Ռաֆայէլ Իսրայէլեան (4 (17) Սեպտեմբեր 1908, Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն – 8 Սեպտեմբեր 1973, Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւններու Միութիւն), հայ ճարտարապետ, «Սարդարապատի ճակատամարտը» յուշահամալիրի հեղինակը։
Ռաֆայէլ Սարգիս Իսրայէլեանը ծնած է 17 Սեպտեմբեր 1908-ին Թիֆլիսին մէջ (այժմ՝ Թիֆլիս)։ Հայրը՝ Սարգիս Յակոբ Իսրայէլեանը ծնած է Շուշի ։ Սարգիս Իսրայէլեանը՝ Հայոց լեզուի եւ գրականութեան մասնագէտ, բանահաւաք, ծաւալել է աշխուժ գիտական եւ կրթական գործունէութիւն Արցախի տարբեր շրջաններուն մէջ եւ Թիֆլիսի մէջ։ Իսկ մայրը՝ Մարիամ Հախնազարեանը ծնած է Նախիջեւան (ներկայիս՝ Ատրբէյճանի Հանրապետութիւն)։
Ռաֆայէլ Իսրայէլեանը 1925 թուականին աւարտած է Թիֆլիսի թիւ 72 աշխատանքային դպրոցը։ 1926-1928 թուականներուն սովորած է Վրաստանի գեղարուեստի ակադեմիայի ճարտարապետութեան ճիւղը։ Ուսանելու տարիներուն ան ձեռք բերած է ճարտարապետական հիմնարար գիտելիքներ։
1929-1932 թուականներուն սովորած է Լենինկրատի (այժմ՝ Սան Բեթերբուրգ) Կոմունալ շինարարութեան ինստիտուտի ճարտարապետութեան ճիւղը։ Աւարտած է, որպէս ճարտարապետ նախագծող։
1932-1934 թուականներուն սորված է Լենինկրատի ԽՍՀՄ Գեղարուեստի ակադեմիայի Ի. Ե. Ռեպինի անուան գեղանկարչութեան, քանդակագործութեան եւ ճարտարապետութեան ինստիտուտում եւ 1934 թուականին աւարտած է ինստիտուտին առընթեր վկայականի նախագիծերու նախապատրաստական դասընթացքները։ «Գերազանցութեամբ» պաշտպանած է վկայականի նախագիծը, ստանալով ճարտարապետ-արուեստագէտի կոչում։ 1936 թուականին աւարտել է Ի. Ե. Ռեպինի անուան գեղանկարչութեան, քանդակագործութեան եւ ճարտարապետութեան ինստիտուտի վարպետութեան կատարելագործման դասընթացքները՝ ստանալով ճարտարապետ-նկարիչի կոչում։
1934 թուականին ամուսնացած է Սոֆիա Մուրատեանի հետ։
1936 թուականին տեղափոխուած է Երեւան։
1951 թուականին Յաղթանակ յուշարձանի ճարտարապետութեան համար արժանացած է ԽՍՀՄ պետական առաջին կարգի մրցանակի։
1968 թուականին Հայկական ԽՍՀ Գերագոյն խորհուրդի նախագահութեան հրամանագիրով արժանացած է Հայկական ԽՍՀ վաստակաւոր ճարտարապետի պատուաւոր կոչումին։
1969 թուականին կայացած է Իսրայէլեանի անհատական ցուցահանդէսը Թպիլիսիի մէջ։ 1970 թուականին ԽՍՀՄ Գերագոյն խորհուրդի նախագահութեան հրամանագիրով արժանացած է ԽՍՀՄ ժողովրդական ճարտարապետի պատուաւոր կոչումին։
1973 թուականի Սեպտեմբեր 8-ին մահացած է Երեւան։
