Հայաստանի Հանրապետութեան 24րդ Տարեդարձին առիթով, «Զարթօնք»ի 21 Սեպտեմբեր 2015ի թիւին պատրաստութեան համար, Հայաստան մեր այցելութեան ծիրին մէջ պատիւն ունեցանք յատուկ ժամադրութեամբ մը, Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի նստավայրէն ներս իր գրասենեակին մէջ ընդունուիլ՝ ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի ղեկավար, Հայրենիքի ապագայի տեսլականով տոգորուած Պրն. Վիգէն Սարգսեանին կողմէ:
Պրն․Վիգէն Սարգսեան ծնած է 10 Մայիս 1975ին: Ան ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի նուրբ պաշտօնը կը վարէ 17 Հոկտեբեր 2011էն ի վեր:
2001-2011 տարիներուն դասաւանդած է Հայաստանի Ամերիկեան Համալսարանին մէջ, որպէս հրաւիրուած դասախօս:
Ան իր բարձրագոյն ուսումը ստացած է Երեւանի Պետական Համալսարանի, ԱՄՆի Ֆլէտչըրի Ակադեմական Դպրոցի (Թաֆց եւ Հարւըրտ Համալսարաններ) ու ՌԴ Քաղաքացիական Ծառայութեանց Ակադեմիային մէջ:
Վիգէն Սարգսեան կը հանդիսանայ Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անուան հին ձեռագիրներու հիմնարկ-թանգարան՝ Մատենադարանի և Հայաստանի Հանրապետութեան պետական կառավարման ակադեմիայի խորհուրդներու նախագահ, Երևանի պետական համալսարանի և Եւրոպական տարածաշրջանային ակադեմիայի խորհուրդներու անդամ: Կ՛անդամակցի շարք մը մասնագիտական և խմբագրական յանձնախումբերու, պարգևատրուած է Հայաստանի Հանրապետութեան և արտասահմանեան պետութիւններու բազմաթիւ պարգևներով:
Ամուսնացած է եւ ունի երեք դուստրեր:
Պարոն Սարգսեանի սուղ ժամանակէն խլելով ամբողջ ժամ մը, իրեն հետ ունեցանք հետեւեալ շահեկան զրոյցը:
Սեւակ Յակոբեան.–Մեզի ծանօթ է Հայոց Ցեղասպանութեան 100րդ Տարելիցի ոգեկոչման միջոցառումներուն մէջ Ձեր ունեցած անզուգական դերը, նամանաւանդ ինչ կը վերաբերի Համահայկական Հռչակագիրի պատրաստութեան մէջ Ձեր ստանձնած իւրայատուկ դերակատարութիւնը: Պիտի ուզէինք մեր զրոյցը սկսիլ Ձեզի հարց տալով, թէ 100 Ամեակէն ետք ի՞նչ…:
Վիգէն Սարգսեան. – Նախ եւ առաջ կ՛ուզեմ շեշտել, թէ Հայոց Ցեղասպանութեան 100 ամեակէն ետք ի՞նչ պիտի պատահի՝ այդ մէկ Հարցադրումը յարաբերական է, որովհետեւ մենք 100 ամեակը սկիզբէն ոչ մէկ բանի սկիզբ կամ վերջ որակած չէինք: Այդ մէկը կարևոր էր, բայց հանգրուան էր միայն:
Մեր պայքարը, մեր ընկալումն ու պահանջը շատ յստակ եղած է սկիզբէն, որ Հայաստանի Հանրապետութեան պետականութեան վերականգնումէն ետք նոր շունչ առաւ: Անշուշտ զանազան դժուարութիւններ ու խնդիրներ ունեցանք, սակայն մեր հոգեկան պահանջն ու գործունէութիւնը ուղղուած էին նպատակներու իրականացման ու միշտ ալ եղած են արդարութեան վերականգնումի եւ Ցեղասպանութեան հետեւանքներու վերացման գաղափարներով:
Ես կը կարծեմ, որ Հայոց Ցեղասպանութեան 100 ամեակը շատ կարեւոր հանգրուան էր՝ այն պատճառով, որ նախ 100 ամեակը պահ էր համախմբելու եւ միասնականութիւն դրսեւորելու Հայ ժողովուրդի զաւակներու հոգիներուն մէջ ու այդ մէկը իրականացաւ, որովհետեւ բոլոր միջոցառումները եղան միասնական համագործակցութեամբ, որոնք դրական արդիւնք տուին, որովհետեւ միասնականութեամբ մեր ձայնը առաւել եւս լսելի դարձաւ:
Հայկական մամուլին մէջ եւ ապա միջազգային մամուլին մէջ 100 ամեակի արձագանգը շատ մեծ եղաւ ու մենք կրցանք մեր խնդիրը հասկնալի եւ հասանելի դարձնել միջազգային հանրութեան: Ապրիլ 24էն ետք իմ գործուղղումներուս ժամանակ յաճախ լսեցի, որ օտարներ, որ անցեալին թերեւս յստակ պատկերացում չունէին Հայոց Ցեղասպանութեան մասին, այլեւս հասկցած ու ընկալած էին այդ մէկը:
Ունէինք այլ խնդիր մը, որ 100 ամեակը պէտք էր դառնար գաղափարական հիմք՝ որպէսզի անդրադառնանք, թէ մենք ինչպէ՞ս կը հասկնանք Ցեղասպանութիւնը եւ գիտնալ, թէ աշխարհը այդ մէկը ինչպէ՞ս կը հասկնայ:
Պէտք է ըսել, թէ նախապէս կը զարմանայի, որ մեր նախահայրերը ինչպիսի՞ հերոսութեամբ փորձած են դէմ դնել Ցեղասպանութեան եւ նոյնիսկ տեղահանութենէն ետք անոնց կորովին՝ նոր կեանք ստեղծելու եւ ապրելու ու հայութեան գոյատեւումը ապահովելու առումով:
Տարիներ շարունակ Ցեղասպանութիւնը ընկալուած էր որպէս ցաւ ու ողբերգութեան արտացոլում: Բան մը, որ մեր ժողովուրդին մէջ զոհի հոգեբանութիւն ձեւաւորեց եւ այդ մէկը շատ լուրջ խնդիր էր: Մեր հիմնական մտածումն էր, թէ ինչպէ՞ս մօտենալ 100 ամեակին, որ յիշելով մեր նահատակները՝ մենք կարենանք զոհի հոգեբանութենէն անցնիլ յաղթողի հոգեբանութեան եւ իմ կարծիքովս այս մէկը յաջողեցանք ընել, որովհետեւ մենք կրցանք հպարտութիւն արթնցնել Հայ ժողովուրդի զաւակներուն հոգիներուն մէջ եւ մարդիկ, որոնք Ծիծեռնակաբերդ կ’այցելէին այլեւս տխուր ու սգաւորի տեսքով չէին, այլ հպարտութեամբ ու գլուխները բարձր բռնած: Բոլորը սկսած էին հասկնալ, որ թէեւ այս մէկը զոհուածներու յիշատակումն է, այսուամենայնիւ կ’երթային այդ 100 տարիներու ձեռքբերումներով հպարտ ու պահանջատէր ոգիով: Վերածնունդի ոգիով:
Մենք կրցանք միջազգային գետնի վրայ մարդկութեան դէմ ուղղուած ոճիրի պայքարին մէջ մեր ուրոյն տեղը ունենալ: Կրցանք աշխարհին ցոյց տալ, որ Ցեղասպանութեան յանցանքով աշխարհի մէջ եթէ կան անարդարութեան ենթարկուած քանի մը ժողովուրդներ, որոնք իրաւունք ունին արդարութիւն պահանջելու, մենք պատրաստ ենք պայքարելու նաև իրենց համար և օգնելու իրենց ձայնը լսելի դարձնելու:
Հարիւրամեակէն ետք ալ աւելի մեծ աշխատանք պէտք է տարուի ազգահաւաքի ու ազգային ինքնապահպանութեան առումով: Աւելի մեծ աշխատանք պէտք է տարուի աշխարհի հետ երկխօսութիւնը զօրացնելու, միջազգային պայքարին մէջ մեր կարեւոր տեղը ունենալու:
Ս.Յ. – 24 Ամեակն է Հայրենիքի Անկախութեան: Ձեր նման հեղինակութենէ մը մեզի համար կարեւոր է իմանալ, թէ ի՞նչ իրագործեցինք եւ ո՞ւր բացթողումներ ունեցանք:
Վ. Ս. – Անկախութենէն ետք կ’ուզենք մեր պետութիւնը տեսնել հզօր ու բարգաւաճ: Մենք 24 տարուան ընթացքին ունեցանք մեծ ձեռքբերումներ, որովհետեւ կրցանք չափազանց արագ անցնիլ այն ուղին, որ երբեմն հարիւրամեակ մը կը պահանջէ: Խօսքս կը վերաբերի թէ՛ պետական կառոյցներու ձեւաւորման, թէ՛ Հայաստան-Սփիւռք երկխօսութեան, թէ՛ բանակի հզօրացման եւ թէ՛ ժողովրդավարութեան գործընթացին: Հակառակ այս բոլորին ի հարկէ, որ մենք ունինք խնդիրներ, բայց ես վստահ եմ, որ երբ բազմաթիւ ժողովուրդներ կը պայքարին անկախութեան ու պետականութեան համար, սակայն քիչերն են որ յոյս կ’ունենան, թէ կարճ ժամանակի մէջ կրնան լիարժէք պետութիւն հիմնել:
Բայց վստահաբար մենք այս բոլորով պիտի չբաւարարուինք եւ ըսենք, որ մեր կրցածը ըրած ենք, այլ մենք եւս գիտենք, որ տակաւին շատ բաներ ունինք ընելու եւ վստահ եմ, որ այդ բոլորը մաս առ մաս պիտի իրագործենք: Այդ բոլորը իրագործելու համար կարիք ունինք համագործակցութեան ու հետեւողական աշխատանքներու:
Ս.Յ. – ՀՀ-ի մէջ ակներեւ է շեշտադրուած կարեւորութիւնը Հայկական Բանակին ու ռազմունակութեան վառ քարոզչութեան: Այս մէկը մօտալուտ հաւանական ու մտահոգիչ պատերազմի մը ցուցանիշը կարելի՞ է նկատել:
Վ. Ս. – Մենք բոլորս հպարտ ենք մեր բանակով, որովհետեւ բանակաշինութիւնը պետական շինարարութեան ամենադժուար ու կարեւոր խնդիրներէն մէկն է, որ մեր մօտ յաջողած է իրագործել պատերազմական պայմաններուն զուգընթաց՝ պատերազմի տարիներուն օրինաւոր բանակ ստեղծել, որ կարենայ լուծել իր առջեւ դրուած բոլոր խնդիրները: Կարելի է ըսել, որ մեր երկրին մէջ իւրաքանչիւր 40 բնակիչէն մէկը բանակային է, զանազան ուսադիրներով և համազգեստներով, որ չափազանց մեծ թիւ է: Բանակի խնդիրն ու պարագան միշտ ալ առաջնահերթ են մեր քննարկումներու օղակէն ներս, որովհետեւ իրականութեան մէջ չկայ ընտանիք, որ չունի առնուազն մէկ զինուոր, հետեւաբար բանակի խնդիրները ողջ ազգին խնդիրներն են: Մենք պէտք է հասարակութիւնը աւելի եւս համախմբենք բանակին շուրջ եւ աւելցնենք հանրութեան վստահութիւնը բանակին նկատմամբ ու շարունակենք կատարել այն հսկայական գործը, որ կատարուած է բանակաշինութեան ժամանակ:
Ս.Յ. – Պէյրութ իր այցելութեան միջոցին ՀՀ Պաշտպանութեան նախարարը խօսեցաւ, իր կողմէ կարեւոր նկատուող Ցեղասպանութեան որպէս հակազդեցութիւն՝ «Օրօրոցային Վրէժխնդրութեան» մասին: Արդեօ՞ք հայրենի պետութիւնը ունի իր ընկերատնտեսական ծրագիրները՝ այսպիսի ժողովրդագրական հարցեր գործնականօրէն քաջալերելու:
Վ. Ս. – Վստահ եմ, որ այդ ձևակերպումն օգտագործվել է փոխաբերական իմաստով: Մենք կը խրախուսենք որդեծնութիւնը եւ անոր կապակցութեամբ պետութիւնը ունի լուրջ ծրագիրներ: Կայ լուրջ ծրագիր մայրութեան եւ մանկութեան պաշտպանութեան, ամբողջ յղիութեան շրջանին ու ծննդաբերութեան ժամանակ եւ այդ մէկը ամբողջութեամբ անվճար է: Այդ մէկը Նախագահ Սարգսեանի հռչակած ամենայաջողած առողջապահական ծրագիրն է: Անոր զուգահեռ երկրի առաջին տիկինը կ՛առաջնորդէ «Արագիլ» հիմնադրամը, որ կը ֆինանսաւորէ կարիքաւոր այն զոյգերը, որոնք բժշկական օգնութեան խնդիր ունին երախաներ լոյս աշխարհ բերելու: Բարերարներու աջակցութեամբ հիմնադրամը մանկութեան բերկրանք նուիրած է հարիւրաւոր հայ ընտանիքներու:
Ստեղծուած են ժամանակակից կեդրոններ ամբողջ հանրապետութեան տարածքին եւ մայրական առողջութեան տեսակէտով Հայաստանը լուրջ յառաջընթաց ունի: Ունինք նաեւ ընկերային ծրագիրներ, բազմազաւակ ընտանիքներուն աջակցութեան առնչութեամբ, իւրաքանչիւր ծնած երախայի համար վճարումներ կատարելով, նկատի առնելով զաւակներու թիւը:
Ղարաբաղի մէջ եւս ունինք ծրագիրներ բազմազաւակ ընտանիքներուն կացարաններով եւ բնակարաններով ապահովելու, որ կ’իրագործուի Հայաստան Համահայկական հիմնադրամի միջոցով եւ 2015ի հեռուստամարաթօնի գլխաւոր խնդիրներէն մէկը պիտի ըլլայ այդ ընտանիքների համար բնակարանաշինության հարցը:
Եւ այդ գծով պետական պարգեւներու շարքին նոր մը եւս աւելցած է՝ «Ընտանեկան Փառք»ի շքանշանը, որ պիտի տրուի այն բազմազաւակ ընտանիքներու ծնողքներուն, որոնք ոչ միայն բազմաթիւ զաւակներ ունին, այլ կրցած են որոշակի արդիւնքներ արձանագրել ուսման, աշխատանքի եւ ծառայութեան մէջ ու արդէն ունինք այդպիսի փայլուն երեք ընտանիքներ, որոնք ունին 11-12 զաւակներ եւ հպարտութիւն է, որ անոնք բոլորը գրեթէ ունին բարձրագոյն կրթութիւն, անոնցմէ ոմանք պետական ծառայութեան մէջ են:
Ունինք նաեւ բնակարանաշինութեան ծրագիր երիտասարդ ընտանիքներու համար, սակայն անշուշտ պէտք է ընդունինք, որ երկրի բարեկեցութիւնը որդեծնութեան հետ երբեմն կապ չունի, որովհետեւ իրականութիւն է, որ աւելի աղքատ ու խեղճ որոշ երկիրներու մէջ, որդեծնութեան թիւը աւելի շատ է քան աշխարհի առաջատար տնտեսութիւն ունեցող երկիրներու մէջ: Ի հարկէ կ’ուզենք ունենալ տնտեսական աճ, միաժամանակ որդեծնութեան աճ:
Ս.Յ. – Աւարտին ի՞նչ ունիք աւելցնելու եւ ըսելու մեր ընթերցողներուն:
Վ. Ս. – Կ’ուզեմ շնորհակալութիւն յայտնել «Զարթօնք» օրաթերթին, յատուկ ողջոյններ յղելով Լիբանանի հայ համայնքին եւ Սուրիահայերուն, որ այսօր կը գտնուին շատ դժուար պայմաններու մէջ եւ կ’ուզեմ որ գիտնան, թէ Հայաստանի Հանրապետութիւնը կրցածին չափ կ’օգնէ այդ համայնքին, սակայն միշտ չէ, որ մեր ուզածը կրնանք իրագործել, բայց գոնէ այն հարցերը, որ դիւրաւ լուծելի են, ամէն ձեւով փորձած ենք անոնց օգտակար դառնալ, որպէսզի Սուրիահայերը զգան, որ իրենց կողքին բացի Սուրիայէն կայ նաև Հայաստանը, որ միշտ սրտացաւ ու մտահոգ է անոնց վիճակով:
Ս.Յ. – Շնորհակալութիւն Պրն․ Սարգսեան ձեր սուղ ժամանակէն տրամադրելու՝ այս ազգօգուտ տեղեկութիւնները ներկայացնելու համար:
Զրոյցը Վարեց՝ ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ
