Երեքշաբթի, 10. 06. 2025

Հիմնական Էջ Բլոգ էջ 2715

ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԵՒ ՈՒՐՈՒԿՈՒԷՅ ԱՇԽԱՐՀԻ ՊԵՏՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒՆ ԿՈՉ Կ՛ՈՒՂՂԵՆ ՃԱՆՉՆԱԼՈՒ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆԸ

0

Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ուրուկուէյի Արեւելեան Հանրապետութեան նախագահները հրապարակած են միացեալ յայտարարութիւն մը, ուր միասնաբար կոչ ուղղած են աշխարհի պետութիւններուն եւ միջազգային կազմակերպութիւններուն ճանչնալու եւ դատապարտելու «հայ ժողովրդի եւ համայն մարդկութեան դէմ Օսմանեան կայսրութիւնում 1915թ. կատարուած յանցագործութիւնը»:

«Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակին ընդառաջ կոչ արեցին աշխարհի պետութիւններին եւ միջազգային կազմակերպութիւններին՝ ճանաչել եւ դատապարտել հայ ժողովրդի եւ համայն մարդկութեան դէմ Օսմանեան կայսրութիւնում 1915թ. կատարուած յանցագործութիւնը: Հայկական կողմը երախտագիտութեամբ յիշատակեց, որ Ուրուգուայը Հայոց ցեղասպանութիւնն աշխարհում առաջինը ճանաչած եւ ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման գործընթացն սկսած երկիրն է, ինչպէս նաեւ ողջունեց Մոնտեվիդէոյում Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան հիմնելու Ուրուգուայի իշխանութիւնների որոշումը եւ այդ հարցում նախագահ Խօսէ Մուխիկայի անձնական աւանդը», գրուած է յայտարարութեան մէջ:

Անդրադառնալով Արցախի հարցին, երկու նախագահներու կողմէ ստորագրուած յայտարարութիւնը կը շեշտէ, որ «Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութիւնը բացառապէս խաղաղ բանակցային ճանապարհով, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդութեամբ կարգաւորելու անհրաժեշտութիւնը բացառապէս ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդութեամբ, հիմնուած միջազգային իրաւունքի նորմերի եւ սկզբունքների վրայ, այդ թւում՝ ուժի եւ ուժի սպառնալիքի չկիրառման, ժողովուրդների իրաւահաւասարութեան, ազգերի ինքնորոշման եւ տարածքային ամբողջականութեան սկզբունքները:

«Հայկական կողմը գոհունակութիւն յայտնեց ղարաբաղեան հակամարտութեան հանդէպ Ուրուգուայի հաւասարակշռուած, անկողմնակալ դիրքորոշման համար, արժեւորեց Ուրուգուայի խորհրդարանականների Լեռնային Ղարաբաղ այցելելու փաստը, ինչպէս նաեւ յօգուտ հակամարտութեան արդարացի լուծման Ուրուգուայի բարձրաստիճան ներկայացուցիչների կողմից արուած յայտարարութիւնները:

«Ընդգծեցին նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի իրավիճակի վերաբերալ այլ պետութիւնների եւ միջազգային կազմակերպութիւնների անաչառ տեսակէտ ունենալու անհրաժեշտութիւնը‘ կողմերի միջեւ երկխօսութեան եւ բանակցութիւնների միջոցով լուծմանը հասնելուն օժանդակելու համար»:

ՀԲԸՄ-ՀԵԸ ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՍԿԱՈՒՏԱԿԱՆ ԵՒ ԱՐԵՆՈՒՇԱԿԱՆ ԽՈՒՄԲԵՐԸ ՄԵԿՆԵՑԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

0

*ՊԷՅՐՈՒԹ, ԼԻԲԱՆԱՆ* ՀԲԸՄ Անդրանիկ սկաուտական բանակումը այս տարի եւս տեղի կ՛ունենայ Հայաստանի Լոռի մարզի Լերմոնտով գիւղի մօտակայքը գտնուող ՀԲԸՄ-ի սեփական Անդրանիկ բանակավայրին մէջ: Ըստ աւանդութեան, ՀԲԸՄ-ՀԵԸ Լիբանանի սկաուտական շարժումի սկաուտներ եւ արենուշներ` թիւով 45, անոնց միացած ՀԵԸ-ի Սուրիոյ Դամասկոսի, Հալէպի եւ Քամիշլիի շրջաններէն սկաուտներ եւ արենուշներ, չորեքշաբթի, 9 յուլիս 2014-ին ՀԲԸ Միութեան «Տեմիրճեան» կեդրոնէն ուղղուեցան օդակայան, ուրկէ երեկոյեան մեկնեցան մասնակցելու ՀԲԸՄ Անդրանիկ սկաուտական 7-րդ բանակումին, որ կը տեւէ երկու շաբաթ:

Հայրենիք ժամանումին, սկաուտները եւ արենուշները դիմաւորուեցան ՀԵԸ-ի Լիբանանի վարիչ տնօրէն Գէորգ Սանթուրեանի կողմէ: Անոնք Հայաստանի մէջ միացան ՀԲԸՄ-ի մասնաճիւղերէ եկած իրենց սկաուտ եւ արենուշ քոյրերուն եւ եղբայրներուն: Անոնք պիտի մասնակցին բանակումին զանազան յայտագիրներուն, որոնք կ՛ընդգրկեն սկաուտական գիտելիքներ եւ նաեւ այցելութիւններ տարբեր տեսարժան վայրեր ու կեդրոններ:

ԳԷՈՐԳ ԿԱԿՈՍԵԱՆԻ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ

0

*ՅԱԿՈԲ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ*

Hagop Mardirossian

Ան գիտէր նաեւ՝ թէ տակաւին կանուխ էր իր երգերու ձայնագրութիւններուն համար: «Եղբայր՜ կ’ըսէր, ասոնք չեն հասկնար թէ երգիչի մը ձայնը հասուն եւ հաստատուն կը դառնայ 35 տարիքէն ետք»: Բայց չէր գիտեր թէ՝ պիտի չհասնէր եւ «չտեսնէր» այդ տարիքը:

Տակաւին նորելուկ աստղ՝ երգարուեստի ասպարէզին մէջ, խիստ խոնարհ՝ գիտակից էր իր կարողութիւններուն , աստուածատուր եւ իւրայատուկ տաղանդին զորս կը ցոլանային իր գեղադէմ արտաքինէն եւ հոգիին ընդմէջէն:

Գէրորգ Կակոսեանի կեանքը ունեցաւ 27 գարուններ միայն, շուտով խամրելու համար դաժան եւ առեղծուածային մահով, որուն արժանի չէր ան, իսկ պատճառը՞, կրկին առեղծուածային եւ աններելի:

Գէորգ Կակոսեան ծնած է Պէյրութ, Լիբանան, 1942 թուի Յունիսի 9-ին, եւ մահացած Գահիրէ, Եգիպտոս, 1969 թուի Նոյեմբերի 25-ին, հիւանդանոցի մահիճին մէջ, զոր դարձաւ իր մահուան անիծեալ մահիճը, հէգ երիտասարդէն խլելու համար իր վերջին շունջը, վերջին երգը՝ «Ես երգելով կ’ուզեմ մեռնիլ»ը, շուրթերուն վրայ սառեցնելու համար:

ԳԷՈՐԳ ԿԱԿՈՍԵԱՆ
ԳԷՈՐԳ ԿԱԿՈՍԵԱՆ

Անհաւատալի էր պատահարը, կ’ըսէին մէկ օր առաջ իր համերգին ներկայ գտնուած ունկընդիրները : Ըստ բժիշկներու յայտարարութեան, եւ ուշ գիտակցութեան հետեւանքով,  անոր անհանգստութեան պատճառը եւ դարմանումի անկարելիութիւնը, զոր յայտնաբերուեցաւ  դիազննութեան հետեւանքով, անկարողութեան մատնած էին բժիշկները: Բայց արդէն ուշ էր, եւ հայ երաժշտութեան նորագոյն եւ հազուագիւտ աստղերէն մին, կը խամրէր տակաւին վերելքի ճանապարհին, «Կոմիտասի» 100-ամեակը առանց կարենալ յիշատակելու իր պատրաստած համերգով:

Պէյրութի Պետական Երաժշտանոցի դասընթացքները բաւարար չէին երիտասարդ արուեստագէտին երաժշտական կիրքերուն գոհացում տալու համար: Ան շարունակեց իր ուսումը Իտալիոյ մէջ, իր ինքնատիպ եւ գեղեցիկ բամբ (պաս) ձայնի արտակարգ կարողութեան շնորհիւ, հասնելու համար հեռաւոր հորիզոններ, ուր հասած են միայն հազուագիւտները, իր նման, ուսանելով եւ տիրապետելով միջազգային երաժշտութեան: Ազգային ոգին սակայն կը տիրապետէր իր հոգիին մէջ:

Գէորգ Կակոսեան այնուհետեւ կը հետեւէր իր արուեստի կատարելագործման, պատրաստակամ նուիրուելով հայ եւ օտար երգի ներկայացման, հայ եւ օտար բեմերու վրայ:

Իր երգահանդէսները կը տարբերէին այլ երգիչներու ելոյթներէն: Գէորգին ելոյթները ընդհանրապէս նուիրուած էին ազգային երեւոյթներու քաջալերական ելոյթներու, առանց նիւթի հետապնդման: Ան խորապէս գիտակից, համեստ եւ խոնարհ իր վաւերական կարողութիւններուն, նման չէր այլ երգիչներու որոնք արուեստի բարձունքներ չնուաճած՝ արդէն կը մոլորին իրենց հպարտութեան եւ յոխորտութեան մէջ:

mardi3

Ուսուցիչները  զինք կոչած էին «խոստմնալից տաղանդը» որ «տուաւ այն ինչ որ իրմէ կը պահանջուէր»:

Գէորգ Կակոսեան պատուոյ կոչումով կը վերադառնայ Պէյրութ, հաստատելու համար թէ ան արդէն տիրապետած էր երգարուեստի կատարողական եւ մեկնաբանական արուեստին:

Այնուհետեւ՝ իր կեանքի արուեստի սեմին, ան ելոյթներ կը սկսի ունենալ միջին արեւելքի, Եւրոպայի եւ Հայրենիքին մէջ, գրաւելով եւ հմայելով հանդիսասրահի ունկընդիրները իր քնքոյշ թաւ ձայնով:

Կ’ըսէին թէ ան Նար Յովաննիսեանի յաջորդն էր հայ երաժշտութեան ասպարէզին մէջ, սակայն՝ հազար ափսոս, Գէորգին աստղը ասուպի նման շատ շտապ մեկնեցաւ հայ երաժշտութեան հորիզոնէն, սուգի մէջ թողնելով հարազատները, երկրպագուները եւ համայն հայ ազգը:

Գահիրէի, Պէյրութի, Հալէպի հայ գաղութները եւ Հայրենիքի ժողովուրդը ափսոսանքով  սգաց անոր վաղաժամ մահը: Սգացին նաեւ իր օտար ուսուցիչներն ու դասընկերները, Լիբանանի, Իտալիոյ, Անգլիոյ եւ Ճաբոնի մէջ: Վերջին երկրի ընկերը՝ Թաքաօ Օքամուրան, իր յիշատակին երգահանդէս տալով Լիբանանի մէջ, վերջին երգը, «Ես Լսեցի Մի Անոյշ Ձայն» , հայերէն լեզուվ նուիրելով Գէորգի յիշատակին:

Անժամանակ կորուստը արուեստի պատուանդանէն պոկեց Գէորգը, սակայն անոր անունը պիտի մնայ անմար հայ երգարուեստի պատմութեան մէջ որպէս հզօր բամբ (պաս) երգիչ:

Յիշատակդ անթառամ Գէորգ Կակոսեան:

PRESBYTERIAN CHURCH ADOPTS RESOLUTION ON ARMENIAN GENOCIDE CENTENNIAL

0

This historic resolution, which was the first of its kind for a major American church body, was adopted by the 1.8 million-member church. It originated in the local presbyteries of Los Ranchos (Anaheim, Calif.), Chicago, and Palisades (New Jersey), and was sent on to the national body for adoption. Two overture advocates who played a vital role in this regard were Rev. Dr. Christine Chakoian (Chicago Presbytery) and Rev. Dr. Vartkes Kassouni (Los Ranchos Presbytery). Dr. Chakoian is the senior pastor of the First Presbyterian Church of Lake Forest, Ill. Dr. Kassouni is retired, and at present the parish associate of the Tustin Presbyterian Church of Tustin, Calif. Central to the development and writing of the resolution (called an overture) was the staff of the Jinishian Memorial Program (Eliza Minassian, director, and Cara Taylor, coordinator) and the World Mission Agency of the Presbyterian Church (USA), with Greg Allen-Pickett the general manager of operations.

Assisting Rev. Drs. Chakoian and Kassouni was Rev. Fr. Garabed Kocharian, pastor of St. John’s Armenian Church of Southfield, Mich. They spoke on Mon., June 16, before the meeting of the Peacemaking and International Relations Committee, which had to hear, debate, and approve the resolution, and then send it on to the plenary session for final adoption. Their presentations were coordinated, first in an “open hearing” where Chakoian and Kochakian spoke, and then in the action phase where Kassouni spoke calling on the Assembly to take this historic step and recognize the massacres of 1.5 million as “the first genocide of the 20th century.”

The overture includes four key points: One, it urges member congregations to recognize the Armenian Genocide, express deep sympathy to the Armenian people, and designate April 24 every year as the day of remembrance, and honors the provisions of American and international law in this regard. Two, it supports the designation of “genocide” for the death of 1.5 million Armenians and the expulsion of 1 million more from the Ottoman Empire in the years 1915-23.

Three, it directs the stated clerk of the General Assembly to call on the president and the Congress of the United States of America to recognize and condemn the death and expulsion of the Armenians, and to communicate this resolution to our ecumenical partners nationally and internationally. Four, it directs the Presbyterian Mission Agency to encourage appropriate observance of the 100th anniversary of the Armenian Genocide (subsequently choosing April 26, 2015) in the churches, with accompanying educational and cultural forms of remembrance, noting the important role played in this endeavor by the Jinishian Memorial Program.

The resolution received great support by the committee during its hearings and action. The Plenary Session affirmed its recommendation and adopted it with no opposition. This was a rare occasion when three Armenian clergy (two Protestant and one Apostolic) stood together in strong cooperative witness and support on behalf of the Armenian people. The process took a long time, starting in January 2014, and worked its way up to the General Assembly in June. It’s a great tribute to cooperative, consistent, intelligent, and dedicated effort on behalf of our Armenian people, past and present.

www.armenianweekly.com

ՌԱԿ-ի ՊԱՏՈՒԻՐԱԿՈՒԹԻՒՆԸ ԱՅՑԵԼԵՑ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ԿԵԴՐՈՆԱՏԵՂԻՆ

0

*ԼԻԲԱՆԱՆ* Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան Լիբանանի Շրջանային Վարչութիւնը ներկայացնող պատուիրակութիւն մը այցելութիւն մը տուաւ Ազգային Ազատական (Ահրար) կուսակցութեան կեդրոնատեղին, ուր ընդունեցաւ անոր նախագահ՝ պետական երեսփոխան Տորի Շամուունին կողմէ:

ՌԱԿ-ի պատուիրակութեան մաս կազմեցին ընկերներ՝ Միքայէլ Վայէճեան (ատենապետ),  Ճէքի Տէրվիշեան, Տոքթ. Ժոզէֆ Կրպոյեան, Արտեմ Նանէճեան, ինչպէս նաեւ Պետական նախկին երեսփոխան ընկեր Յակոբ Գասարճեան:

Հանդիպումը առիթ մը եղաւ կողմերուն արծարծելու Լիբանանն ու շրջանը յուզող հարցեր: Ազատական Կուսակցութեան Նախագահ՝ Տորի Շամուուն կարեւոր նկատեց նման հանդիպումներն ու համագործակցութիւնը ազատական սկզբունքներու շուրջ գաղափարակից երկու կուսակցութիւններուն միջեւ: Իր կողմէն ընկեր Վայէճեան շնորհակալութիւն յայտնելով ընդունելութեան համար կարեւորութեամբ ընդգծեծ երկու կուսակցութիւններուն գործակցութեան կարեւորութեանը վրայ ինչ կը վերաբերի լիբանանի դիմագրաւած տնտեսական եւ ընկերային հարցերուն:

ՄԱՄԼՈՅ ԴԻՒԱՆ

ՌԱԿ ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ՎԱՐՉՈՒԹԵԱՆ

 

بيان من حزب الرامغافار في لبنان – «زيارة رئيس الجميل الى باكو مهينة ومسيئة للشعب الأرمني»

0

 

على ضوء قيام الرئيس الأسبق للجمهورية اللبنانية ورئيس حزب الكتائب اللبنانية أمين الجميل مؤخراً بزيارة رسمية الى باكو حيث إستقبله الرئيس الأذربيجاني الهام علييف، ان الهيئة التنفيذي لحزب الرامغافار وبإسم الطائفة الأرمنية في لبنان ، تتمنى على الرئيس الجميل ان يعلم إن مثل هذه الزيارات والإستقبلات ، وتحت اية صفة كانت ، مرفوضة وغير مقبولة، كما مهينة ومسيئة  للشعب الأرمني . 

وليس مفهوماً لنا بل غريبا أن نعلم ومن مصادر صحفية ، ان الطرفان «تباحثا وناقشا في موضوع مسار الديموقراطية في دول المنطقة».على الرئيس الجميل ان يعلم جيداً ان السلطات الأذربيجانية لم تستطع حتى الآن، الإعتراف بحق الشعوب  في تقرير مصيرها ومنحها حرية المطالبة بالسيادة والإستقلال الذاتي.  كيف اذاً لها ان تناقش في مسألة مماثلة؟ 

في هذه المناسبة، تدعو الهيئة التنفيذية لحزب الرامغافار  الرئيس الجميل و جميع الفعاليات السياسية اللبنانية التي لها الرغبة بالقيام بمثل هذه الزيارات، أن تأخذ بعين الإعتبار مشاعر الطائفة الأرمنية في لبنان، وان تعلم ان القضية الأرمنية ليست مع تركيا فقط، بل مع أذربيجان ايضاً كونها على نزاع مع جمهورية أرمينيا منذ رفضها مبدأ حق الشعب الأرمني في كاراباغ ، في تقرير مصيره، مهددة بذلك  السلم والأمن ومسار الديموقراطية في دول المنطقة.

مكتب الاعلامي لحزب الرامغافار في لبنان

ՌԱԿ ԱՄԻՆ ԺԷՄԱՅԷԼԻ ՊԱՔՈՒ ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆԸ ԿԸ ՆԿԱՏԷ ՎԻՐԱՒՈՐԱԿԱՆ

0

*ԼԻԲԱՆԱՆ* 

Լիբանանի Նախկին նախագահ եւ Փաղանգաւոր Կուսակցութեան պետ Ամին Ժէմայէլ վերջերս այցելելով Պաքու ընդունուած է Ատրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի կողմէ:

Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան Լիբանանի Շրջանային Վարչութիւնը Լիբանանահայութեան անունով կ՛ուզէ  յուշել  յարգելի նախկին նախագահին, որ նման այցելութիւններ եւ ընդունելութիւններ՝ ինչ պիտակի տակ ալ եղած ըլլան անոնք, անհանդուրժելի են Հայ ժողովուրդին համար եւ վիրաւորական:

Մեզի համար անհասկնալի է լրատուական աղբիւրներէ լսել թէ, վերոյիշեալ կողմերը քննարկած են շրջանային երկիրներու դեմոկրատական գործնթացը՝ մինչ նախագահ Ժէմայէլ քաջ գիտէ թէ, Ատրպէյճան տակաւին չէ կրցած մարսել տարածքաշրջանի բնակիչ ժողովուրդի մը ինքնորոշման ազատութեան եւ անկախ ապրելու  դեմոկրատական տարրական իրաւունքը:

Այս առիթով, Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան Լիբանանի Շրջանային Վարչութիւնը կ՛ուզէ յիշեցնել նախկին նախագահ Ժէմայէլին եւ բոլոր այն լիբանանցի պատասխանատուներուն, որոնք նման այցելութիւններ կ՛ուզեն կատարել, նկատի ունենան լիբանանահայ համայնքին զգացումները, գիտակցելով թէ՝  Հայ ժողովուրդին հարցը միայն Թուրքիոյ հետ չէ, այլ նաեւ Ատրպէյճանի, որ ոտնակոխելով ժողովրդավարական ամէն հասկացողութիւն, պատերազմական լարուած վիճակի մէջ  կը գտնուի այսօր Հայաստանի Հանրապետութեան հետ սպառնալով համայն Հայ ժողովուրդին եւ տարածքաշրջանի երկիրներուն դեմոկրատական գործընթացին:

ՄԱՄԼՈՅ ԴԻՒԱՆ
ՌԱԿ ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ՎԱՐՉՈՒԹԵԱՆ

ՍԱՍՆՈՅ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԱՒԵՐԱԿՆԵՐԷՆ՝ ԱՐԺԷՔԱՒՈՐ ԳՏԱԾՈՆԵՐ

0

Թուրքիոյ Պաթման նահանգի Սասնոյ շրջանի Մարաթուկ լերան վրայ գտնուող հայկական Սուրբ Մարիամ Աստուածածին եկեղեցւոյ աւերակներէն հնամեայ պատմական գիրք մը եւ շարք մը այլ արժէքաւոր գտածոներ յայտնաբերուած են. այս մասին տեղեկացուցած է Սասունի հայերու միութեան նախագահ Ազիզ Տաղճը «Էրմենիհապեր»կայքէջին:

Ըստ թրքական «Մայնեթ» կայքին՝ եկեղեցւոյ վերանորոգման աշխատանքներուն սկսելու համար, կազմակերպուած էր մաքրութեան եւ աւերակ կտորներու հաւաքման արշաւ, որուն մասնակցած են նաեւ Պաթմանի թանգարանի մասնագէտները:
«Աւերակներուն միջէն գտած ենք խաչաձեւ իրեր, ձիու սմբակի նալեր եւ հայերէն գրութեամբ մեծ գիրք մը», կայքին տեղեկացուցած է Տաղճը՝ նշելով, որ գտածոներուն մասին անմիջապէս տեղեկացուցած են տեղւոյն ոստիկանութեան եւ զանոնք յանձնած են Պաթմանի թանգարանին:

«Մեր նպատակն է 2 տարի առաջ փլուզուած այս եկեղեցին վերականգնել եւ վերանորոգել: Կ՛ենթադրենք, որ 2973 մեթր բարձրութիւն ունեցող Մարաթուկ լերան գագաթին գտնուող այս եկեղեցւոյ մէջ յայտնաբերուած գտածոները շուրջ 2000 տարուան պատմութիւն ունին: Նաեւ դիմած ենք Պաթմանի նահանգապետարան՝ դէպի եկեղեցի տանող առանձին ճամբայ մը բանալու փափաքով», եզրափակած է Սասունի հայերու միութեան նախագահը:

ԹՐՔԱԿԱՆ ԿԱՅՔԸ Կ՛ԱՆԴՐԱԴԱՌԱՆԱՅ ՎԱՆԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐՈՒ ԱՆՄԽԻԹԱՐ ՎԻՃԱԿԻՆ

0

Թրքական «Հապերեորում» կայքը հրապարակած է յօդուած մը, որ կ՛անդրադառնայ Վանի մէջ աւերակ դարձած հայկական պատմական եկեղեցիներու անմխիթար վիճակին:

Յօդուածը ստորագրած են Էօմեր Ֆարուք եւ Շեհրիվան Էօզել։ Հոն կը կարդանք հետեւեալը. «Վանի չորս կողմը կը գտնուին պատմական եկեղեցիներ, որոնք հայերու կը պատկանէին եւ որոնց հիմնարկութեան թուականը կը նշուի իններորդ դար: Այս եկեղեցիներուն վիճակը աղէտալի է:

Անհրաժեշտ է, որ իշխանութիւնները տէր կանգնին պատմական արժէքներուն: Ինչպէս բոլոր նահանգները, Վանն ալ պատմական ինքնութիւն մը ունի, բայց այդ ինքնութիւնը յաճախ մոռացութեան կը տրուի: Զբօսաշրջութեան տեսակէտէն՝ Վանի աչքի լոյսը կը նկատուին Կեւաշի Ալթընսաչ գիւղի Ս. Թովմաս վանքը, Չարփանաք կղզիի Կտուց վանքը, Էրէք լերան Եօթը եկեղեցիներ կոչուած եկեղեցիները: Բոլորն ալ անտարբերութեան եւ խնամքի պակասի հետեւանքով՝ փճացած եւ փլուզումի ենթակայ են:

Չարփանաքի մէջ գտնուող եկեղեցւոյ պատերուն վրայի արձանագրութիւնները ամօթալի վիճակ կը պարզեն: Այս եկեղեցին կառուցուած է հաւանաբար 10րդ կամ 11րդ դարուն: Բայց այս փառաւոր կառոյցը այժմ հոգեվարքի մէջ է: Գանձ փնտռողները ցիրուցան ըրած են հայերու գերեզմանաքարերը: Եկեղեցիները նորոգելու մասին մտածող չկայ: Չարփանաք կղզիին վրայ գտնուող եւ 9րդ դարէն մնացած Կտուց եկեղեցւոյ վիճակն ալ ցաւալի է: Ճայերու երամները մեծ վնաս հասցուցած են այս եկեղեցւոյ ներքին պատերուն: Տեսարանը պղծուած է տեղացի ժողովուրդին կողմէ պատերուն վրայ գրուած գրութիւններով: Նոյն ճակատագիրը կը բաժնեն Եօթը եկեղեցիներ կոչուած եկեղեցիները (Վարագավանք): Այս եկեղեցիներն ալ կը սպասեն, որ մէկը վերականգնէ իրենց երբեմնի փառքը: Եկեղեցիները ներկայիս ծայր աստիճան անխնամ վիճակի մէջ են»:

ՏԻԿԻՆ ՍՐԲՈՒՀԻԻՆ «ՓՈՔՐԻԿ ԱԳԱՐԱԿ»Ը

0

*ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՆԵԱՆ*

toros-toranian

Մեր մօտ, վերջին տարիներուն, ի՜նչ լաւ է որ ուշադրութիւն կը դարձուի մանկապատանեկան հրատարակութիւններու:

Ահա այս գծով գրքոյկ մը հրատարակած է Հաճիյակոբեան Սրբուհին ուր գունատիպ հրատարակութեամբ մը մեր նորագոյն մանուկներուն ու պատանիներուն ներկայացուցած է ընտանի կենդանիներու աշխարհէն 13 ներկայացուցիչ:

Հաճելի է դիտել այս նկարաշարժը, որուն 32 էջերուն վրայ 13 ընտանի կենդանիներ կը ներկայացուին:

Լաւ է, որ գրքոյկը գազանանոց մը չէ, ուր կրնան վայրենի կենդանիներ ներկայացուլ վախազդեցիկ կերպարանքով, մանուկներուն մօտ հոգեկան ցնցում յառաջացնելով: Ու այս գրքոյկին առաւելութիւնն է:

Այս հաճելի հրատարակութիւնը իր լոյս ընծայումով կ’իմանանք, որ կը պարտի «ԱՐԶՕ» Մանկապատանեկան Մատենաշարի Ֆոնտին:

Սրբուհի Հաճիյակոբեան գրքոյկին կողքին վրայ համեստօրէն արձանագրած է, որ այս գործը համադրում մըն է:

Ուրեմն անոր ընտրած ընտանի կենդանիները կը ներկայացուին ագարակի մը մէջ: Ուստի մանուկն ու երեխան պիտի իմանան, ոչ միայն ագարակ բառը, այլ նաեւ գաղափար մը պիտի կազմեն թէ ագարակը ի՞նչ կը ներկայացնէ:

Ներկայացուած ագարակին գոյները հաճելի են ու կապոյտ, կանանչ, անշուշտ հաճելի կարմիր մըն ալ աքաղաղի բբուկին:

Ագարակին տնակը ներկայացուած է կարմիր կղմինտրածածկ տանիքով, մերթ ալ կապոյտ: Արածուող կենդանիները խոտածածկ բլուրնեու վրան են:

Մանուկները պիտի սիրեն այս էջերուն վրայ ներկայացուող ընտանի կենդանիները: Պիտի ուզեն գրկել, շոյել ոչխարը անոր առատ բուրդով: Հոս չարաճճի այծը վախազդու չէ, կովը նոյնպէս, բայց կենդանական այս աշխարհը ներկայացնող նկարիչը կրնար իրական կով մը ներկայացնել ոչ թէ կապոյտ գոյնով, այլ բաց կարմիր գոյնով ինչպէս կ’ըլլայ այս խոտաճարակը առ հասարակ:

Խոզը Ճիշտ է ներկայացուած, իսկ ձին՝ երբեք ձիու նման չէ: Գրքոյկը համադրողը կարեւոր տեղեկութիւններ հրամցուցած է մեր մանուկներուն եւ պատանիներուն, օրինակ,- « Ձիերու բազմազան՝ աւելի քան 300 տեսակ ցեղեր կան: Շատ յարգի են Արաբական նժոյգները»: Սրբուհի Հաճիյակոբեանը կրնար ըսել թէ շատ յարգի եղած են նաեւ Հայկական նժոյգները, չէ՞ որ այդ մասին գրուած է հայոց պատմութեան մէջ:

Յետոյ, հեղինակուհին կը գրէ,- «Աշխարհի վրայ կան մօտ 1000 տեսակ ոչխարներ: Ամենաշատ ոչխար բուծանող երկիրները Աւստրալիան, Նոր Զելանտան, Հարաւային Ամերիկեան երկիրները, եւ Բրիտանիան են»: Մինչդեռ երեխային համար աւելի ճիշտ պիտի ըլլար նաեւ ըսել թէ ոչխարաբուծութեամբ հարուստ եղած են Սուրիան եւ Հայաստանը:

Գրքոյկը հայ երեխային համար է: Հայութեամբ պէտք է լեցնել զինք: Ամերիկաները յետոյ կրնայ սորվիլ, նոյնիսկ Նոր Զելանտան:

 Գրքոյկը կազմողը կուտայ լաւ տեղեկութիւններ թէ այս կենդանիները քանի՜ տարի կապրին, որ մէկը գանի ստամոքս ունի, քանի ակռայ, որ մէկը խոտակեր է, որ մէկը մսակեր, ո՞ր մէկէն կը ստանանք կաթ, մածուն, պանիր, կարագ: Որքան օգտակար են այդ կենդանիները մեզի համար: Որ կովերը 6 ժամ կ’ուտեն եւ 8 ժամ կ’որոճան, որ խոզը ունի 44 ակռայ: Որ «տարուան ընթացքին էգ խոզը երկու անգամ ծնունդ կու տայ: 114 օրեր տեւող յղութենէ ետք կ’ունենայ 7-էն 12 ձագ ու խոզին ձագերը շատ արագ կը գիրնան»:

Հապա արագավազ նապաստ՞ակը: « Անոնք կ’ապրին խումբով: Անոնք տարին երկու անգամ 20-էն 40 հատ ձագուկներ կը ծննդաբերեն, կ’ապրին տասը տարի»:

Մէկ խօսքով երեխան այս գրքոյկով աշխարհ մը գիտելիք կ՛ամբարէ: Իշուկը թէեւ յամառ բայց օգտակար կենդանի է ու «կ’ապրի շուրջ 25 տարի»:

Ահա չարուկ բայց սիրելի կատուն: Այս ընտանի կենդանիներուն հանած ձայներն ալ տուած է համադրողը. կատուն կը մլաւէ, խոզը կը խրխնչայ, շուները կը հաչեն եւ հաւատարիմ են:

«Աքլորը առաւօտեան կը կանչէ կուկուլիկու: Հաւը 21 օր թուխսի կը նստի հաւկիթներուն վրայ որոնցմէ ճուտիկներ դուրս կու գան: Հաւը տարին կրնայ ածել 200-էն 220 հաւկիթ»:

«Հնդկահաւերը հացահատիկ եւ փոքր միջատներ կ’ուտեն»:

Հապա սագե՞րը, «որոնք կրնան ապրիլ 25 տարի, ու բադերը որոնք մեր բարձերուն համար փետուրներ կու տան:»

Երանի նկարներուն հենինակը այս թռչնազգիները լողալ տար լճակի մը մէջ:

Այս գրքոյկը հարստացած է բառագիտութեան ցանկով մը:

Սրբուհի Հաճիյակոբեան, Պէյրութի մէջ, աւելի քան քառասուն տարի ծառայած է հայ դպրոցին, մայրութիւն ըրած է հայրիւրաւոր հայ մանուկներու, եւ ահա այդքան տարիներ ծառայելէ ետք հայ մանուկներու, հանգստեան կոչուելէ ետք անգամ մնացած է անբաժան հայ մանուկներէն եւ անոնց համար պատրաստած է այս երփնագեղ եւ օգտակար ու հաճելի գրքոյկը:

Մայրերը, այսպէս, միշտ անբաժան կը մնան երեխաներէն:

Մայրերը մայր հողին կը նմանին, միշտ նուիրեալ, միշտ բերքառատ, մինչեւ անգամ խոր ծերութեան հասակին մէջ:

Մայրերը միայն մէ՛կ խնդրանք կ’ունենան՝ շնորհակալ ըլլալ իրենց: Շա՞տ է:

Ուրեմն՝ շնորհակալութիւն բազում մանուկներու , պատանիներու մայր՝ Սրբուհի Հաճիյակոբեանին, մեր երեխաներուն նման ագարակ մը մատուցելուն համար իր ընտանի կենդանիներով այնքան պէսպիսուն :

1...2,7142,7152,716...2,723էջ 2,715 / 2,723-ից

ԶԱՐԹՕՆՔ ազգային-քաղաքական, հասարակական եւ գրական օրաթերթ է: Հիմնադրուած է 26 Սեպտեմբեր 1937-ին, Լիբանանի մայրաքաղաք Պէյրութի մէջ: ԶԱՐԹՕՆՔ-ի առաջին խմբագիրը եղած է Վահան Թէքէեան։ Պաշտօնաթերթն է Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան: Ունի քաղաքական, լրատուական եւ մշակութային հարուստ բովանդակութիւն։ Իր գոյերթին ընթացքին կարեւոր եւ ազդեցիկ դեր ունեցած է լիբանանահայ կեանքին մէջ։
2013-էն ի վեր անոր գլխաւոր խմբագիրն է Սեւակ Յակոբեան:
Լոյս կը տեսնէ տպագիր եւ ելեկտրոնային տարբերակներով

Դաւանելով ռամկավար եւ ազատական սկզբունքներ, կը հաւատանք բազմակարծութեան եւ ազատ խօսքի իրաւունքի: Հետեւաբար՝ թերթիս եւ կայքիս մէջ հրատարակուած գրութիւնները անպայմանօրէն չեն արտայայտեր խմբագրութեանս տեսակէտը: Կամքէ անկախ սպրդած վրիպակներու պարագային համար ալ, կ'ապաւինինք յօդուածագիրներուն եւ մեր ընթերցողներուն ազնիւ ներողամտութեան:

© 2013 - 2025, Zartonkdaily. All rights reserved. Developed by Abstract.