Գայլին ու աղուէսին բարոյականը

Հասկցողին հազա՜ր բարեւ…

ԵԶՆԻԿ ԲԱԼԻԿ (ԲԱԼԱՅԵԱՆ)

Կենդանիներու համար անիրաւ,

Ծեր առիւծ արքան բանտ շինել տուաւ,

Իսկ հսկայ փիղին յանձնելով մական,

Կարգեց օրէնքի պետ ու տիրական:

Օր մըն ալ լսեց արքան բարեխիղճ,

Թէ բանտն ունեցաւ երեք բնակիչ:

Ուսերուն նետած շքեղ պատմուճան,

Բանտարկեալներուն գնաց տեսութեան:

– Ի՞նչ մեղք ես գործեր, – հարցուց աղուէսին,

Որ անմեղ գիծ մը տալով երեսին,

Ըսաւ,– Հաւատա՛ ո՜վ Անտառատէր,

Հաւ ճաշակե՛լն իսկ շատոնց եմ մոռցեր,

Որջիս մէջ նստած կ’երգէի սաղմոս,

Երբ առանց խօսքի փիղն ինձ բերաւ հոս:

Երկրորդը գայլն էր, սուր ատամներով,

– Հապա քո՞ւ մեղքդ,– հարցուց նոյն ձեւով.

— Ե՞ս, մեղայ երկինք, ե՞ս ալ գործեմ մեղք,

Իմ մասիս ո՛ւր որ կ’ուզէք հարցուցէք:

Հինցած վրէժ մը լուծելու համար,

Փիղն ինձ բանտարկեց անամօթաբար:

Կարգն եկաւ վագրին,

Որ նոյն հարցումին՝

Չշփոթեցաւ, ո՛չ ալ կմկմաց,

Այլ պատասխանեց քաջ ու սրտաբաց.

– Չդիմանալով սովի ու քաղցի,

Հիւանդ եղնիկ մը ողջ-ողջ լափեցի:

Պահ մը խորհեցաւ արքան իմաստուն,

Դաս մը ուզեց տալ ստախօսներուն.

Ձեռքի շարժումով փիղը ներս կանչեց

Ու հեգնոտ սաստով վճիռ արձակեց,–

– Անօրէն վագրին կապանքը քակէ

Եւ անմիջապէս ազատ արձակէ,

Որպէսզի չըլլա՛յ բանտին մէջ այս նեղ,

Գայլ ու աղուէսի մաքուր ու անմեղ,

Բարոյականը անաղարտելի՝

Վագրին միջոցաւ յանկարծ խաթարուի:

                                   …

Մեղապարտ մարդը երբ սուտ գլորէ,

Պատիժի շղթան իր շուրջ կ’ոլորէ: