեան միաբանութեան եւ հոգեւոր վերանորոգման մասնակից։

Պէյրութի Վահան Թէքէեան Վարժարանը Յանձնեց իր Հերթական Հունձքը

0

Շաբաթ, 28 Յունիս 2025-ին, մեր դպրոցին Յակոբ Պարսամեան սրահէն ներս տեղի ունեցաւ Վահան Թէքէեան վարժարանի ընթացաւարտ Նախ. Զ. եւ շրջանաւարտ Միջնակարգ Գ. դասարաններու ամավերջի հանդէսն ու վկայականաց բաշխումը:

Նախակրթարանի եւ Միջնակարգի աշակերտներու կողմէ գործադրուեցաւ գեղարուեստական կոկիկ եւ պատշաճ յայտագիր մը։

Այս առիթով ջերմապէս կը շնորհաւորենք Վահան Թէքէեան վարժարանի  տնօրէնութիւնն ու ուսուցչական կազմը, ընթացաւարտ Նախ. Զ. եւ շրջանաւարտ Միջնակարգ Գ. դասարաններու աշակերտներն ու անոնց ծնողները։

Եկեղեցու Դէմ Պայքարը՝ Ազգի Դէմ Պայքար Է

0

Հայ Ազգային Ռամկավար Կուսակցութեան Յայտարարութիւնը՝ Հայաստանի Հանրապետութիւնում Եկեղեցու Նկատմամբ Պետական եւ Քաղաքական Հալածանքների Մասին

Այսօր մենք ականատես ենք լինում մի վտանգաւոր եւ դատապարտելի երեւոյթի՝ մեր պետականութեան հիմքերից մէկը հանդիսացող Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու դէմ նպատակաուղղուած յարձակման։ Վերջին տարիներին իշխանութիւնների կողմից մշակուող քաղաքականութիւնը ակնյայտօրէն միտուած է մեկուսացնելու եկեղեցուն հանրային դաշտից, նսեմացնելու նրա դերը, վարկաբեկելու հոգեւորականներին եւ խաթարելու ժողովրդի եւ եկեղեցու միջեւ ձեւաւորուած դարաւոր կապը։

Մենք չենք կարող լռել, երբ պետական իշխանութեան ներկայացուցիչները չարաշահում են իրենց դիրքը՝ թիրախաւորելով սրբավայրերը, եկեղեցական ակտիւութիւնը ներկայացնում որպէս քաղաքական խոչընդոտ եւ միջամտում են հոգեւոր կեանքի բնականոն ընթացքին։

Եկեղեցու դէմ պայքարը՝ ազգի դէմ պայքար է։ Մեր հոգեւոր եւ ազգային ինքնութեան հիմնական հենասիւներից մէկի կործանումը միայն մէկ նպատակ ունի՝ վերացնել ազգային դիմադրութեան վերջին ամրոցները եւ ճանապարհ բացել օտար քարոզչութեան ու կործանարար գաղափարների համար։

Ռամկավար կուսակցութիւնը վճռական է.

Պաշտպանել եկեղեցու իրաւունքներն ու ազատ գործունութիւնը պետական մակարդակով, համապատասխան ՀՀ Սահմանադրութեանը։

Օրէնսդրական նախաձեռնութեամբ արգելել պետական մարմինների կողմից որեւէ տեսակի միջամտութիւն եկեղեցու ներքին կեանքին։

Ապահովել ազգային եկեղեցու անխոչընդոտ ներկայութիւնը հանրային կեանքում, կրթութեան ոլորտում, զինուած ուժերում եւ ընտանիքում։

Մենք կոչ ենք անում մեր ժողովրդին՝ կանգնել եկեղեցու կողքին, իսկ բոլոր քաղաքական եւ քաղաքացիական ուժերին՝ դադարեցնել էժանագին հակաեկեղեցական շահարկումները։

Հայաստանը առանց իր եկեղեցու՝ պարզապէս կը դադարի լինել Հայաստան։

ՀԱՅ ԱԶԳԱՅԻՆ ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ

2025 թ. Յունիս