Սամցխէ-Ջաւախքի Ճոպարեթ գիւղին մէջ, յայտնաբերած են Արաքս գետի մշակութային բնակավայր:
Այդ նմուշները կը պատկանին Ք.Ա. 4-րդ դարու կէսերուն: Ասպինձայի քաղաքապետութեան Ճոպարեթ գիւղի Արաքս գետի մշակութային բնակավայրը ունի մօտ 5000 տարուան պատմութիւն: Այս մասին կը յայտնեն Akhaltskha.net-էն:
Ասպինձայի քաղաքապետութեան տեղեկատուութեամբ՝ այդ տարածքին մէջ կ’իրականացուին հնագիտական աշխատանքներ: Տուեալ հետազօտութիւնները կ’իրականացուին Վրաստանի Ազգային Թանգարանի եւ Աւստրալիոյ Մելպուրն քաղաքի միասնական ուժերով:
Հնագիտական արշաւախումբը գտած է թէրասներու արթեֆաքդներս։
Յայտնաբերուած են քարէ շինութիւններ, բնակելի եւ տնտեսական ամբարներ, շտեմարաններ, կրակարաններ եւ ամանեղէնի տարբեր տեսականի:
