ՆՈՐԱՅՐ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ
«Զարթօնք»ի Արցախի Աշխատակից
Արցախի Օդային Փառատօնը Աւանդութիւն Կը Դառնայ
Օգոստոսի 24-ին Ստեփանակերտի օդակայանին մէջ կայացաւ Արցախի երրորդ օդային փառատօնը: Սամուէլ Թաւատեան կ՛ըսէ «Արցախ էյրֆեսթի հետ է արդէն երրորդ տարին ըլլալով: Երրորդ փառատօնին ընդառաջ՝ վերջին անգամ ըլլալով կը զննուի, կը ստուգուի փոքրիկ ինքնաթիռը: Ինքնաթիռը պատրաստ է, հիւրերն ալ սպասուածէն աւելի են: շատ: Փառատօնի մեկնարկէն ի վեր փոփոխութիւններ կան ու դէպի լաւը: Դուք կը տեսնէք ժողովուրդին հոսքը դէպի օդակայան»- կ՛ըսէ Արցախի տնտեսութեան եւ արտադրական ենթակառուցուածքներու նախարարութեան օդագնացութեան բաժնի պետ Սամուէլ Թաւատեան:
Շուտով Սամուէլ Թաւատեան երկինք կը բարձրացնէ Արցախի դրօշը, որ Արցախի երրորդ օդային փառատօնին պաշտօնական մեկնարկը կը խորհրդանշէ:
ԷյրՖեսթ-2019 կազմակերպուած է Արցախի կառավարութեան եւ ոլորտին մէջ փորձ ունեցող շարք մը մասնաւոր կազմակերպութիւններու համագործակցութեամբ: Ակնկալիքները միայն զբօսաշրջութենէն չեն, կը վստահեցնէ պետական նախարարը: «Փառատօնը բաւական կարեւոր է եւ հետաքրքրութիւն կը ներկայացնէ, թէ՛ զբօսաշրջութեան, թէ՛ փոքր օդանաւերու զարգացման առումով»- կը կարեւորէ Արցախի պետական նախարար Գրիգորի Մարտիրոսեան:
Էջմիածնի օդանաւերու ձեւաւորման դպրոցի ներկայացուցիչները օդակայանին մէջ օդային մարտեր ցուցադրած են: Յաջորդիւ երկինքին մէջ տարբեր տեսակի ինքնաթիռներ են՝ տարատեսակ հնարքներով: Տարուայ նորոյթներէն մէկն ալ օդային փառատօնին MI8 ուղղաթիռներու մասնակցութիւնն էր անկարգելաւորներու խումբերով:
Հիւրերը իրենց տեսածէն տպաւորուած են: Եւկենի Պոլշագովը Ռուսիայէն ժամանած է: Արցախի տեսարժան վայրերուն լաւ ծանօթ է ան: Որոշեց օդային փառատօնն ալ չփախցնել: «Շուշին տեսած եմ, Դադիվանքը, Գանձասարը, յայտնի Հունոտի կիրճը: Օդային փառատօնին առաջին անգամ կը մասնակցիմ: Տպաւորուած եմ»- հիացմունքը չի թաքցնէր Ռուսիայէն ժամանած Եվկենի Պոլշագովը: «Հիւրեր ունինք Արցախէն, Հայաստանէն եւ արտերկրէն: Այս անգամ որոշած ենք գոնէ արտասահմանցի հիւրերուն գրանցենք, որպէսզի նախորդ տարուայ այցելուներու թիւին հետ կարողանանք համեմատել»- թեման կ՛ընդհանրացնէ Արցախի Մշակոյթի, երիտասարդութեան հարցերու եւ զբօսաշրջութեան նախարարութեան զբօսաշրջութեան եւ պատմական միջավայրի պահպանութեան վարչութեան պետ Արտակ Գրիգորեան:
Ոչ միայն դիտել օդային շօն, այլ նաեւ անոր մասնակիցը դառնալ: Թռիչքներ ինքնաթիռներով, օդապարիկով: Փափաքողները կրնան տեղւոյն վրայ տոմսերը ամրագրել: Հիւրերու գլխաւոր դժգոհութեան թեման ճիշդ այդ տոմսերուն հետ կապուած է: Մասնակցիլ փափաքողները շատ են, տեղերը՝ սահմանափակ: «Ժամեր առաջ եկած էինք այն յոյսով, որ կը կարողանանք տոմսեր ձեռք բերել: Բայց պարզուեցաւ՝ արդէն 30 տոմսերն ալ վաճառուած են»- կ՛ըսէ Հայաստանի Հանրապետութենէն Ստեփանակերտ հասած Արուսեակ Պեճանեանը:
Կազմակերպիչները կը խոստանան յաջորդ փառատօնի ժամանակ աճող պահանջարկը հաշուի առնել: Մինչ այդ՝ տեղերը ժամանակին ամրագրած մասնակիցներն են Արցախը թռչունի թռիչքի բարձրութենէն վայելել:
Արցախի մէջ առաջին օդային փառատօնը 2017 թուականին կազմակերպուած է: Արցախ ԷյրՖեսթը կը խոստանայ ամէնամեայ դառնալ եւ իր հաստատուն տեղը գրաւել Արցախ իրադարձային ու արկածային զբօսաշրջութիւնը նախընտրողներու օրացոյցին մէջ: Նախնական հաշուարկներով՝ Արցախի օդային փառատօնին մօտ 2500 մարդ մասնակցած է:
Արցախի Մէջ Ականազերծման Թեման Կը Մնայ Օրակարգի Վրայ
Արցախի մէջ դեռ կը շարունակուի կրկնուիլ ականներու հետ կապուած դժբախտ դէպքեր: 1990-ականներէն եւ 2016էն մնացած չպայթած զէնք-զինամթերքը կը շարունակեն մնալ պահուած վտանգներէն մէկը, որուն դէմ արդէն տարիներէ ի վեր կը պայքարին՝ պետական ու բարեգործական միջոցներով: Բարեգործական միջոցներով Արցախի մէջ ականազերծում կ՛իրականացնէ Հելլօ Թրասթ-ը՝ արդէն մէկ տասնամեակէ աւելի:
Հելլօ Թրասթ Ղարաբաղ ծրագրի նոր պատասխանատուն իւրօրինակ ցուցադրութիւն է կազմակերպած է՝ բաց դռներու օր յայտարարելով: Ցուցադրուածն ալ կազմակերպութեան խումբերուն կողմէ Արցախի տարբեր հատուածներէն գտնուած, վնասազերծուած զինամթերքն է: Հակառակ տեսքի եւ ժամանակագրական բազմազանութեանը՝ բոլորն էլ նոյն սպառնալիքները կը պարունակեն: «Հիմնական մասը 1990-ականներու զինամթերքն է, բայց նաեւ նորերը կան՝ 2016-էն: Ցաւօք, այս զինամթերքին մեծ մասը անոր համար է, որ տուժեն խաղաղ բնակիչները: Եւ ցաւօք, հակառակ հին ըլլալուն, այս զինամթերքը տակաւին կը պայթի ու վտանգաւոր է»,- կը մանրամասնէ Հելլօ Թրասթ-Ղարաբաղ ծրագրին ղեկավար Ռոպերթ Սայֆրեթը:
Վտանգը իրական է, քանի որ ականադաշտերէն շատերը բնակավայրերու տարածքին կամ հարեւանութեամբ կը գտնուին: Թէ՛ ականազերծման ենթակայ որքան տարածք կայ Արցախի մէջ՝ Հելլօ Թրասթ-ի ներկայացուցիչները չեն կրնար ճշգրտօրէն յայտարարել: Ահազանգեր կը ստանան պարբերաբար: Որպէս կանոն՝ իւրաքանչիւր ահազանգէ յետոյ ականապատուած նոր տարածքներ կը բացայայտուին եւ կը գումարուին ունեցած թիւին վրայ: Ականազերծման աշխատանքներու հիմնական մասը կ՛իրականանայ մարդասիրական ծրագրի շրջանակներուն մէջ՝ ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալութեան ֆինանսաւորմամբ: Ականազերծողները ուշի-ուշով կը հետեւին Ուաշինկթընէն հասնող լուրերուն: Գործակալութիւնը կրնայ դադարեցնել ֆինանսաւորումը: Ֆինանսաւորման ընթացիկ փուլը կ՛աւարտի սեպտեմբերին: «Մենք յոյս ունինք, որ ֆինանսաւորումը կը շարունակուի նաեւ սեպտեմբերէն յետոյ: Այժմ մենք կը գտնուինք մանրամասն եւ շատ հետաքրքիր քննարկումներու փուլին մէջ՝ յետագա յ ֆինանսաւորման համար»,- կը նշէ Հելլօ Թրասթ-Ղարաբաղ ծրագրին ղեկավարը:
Թեմային աւելի ուշ անդրադարձած է նաեւ Հայաստանի արտգործնախարարը: Արտառոց ոչինչ չէ պատահած: «Այն ինչ կը կատարուի, նորութիւն չէ: Այս հարցը ամէն տարի կը քննարկուի, վիճաբանութիւններու առիթ կը դառնայ: Սա ԱՄՆ-ի համար սովորական գործընթաց է, բայց միւս կողմէն ալ մաս կը կազմէ հայ-ամերիկեան յարաբերութիւններուն, այնպէս որ՝ մենք այդ ուղղութեամբ կը շարունակենք աշխատիլ»,- լրագրողներու հետ հանդիպման ժամանակ վստահեցուցած է ՀՀ արտգործնախարար Զոհրապ Մնացականեանը:
Եթէ, այսուամենայնիւ USAID-ը որոշէ դադարեցնել ֆինանսաւորումը, Հելլօ Թրասթը Արցախի մէջ աշխատանքը չի դադարեցնէր, կը վստահեցնեն ականազերծողները: Ականազերծման աշխատանքներ կ՛իրականան նաեւ բարեգործական այլ աղբիւրներէ ստացուող գումարներու հաշուոյն: Պարզապէս աշխատանքները աւարտելու համար աւելի շատ ժամանակ կը պահանջուի:
Ստեփանակերտ
