Ապրիլի 2-ին Մոսկուայում (Ռուսաստանի Դաշնութիւն)` Սուրբ Դանիէլի պատրիարքանիստ վանքում, տեղի ունեցաւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ Մոսկուայի եւ Համայն Ռուսիոյ Կիրիլ Պատրիարքի հանդիպումը:
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին ուղեկցող պատուիրակութեան կազմում էին Ռուսաստանի եւ Նոր Նախիջեւանի հայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Եզրաս արքեպիսկոպոս Ներսիսեանը, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Միջեկեղեցական յարաբերութիւնների բաժնի պատասխանատու Հոգեշնորհ Տ. Շահէ ծայրագոյն վարդապետ Անանեանը, Հայրապետի գաւազանակիր Հոգեշնորհ Տ. Անանիա աբեղայ Ծատուրեանը եւ Մայր Աթոռի Տեղեկատուական համակարգի տնօրէն Արժանապատիւ Տ. Վահրամ քահանայ Մելիքեանը:
Հանդիպման ընթացքում տեղի ունեցաւ բարիգալստեան եւ ողջոյնի պաշտօնական խօսքերի փոխանակում:
Նորին Սրբութիւն Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն իր խօսքում մասնաւորապէս ասաց.
«Ձերդ Սրբութիւն, սիրեցեալ եղբայր ի Քրիստոս,
Եղբայրական ջերմ սիրով եւ առ Աստուած աղօթքով ողջունում եւ կրկին շնորհաւորում ենք Ձեզ` Մոսկուայի եւ Համայն Ռուսիոյ պատրիարքական գահին Ձեր ընտրութեան 10-ամեակի առիթով: Ուրախ ենք վերստին գտնուելու Մոսկուայում եւ հանդիպելու Ձեզ` փոխանցելու քաջառողջ արեւշատութեան եւ երկար ու արդիւնաշատ գահակալութեան մեր եղբայրական բարեմաղթանքները: Մեր սրտագին աղօթքն է, որ Բարձրեալն Աստուած Իր օրհնութեան ու խնամքի ներքոյ պահի Ձեզ, Ռուս Եկեղեցու հոգեւորականաց ողջ դասին ու ռուս հաւատաւոր եղբայր ժողովրդին: Ուրախալի է տեսնել նաեւ, որ ՌԴ իշխանութեանց եւ Ռուս Ուղղափառ եկեղեցու միջեւ հաստատուած յարաբերութիւնները արգասաւորւում են բարի արդիւնքներով՝ ի նպաստ Ռուսիոյ հաւատաւոր ժողովրդի հոգեւոր-եկեղեցական, հասարակական կեանքի առաջընթացի եւ պայծառութեան: Ձեր հովուապետութեան տարիներին Աստծոյ ողորմութեամբ նշանակալի ձեռքբերումներ ու իրագործումներ են արձանագրուել քարոզչական առաքելութեան, կրթական, սոցիալական, եկեղեցաշինութեան եւ այլ բազում ոլորտներում: Ձերդ Սրբութեան առաքելութեան մէջ առաջնային տեղ են գրաւում նաեւ Ձեր ջանքերը՝ յանուն ազգերի, Եկեղեցիների ու կրօնների միջեւ յարաբերութիւնների ու գործակցութեան զօրացման:
Գոհունակութիւն է Մեզ համար անդրադառնալ մեր հաւատակից ժողովուրդների դարաւոր եղբայրական կապերին, որ զօրանում են մեր պետութիւնների միջեւ համագործակցութեամբ եւ մեր քոյր Եկեղեցիների զօրացող փոխյարաբերութիւններով եւ աղօթական ջանքերի մէկտեղումով: Մեր երկրների ու ժողովուրդների բարեկամութեան ամրապնդման համար կարեւոր կամուրջ է հանդիսանում Ռուսաստանի հայ համայնքը, որ վայելելով երկրի իշխանութեանց բայրացակամութիւնը եւ Ձերդ Սրբութեան հայրական վերաբերմունքը՝ իր բարի նպաստն է բերում Ռուսիոյ պետութեան զարգացմանն ու հասարակական կեանքի առաջընթացին:
Սիրեցեալ եղբայր ի Քրիստոս, մեր տարբեր հանդիպումների ընթացքում յաճախ ենք անդրադարձել ներկայ ժամանակի մարտահրաւէրներին, երբ կեանքի ընթացող ճանապարհները յաճախ մարդկանց հեռացնում են Աստծուց, երբ անսքօղ են հոգեւոր եւ բարոյական արժէքների ոտնահարումը, ազգամիջեան անհանդուրժողականութիւնը, ահաբեկչութիւնն ու պատերազմը, կարիքն ու աղքատութիւնը, գլոբալիզացիայի համայարթեցնող ու բացասական արտայայտութիւնները, որոնք հրամայական են դարձնում քրիստոնէական Եկեղեցիներիս աւելի սերտ գործակցութիւնը մեր առաքելութեան արդիւնաւորման ուղղութեամբ: Ձեր միջեկեղեցական եւ հովուապետական առաքելութեան մէջ Դուք մշտապէս հանդէս էք եկել հոգեւոր-բարոյական արժէքների պահպանման ու արժեւորման տեսլականով, պետական, հասարակական կեանքում այդ արժէքների տարածման եւ վերարժեւորման գաղափարով ու մօտեցմամբ։ Այս իմաստով յատկապէս ուրախ ենք արձանագրելու Արեւելեան Ուղղափառ եւ Օրթոդոքս Եկեղեցիների միջեւ համագործակցութեան առաւել ամրապնդումը եւ ուժերի մէկտեղումը ամենատարբեր սոցիալական, հումանիտար ու հասարակական հարցերում` յատկապէս հաշուի առնելով մեր Եկեղեցիների միջեւ փոխգործակցութեան գեղեցիկ ու մխիթարիչ օրինակները Մերձաւոր Արեւելքի բարդ համատեքստում:
Սիրեցեալ եղբայր, հոգեւոր գոհունակութեամբ եւ գնահատանքով ենք կամենում անդրադառնալ նաեւ Ձեր՝ որպէս Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու հովուապետ, ունեցած կարեւոր դերակատարութեանը ղարաբաղեան հիմնախնդրի խաղաղ լուծմանն ի խնդիր հոգեւոր պետերիս եռակողմ հանդիպումների կազմակերպման գործում: Այսօր մեր ժողովուրդը, կորստի ցաւն իր սրտում, յարգում եւ ոգեկոչում է պանծալի յիշատակը իր հերոս զաւակների, ովքեր զոհուեցին 2016 թ․ ապրիլի 2-ին Ադրբեջանի կողմից սանձազերծուած քառօրեայ պատերազմում։ Արցախեան հիմնախնդրի բացառապէս խաղաղ կարգաւորումը էական է տարածաշրջանում խաղաղութեան եւ կայունութեան պահպանման համար: Հիմնախնդրի յանգուցալուծման համար առաջնային կարեւորութիւն ունի խաղաղութեանը նպաստող միջավայրի հաստատումը, այդ թւում՝ փոխվստահութեան միջոցառումների իրականացման ու ռազմատենչ հռետորաբանութեան նուազեցման միջոցով: Հայաստանի եւ Արցախի իշխանութիւնները եւ ժողովուրդը հաստատակամ են խաղաղութեան եւ համերաշխութեան իրենց ձգտման մէջ: Այդ ճանապարհը, սակայն, միակողմանի չի կարող լինել:
Այս առումով ցանկանում ենք Ձեր ուշադրութեանը ներկայացնել նաեւ մէկ դէպք: Վերջերս Ադրբեջանում 20 տարուայ ազատազրկման դատապարտուեց դեռեւս ամռանը չբացայայտուած պայմաններում Ադրբեջանի տարածքում յայտնուած Տաւուշի մարզի Բերդաւան գիւղի բնակիչ Կարէն Ղազարեանը, ով ունի հոգեկան խնդիրներ: Դատական այդ որոշումը կայացուեց մարդու իրաւունքների բացայայտ խախտմամբ: Այս հարցում, նկատի ունենալով հոգեւոր պետերիս նախորդիւ ունեցած փորձառութիւնը, դիմում ենք Ձերդ Սրբութեան միջնորդութեանը Ադրբեջանի հոգեւոր եւ աշխարհիկ իշխանութեանց առջեւ` միջազգային պարտաւորութիւնների պահպանումով երիտասարդին վերադարձնելու իր ընտանիք:
Սիրեցեալ եղբայր ի Քրիստոս,
Վերստին, սիրոյ եւ եղբայրութեան ողջոյնով, մաղթում ենք Ձերդ Սրբութեանը մեր Տիրոջ զօրակցութիւնն ու առատ շնորհները, որպէսզի շարունակէք իմաստնաբար առաջնորդել Ձեր հաւատացեալ հօտը` ի պայծառութիւն Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու եւ ի հոգեւոր մխիթարութիւն համայն հաւատացեալ Ձեր ժողովրդի»:
Իր հերթին Նորին Սրբութիւն Կիրիլ Պատրիարքը, շնորհակալութիւն յայտնելով իր գահակալութեան 10-ամեակի կապակցութեամբ Վեհափառ Հայրապետի կողմից յղուած շնորհաւորական ուղերձի եւ բարեմաղթանքների համար, գոհունակութիւն յայտնեց, որ անցնող տասը տարիների ընթացքում Հայ Առաքելական եւ Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցիների յարաբերութիւնները յատկանշուել են եղբայրական սիրով եւ ջերմութեամբ: Իր խօսքում Մոսկուայի եւ Համայն Ռուսիոյ Պատրիարքը անդրադարձ կատարեց Ռուսաստանում Հայոց թեմի աշխոյժ գործունէութեանը եւ ակտիւ ներգրաւուածութեանը երկու Եկեղեցիների կապերի զօրացման գործում, ինչպէս նաեւ Հայաստանի Հանրապետութիւնում Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու հովուութեան ներքոյ գտնուող համայնքի հոգեւոր կեանքին:
Հաւարտ հանդիպման երկու հովուապետերը գոհունակութեամբ հաստատեցին երկու ժողովուրդների եւ եկեղեցիների միջեւ զարգացող փոխգործակցութիւնը եւ համագործակցութիւնը` միջեկեղեցական եւ միջազգային ամենատարբեր հարթակներում կրօնական-հասարակական հիմնախնդիրներին ընդառաջ: