Լիբանանի հայկական «Զարթօնք» օրաթերթի գլխավոր խմբագիր Սևակ Հակոբյանի հարցազրույցը՝ հայրենի «Առաջին լրատվական»-ին։
–Պարոն Հակոբյան, Լիբանանում ընդհանուր առմամբ վիճակն ինչպիսի՞ն է:
-Ինչպես ձեզ արդեն ծանոթ է, Լիբանանն անցյալ տարվա հոկտեմբերի 17-ից ի վեր ապրում է տնտեսական սուր ճգնաժամ, ինչի հետևանքով երկրում տեղի են ունենում ժողովրդական ցույցեր կառավարության և ընդհանրապես փտած իշխանության դեմ: Օրվա կառավարությունը հրաժարական տվեց՝ տեղի տալով ցույցերին: Կազմվեց նոր կառավարություն, որի կազմությունն ու գործելաոճը, ըստ մեզ, ո՛չ մի լուրջ տարբերություն չունի նախկինից: Կորոնավիրուսի պարտադրած իրավիճակը մի պահ ցույցերը դադարեցրին: Հազիվ էր վիրուսի վտանգն անցել, համեմատաբար թեթևացել հավաքների հակաառողջական իրավիճակը երկրում, երբ ցույցները վերսկսվեցին նույն թափով: Մանավանդ, որ Լիբանանի ազգային արժույթը աննախադեպ անկում արձանագրեց՝ ժողովուրդին մեծամասնությանը հասցնելով կենցաղային լուրջ ճգնաժամի:
-Վերջին օրերին Լիբանանում հակահայկկան բողոքի ցույցեր են տեղի ունենում։ Ո՞րն է դրդապատճառը: Ովքե՞ր են բողոքի ակցիայի կազմակերպիչները, մասնակիցները։ Թուրքական ի՞նչ ազդեցություն եք նկատում ցույցերի կազմակերպման գործում։
-Մինչ երկիրն ապրում է նման տնտեսական քաղաքական ճգնաժամ, բացառված չէ, որ արտաքին ուժերը սկսեն իրենց նպատակները հետապնդեն տվյալ երկրի մեջ: Թուրքիան անմասն չէ այս բոլորից: Այն մշտական ախորժակ ունի իր քաղաքական ազդեցությունը տարածելու շրջանում՝ մերթ զինվորական միջամտություններով, ուրիշ անգամ տնտեսական օժանդակությամբ կամ այսպես կոչված մարդասիրական օգնություններով: Պետք է նշել, որ Լիբանանն ու ամբողջ տարածաշրջանը մինչև 1918 թվականը մի ամբողջ 400 տարի եղել է օսմանյան տիրապետության տակ: Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն, իրեն համարելով օրինական ժառանգորդը օսմանցիների, ամեն առիթ օգտագործում է ներկա Թուրքիայի տիրապետությունը տարածաշրջանում տարածելու համար: Դրա վկայությունն է իր ռազմական միջամտությունները Սիրիայի և Լիբիայի մեջ:
Կարևոր է շեշտել, որ Թուրքիան ունի իր ցեղակիցներն ու կրոնակիցները Լիբանանում, որտեղ պակասում է արաբական ավանդական հովանավորությունը (սուննի արաբական երկիրներ՝ Սաուդիան Արաբիա, Արաբական Էմիրություններ, Եգիպտոս, և այլն), որոնք չեն ուզում համագործակցել Լիբանանի այսօրվա կառավարության հետ՝ նկատելով շիա Իրանի գործակատարները (Իրանն էլ իր հերթին ունի նկատառումներ շրջանում՝ գլխավոր հանձնակատար ունենալով Հեզբոլահը):
Հետևաբար ստեղծված է սուննի արաբ հովանավորի վակուում, որը սիրով է ուզում լցնել պատեհապաշտ Թուրքիան, մանավանդ, որ ենթահողն էլ օգնում է (սուննի եղբայրակիցներ, որոնք Լիբանանում ունեն կենցաղային և ապահովական լուրջ խնդիրներ և հասարակաց «թշնամի»՝ Իրանը):
Մինչ վերոհիշյալն առկա է, պատահեց միջադեպ, որ ըստ մեզ, կարելի էր շրջանցել նկատի ունենալով իրավիճակի լրջությունը:
Լիբանանահայ ծանոթ հաղորդավարներից մեկը տեղական հեռուստաընկերություններից մեկով հեռարձակվող իր հաղորդման ընթացքում նամակ ստացավ, որտեղ իրեն ու հայերին վարկաբեկում էին: Նա, հասկանալի անմիջականությամբ և զգացական պոռթկումով եթերի ընթացքում նվաստացուցիչ խոսքեր հայտնեց Էրդողանի և Թուրքիայի հասցեին՝ մարտահրավեր նետելով նամակագիրին:
Հակազդեցությունը չուշացավ: Թրքական «նուրբ մատներով» շարժվող Լիբանանում գրանցված միություն հայտնվեց «Արաբ-Մերտինցիների Միություն», որի, այսպես կոչված նախագահը, ամենագռեհիկ ոճով լուտանքներ թափեց նշյալ հաղորդավարի հասցեին և ընդհանրապես հայության հասցեին: Ազդանշանը տրված էր: Հանկարծ փողոցների մեջ հայտնվեցան խմբավորումներ, որոնք թուրքական դրոշակներով երթեր կազմակերպեցին՝ հակահայ լոզունգներ արձակելով:
–Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում այս բողոքի ցույցերը։ Թուրքական ու ադրբեջանական լրատվամիջոցներն ինչպե՞ս են դա օգտագործում հակահայկական քարոզչության նպատակներով։
-«Պղտոր ջրի մեջ ձուկ որսացողներ» հասկացողությունը վստահ եմ ծանոթ է ձեզ և ձեր ընթերցողներին: Կատարվածը հենց դա է: Թուրքիան լավագույնս փորձում է օգտագործել Լիբանանի ճգնաժամը իր ձեռքերը այստեղ էլ երկարացնելու նպատակով: Հայկական թեման լավ պատճառաբանություն է իրեն և շահագործման կարևոր առիթ:
Թուրքիան Լիբանանի նկատմամբ նկրտումներ ունի: Նրան ձեռնտու է Լիբանանում լարված իրավիճակը: Թուրքիային ձեռնտու է Լիբանանում ապրող տարբեր համայնքներին իրար դեմ հանելը, միմյանց միջև լարվածություն առաջացնելը: Այդ թվում հայերի ու երկրում ապրող մյուս համայնքների ներկայացուցիչների: Եթե Լիբանանի այս համայնքների միջև խնդիր առաջանա, դա կվտանգի Լիբանանի ազգային անվտանգությունը: Այս առիթով Լիբանանի մեջ գործող Հայ երեք ավանդական կուսակցությունները միացյալ հաղորդագրություն հրապարակեցին ի տես այս վերջին պատահածին, շեշտելով Լիբանանում համակեցության կարևորությունը, որ հիմնված է համայնքների փոխադարձ հարգանքի ու հանդուրժողականության վրա: Հիշեցնելով, որ թուրքական այս արարքը լոկ հակահայ արարք չէ, նպատակ է հետապնդում Լիբանանը թուլացնել: Բարեբախտաբար և ինչպես միշտ լիբանանցի մեր եղբայրակիցները բոլորն անխտիր լավ հասկանում են նպատակն ու զորավիգ են մեր համայնքին, որոնց հասկացողությանն ու գործակցությանն ապավինելով՝ մենք պիտի շարունակենք մեր գոյությունն ու աշխուժությունը Լիբանանում՝ ի հեճուկս թուրքական նկրտումների:
