Ակնարկ
«… Հայրը տեսնելով իր զաւկին այս տարօրինակ ընթացքը, յաճախ ակռաները կճրտելով կը պոռար. — Փորձա՛նք պիտի ըլլաս, փորձա՞նք … Խեղճ մարդը կը սխալէր իր լաւատեսութեանը մէջ: Փանջունի փորձանք չպիտի ըլլար, այլ յեղափոխական…»
«Առաքելութիւն մը ի Ծապլվար»-ի մէջ՝ «Կենսագրական Նօթեր Ընկեր Բ. Փանջունիի Մասին» գլուխէն հատուած մը – Երուանդ Օտեան – 1909
Նշեմ, որ ապուշներու դասական տիպարն է Փանջունին: Ան ցեղայատուկ հարազատ գիծեր ունենալով հանդերձ, իր շատ մը կողմերովը կը պատկանի մարդատեսակ ապուշներու մեծ րնտանիքին: Ցնորաստեղծ երեւակայութիւն, սնափառութիւն կամ փառասիրութիւն, իրականութեան զգացումի չգոյութիւն, եւ փորձառութենէ խրատուելու անընդունակութիւն: Ահա գլխաւոր յատկանիշները Օտեանի ժամանակուայ, թէ մերօրեայ համապատասխան մարդուկներուն: Անբուժելի եւ անուղղայ մեր «հերոսներուն»:
Այս տողերը ընթերցողն ու մեծն Սարուխանի համապատասխան երգիծանկարները տեսնողը, եթէ համեմատական գիծեր տեսնէ Օտեանի ընկեր Բ. Փանջունիին եւ մերօրեայ «Գլխաւոր Գերագոյն Փանջունիին» միջեւ ապա յանցանքը իմս չէ…
Օտեանը անմահ է: Ափսոս, որ Փանջունիներն ալ են անմահ:
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ
