Ստորեւ կը հրատարակենք ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութեան ատենադպիր՝ «Զարթօնք»-ի գլխաւոր խմբագիր Ընկ. Սեւակ Յակոբեանի Գանատական «Նորանոր» կայքին շնորհած հարցազրոյցին բովանդակութիւնը:
«Զ.»
Զրուցեց՝ ՎԱՐԴՈՒՀԻ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ
Լիբանան (Նորանոր) — Հայաստանում խորհրդարանական ընտրութիւններից առաջ վերադասաւորումները լուրջ հետեւանքներ ունեցան Հայաստանի Ռամկավար Ազատական կուսակցութեան (ՀՌԱԿ) վրայ: Ինչպէս յայտնի է` կուսակցութիւնը առաջիկայ ընտրութիւններին մասնակցելու ցանկութիւն էր յայտնել, իսկ երբ ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկեանը վերադարձաւ քաղաքականութիւն եւ յայտնեց ընտրութիւններին մասնակցելու մտադրութեան մասին, ՀՌԱԿ–ը՝ ատենապետ Յակոբ Աւետիքեանի ղեկավարութեամբ, ցանկութիւն յայտնեց միանալ Ծառուկեան դաշինքին:
Սա կուսակցութեան շուրջ իրավիճակի սրման հիմնական պատճառ դարձաւ. այսինքն՝ Սփիւռքի աւանդական ՌԱԿ կուսակցութեան հայաստանեան ներկայացուցիչներն անմիջապէս յայտարարեցին, որ աւանդական ՌԱԿ–ը չի մասնակցում ընտրութիւններին, առաւել եւս չի միանում որեւէ դաշինքի:
Հիմա նաեւ լուրեր են շրջանառւում, թէ Սփիւռքի ՌԱԿ–ը պատրաստւում է պաշտօնից ազատել Յակոբ Աւետիքեանին: Որքանո՞վ են այս տեղեկութիւնները համապատասխանում իրականութեանը, ի՞նչ է իրականում կատարւում ՌԱԿ եւ ՀՌԱԿ կուսակցութիւնների միջեւ, արդեօ՞ք հայաստանեան ՌԱԿ–ը աւանդական կուսակցութեան մաս է, թէ՞ բոլորովին անկախ կուսակցութիւն. այս եւ այլ հարցերի շուրջ Noranor.ca-ը զրուցել է ՌԱԿ Կենդրոնական վարչութեան ատենադպիր (քարտուղար), ՌԱԿ–ի օրկան՝ Լիբանանի «Զարթօնք» օրաթերթի գլխաւոր խմբագիր Սեւակ Յակոբեանի հետ, իսկ Յակոբ Աւետիքեանի հետ զրուցելու ջանքերն ապարդիւն եղան:
ՆՈՐԱՆՈՐ – Պարոն Յակոբեան, սկսենք նրանից, թէ որքանո՞վ է համապատասխանում իրականութեանը ՀՌԱԿ կուսակցութեան ատենապետ Յակոբ Աւետիքեանի պնդումը, թէ իր կուսակցութիւնն է իրաւականօրէն ամրագրուած իրական ՌԱԿ կուսակցութեան յետնորդը: Ամիսներ առաջ, եթէ չեմ սխալւում, իրենց իսկ նախաձեռնութեամբ կուսակցութիւնը դարձաւ, այսպէս կոչուած, հայաստանակեդրոն, որու շուրջ մտադիր էին համախմբել նաեւ Սփիւռքի ՌԱԿ–ականներին: Թէեւ յայտնի է, որ ՀՌԱԿ–ը ստեղծուել է աւելի ուշ՝ 1991-ին, բայց ի վերջոյ, ում պնդումն է իրականութեանը համապատասխանում:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Պէտք է յստակացնել հետեւեալը: Ինչպէս դուք ըսիք, Յակոբ Աւետիքեանի գլխաւորած նոյնանուն կուսակցութիւնը՝ աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի՝ 1921 թուականի հիմնադրութենէն շատ աւելի ուշ՝ Հայրենիքի մէջ արձանագրուած կուսակցութիւն մըն է, որ իրականութեան մէջ ոչ միայն օրկանական կապ չունի աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի հետ՝ այլեւ 1991-ի ՌԱԿ-ի անկախ հայրենիք վեդարադարձով, անկախ Հայրենիքի գոյերթի առաջին տարիներուն կազմաւորուած ՀՌԱԿ-ի կառոյցին հետ ալ կապ չունի, որ տարիներու ընթացքին եւ ժամանակի ու ոչ նպաստաւոր պայմաններու բերումով՝ դժբախտաբար դադրեցաւ գոյութիւն ունենալէ: Աւետիքեանի այսօրուան կուսակցութիւնը ընդամէնը 4 տարի առաջ (2012-ին) արձանագրուած կուսակցութիւն մըն է, որ օրկանական կապ մը չունի աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ին հետ, եւ որուն անդամները ՌԱԿ-ի անդամներ չեն, որովհետեւ աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի կանոնագրութիւնը չ՝արտօներ երկու տարբեր Հայ կուսակցութիւններու անդամակցութիւն:
Հետեւաբար, եւ անցնելով ձեր հարցումի երկրորդ բաժինին, պէտք է ըսել, թէ անհեթեթ է, որ 95-ամեայ պատմութիւն եւ աւանդ ունեցող կուսակցութեան մը հետ օրկանական որեւէ կապ չունեցող այլ կուսակցութիւն մը՝ ժողով մը գումարելով՝ ինքզինք աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի յետնորդ համարէ՝ առանց, նուազագոյնը, անոր ղեկավարութեան հետ համաձայնութեան: Այլ խօսքով (եւ հարցը երգիծական ձեւով ներկայացնելու գնով) կարելի՞ է օրինակի համար Ճաբոնի մէջ ժողովրդավար եւ ազատական դաւանանք ունեցող՝ նոյնիսկ նոյնանուն կուսակցութիւն մը, թէկուզ Հայ անդամներով կազմուած, աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի քանի մը անհանգամանք անդամ ներառելով՝ ինքզինք հռչակէ 95-ամեայ ՌԱԿ-ի իրաւայաջորդ «Ճաբոնակեդրոն» ՌԱԿ…: Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան պարագային՝ բարձրաշռինդ «Հայաստանակեդրոն» բառն է սակայն, որ գրաւիչ է եւ զգացական ու նաեւ ստեղծուած շփոթին պատճառ հանդիսացող ազդակ:
Իսկական հարցը անուանագողութեան, եւ պարագաներու բերմամբ աշխարհասփիւռ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան աւանդական խորհրդանիշերը օգտագործելով՝ հանրութիւնը խաբելու հարցն է, որուն համար յոյսով ենք, որ Հայրենի պետութիւնը վերատեսութեան կ՛ենթարկէ Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան անունն ու խորհրդանիշերը իր հողերուն վրայ արձանագրած ըլլալու պարագան: Անուն մը ու խորհրդանիշեր, որոնք բարոյապէս ու աւանդականօրէն կը պատկանին Հայրենի պետութեան իսկ կողմէ ճանչցուած ու յարգուած 95-ամեայ Հայ աւանդական կուսակցութեան մը՝ ՌԱԿ-ին:
ՆՈՐԱՆՈՐ – Չէ որ Յակոբ Աւետիքեանը 1978թ-ից հէնց Սփիւռքի ՌԱԿ կուսակցութեան անդամ է, եղել երկար տարիներ §Զարթօնք¦ պաշտօնաթերթի գլխաւոր խմբագիրը: Այս առընչութիւնները հիմք եւ իրաւունք չե՞ն տալիս վերջինիս հանդէս գալու ՌԱԿ անունից:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Յակոբ Աւետիքեան եղած է մեր երէց ընկերը ու սիրուած ուսուցիչը: Մեզի, որպէս գլխաւոր խմբագիր նախորդողներէն մին՝ ինչ կը վերաբերի «Զարթօնք»-ի իր անցեալի պաշտօնին: Անոր լրագրողական արժանիքին հանդէպ ունինք բացարձակ յարգանք, սակայն, ան 95-ամեայ մեր կուսակցութեան անդամը չէ այսօր՝ տրուած ըլլալով, որ իր կուսակցութիւնը թէկուզ քոյր, սակայն օրէնքով տարբեր կուսակցութիւն մըն է, եւ ինչպէս վերը ըսի, մեր կուսակցութեան կանոնագրութիւնը չ՝արտօներ երկու տարբեր կուսակցութիւններու անդամակցութիւն: Նոյնը կը վերաբերի իր պաշտօնակիցներուն՝ Հայաստանի ՌԱԿ Հանրապետական Վարչութեան անդամներուն եւ այդ կուսակցութեան անդամակցութեան, որոնք բոլորն ալ մեզի սիրելի անհատներ ըլլալով հանդերձ, որպէս տարբեր կուսակցութեան մը անդամներ իր հիմնադրութենէն ի վեր (2012)՝ մեր կուսակցութեան անդամ չեն: Հետեւաբար Յակոբ Աւետիքեան այսօր ոչ մէկ իրաւասութիւն ունի աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի անունով հանդէս գալու: Տեղին է սակայն շեշտել, որ մեր հարցը Յակոբ Աւետիքեանի անձին հետ չէ բնաւ: Մենք անձերու հետ հարց չունինք ու կը յարգենք բոլորը: Մեր հարցը ուղեգիծի հետ կապուած խնդիր է:
ՆՈՐԱՆՈՐ – Ի վերջոյ ՌԱԿ կուսակցութիւնը որոշել է Յակոբ Աւետիքեանին ազատել ՀՌԱԿ ատենապետի պաշտօնից. շրջձանառուող այս հարցը համապատասխանո՞ւմ է իրականութեանը:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Ինչպէս վերը յստակացուցի՝ Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հետ մենք ոչ մէկ օրկանական կապ ունինք: Անոր կուսակցութիւնը մեզմէ անկախ է եւ գերիշխան, ինչպէս կը պարտադրէ Հայաստանի կուսակցութիւններու օրէնքը: Հետեւաբար, մենք այս հարցով խօսք մը չունինք: Մենք մեզի ալ չենք արտօներ ունենալ: Յակոբ Աւետիքեանը պաշտօնի վրայ պահելը կամ պաշտօնազրկելը բացառաբար կը վերաբերի իր կուսակցութեան անդամներուն, որոնց մէջ, վստահ ենք, ամէն պարագայի եւ բնականաբար չեն պակսիր արժանաւոր յաջորդներ:
ՆՈՐԱՆՈՐ – Արդեօ՞ք Ծառուկեան դաշինքին միանալու Յակոբ Աւետիքեանի որոշո՞ւմը պատճառ դարձաւ Սփիւռքի ՌԱԿ-ի եւ ՀՌԱԿ-ի միջեւ տարաձայնութեան:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Այս հարցին՝ Հայրենիքի մէջ յառաջիկայ օրերու երեսփոխանական ընտրութիւններուն հետ կապակցութիւնը սահմանափակուած է միայն այն բանով, որ Յակոբ Աւետիքեան այս հանգրուանին աւելի բացայայտօրէն ինքզինք ներկայացուց, իբրեւ աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի ներկայացուցիչ, այս հանգամանքով փորձելով մտնել դաշինքի մը մէջ, որուն ղեկավարը, ըստ իր յայտարարութեան, նախանձախնդիր էր ներգրաւելու Սփիւռքի աւանդական կուսակցութիւնները: Մեր կողմէ շատ յարգելի Պրն. Գագիկ Ծառուկեանին ներկայացուածը բացայայտ կեղծիք մըն էր, անշուշտ, որ ամէն պարագայի երկար պիտի չգոյատեւէր: Այս մէկը կարեւոր պատճառներէն մէկն էր, այս հանգրուանին, այսքան հանգամանօրէն մեր միջամտելուն:
ՆՈՐԱՆՈՐ – Այդ դէպքում մինչ այդ եղած խնդիրներն ինչո՞վ էին պայմանաւորուած:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Դուք իրաւացի էք: Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հետ հարցը նոր չէ: Այս նոյնանուն կուսակցութեան՝ նման պայմաններու մէջ գոյութիւնը՝ իր հիմնադրութեան առաջին իսկ օրէն խնդրայարոյց հարց մըն էր աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի համար: Ամէն պարագայի, Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հիմնադրութիւնը 2012-ին ինքնին, աշխարհասփիւռ ՌԱԿ-ի օրուան ղեկավարութեան հետ լաւագոյն պայմաններով չէր, որ կատարուած էր: Դժբախտաբար, անոր արձանագրութիւնն ու գոյութիւնը եկան օգտագործուելու աւելի քան 20 տարի առաջ՝ կուսակցութեան ղեկավարութեան սերնդափոխութեան պատճառով՝ ղեկավարութենէն դուրս մնացած այլապէս յարգելի քանի մը երէց ընկերներու կողմէ: Այս մասին աւելի ծաւալուն ձեւով անդրադառնալը հաւանաբար կարօտի՝ այսօրուան մասնայատուկ նիւթէն անկախ՝ առանցին եւ համապարփակ զրոյցի:
ՆՈՐԱՆՈՐ – Արդեօ՞ք Ծառուկեան դաշինքին միանալու նրանց որոշումն անընդունելի էք համարում: Եթէ մէկ այլ դաշինքի միանալու հարց բարձրացուէր, կը ստանար նոյնպիսի արձագանգ:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ – Վերը նշեցի մեր միջամտութեան կարեւոր մէկ պատճառը, սակայն, մենք ունէինք սկզբունքային եւ անյետաձգելի պատճառ մըն ալ, որ հետեւեալն էր: Յակոբ Աւետիքեանի կառոյցը (որուն հետ մենք ունէինք բարոյական կապ մը, ինչպէս ունինք ժողովրդավարական եւ ազատական հաւատամք ունեցող Հայրենի որեւէ կուսակցութեան հետ ու զօրավիգ ենք անոնց՝ Հայրենիքի մէջ ժողովրդավարական մշակոյթի տարածման ի խնդիր) ծրագրեց միանալ ընդիմութեան, որ խոտոր կը համեմատի 95-ամեայ մեր կուսակցութեան պետականամէտ ազգային ռազմավարութեան, նամանաւանդ, որ ան մեր անունը կ՛օգտագործէ այնտեղ: Հետեւաբար, ընդիմադիր դաշինքի մը անոր միանալուն փորձը՝ ձեւով մը արագացուց ամէն պարագայի սպասուած մեր միջամտութիւնը:
