Ամէն օր ռմբակոծուող Հալէպէն ու Սուրիոյ միւս բնակավայրերէն այս պահուն 200 հայ կը ցանկայ տեղափոխուիլ Հայաստան: Անոնց ալ հայրենիք հասնելուն պէս կառավարութիւնն ու բարեգործական հասարակական կազմակերպութիւնները կը ցուցաբերեն այն աջակցութիւնը, ինչ Հայաստան ապրող մօտ 17 հազար սուրիահայերուն: Ատոնք առողջապահական, կրթական ծառայութիւններ են, բնակարանի վարձի մէկ մասը:
«Ովքեր էլ գան նրանց նոյն կերպ կարող ենք ընդունել: Ճիշդ է դա հիմնաւոր լուծում չի, ժամանակաւոր է, բայց մարդը երբ ոտքը դնում է Հայաստան, մենք դրանք արագօրէն լուծում ենք»,-Panorama.am-ի հետ զրոյցին ըսաւ Սփիւռքի նախարարութեան աշխատակազմի ղեկավար ֆիրդուս Զաքարեան:
Թէ Հալէպէն վերջին օրերուն ռմբակոծութիւններէն յետոյ քանի սուրիահայ տեղափոխուած է Հայաստան, նախարարութեան մէջ յստակ պատասխան չունին: Թիւերը կ’ամփոփուին, շաբթուան վերջը պարզ կ’ըլլան:
«Հալէպ բարեսիրական» կազմակերպութիւնը այժմ կը զբաղի ֆինանսական միջոցներ չունեցող սուրիահայերուն այնտեղէն դուրս բերելու հարցով: Մինչ այս պահը 70-է աւելի սուրիահայեր այդ կազմակերպութեան օգնութեամբ Հայաստան հասած են, հիմա 200 մարդ կը սպասէ իր հերթին:
Սփիւռքի նախարարութեան տուեալներով, Սուրիոյ մէջ այսօր կ’ապրի 15-17 հազար հայ, անոնցմէ աւելի քան կէսը Հալէպի մէջ են:
Հայաստան եկող սուրիահայերուն համար առաւել բարդ է բնակարանի խնդիրը: Վարձին մէկ մասը կը տրամադրեն հասարակական կազմակերպութիւնները: Սակայն սուրիահայերու մեծ մասը կը նախընտրէ ապրիլ Երեւանի կեդրոնին մէջ:
«17 հազարի 95 տոկոսն այսօր ապրում է Երեւանում, նրանց մեծ մասն էլ` Կենտրոն համայնքում, Սախարովի հրապարակի շրջապատում: Շատերը բողոքում են, որ 120 հազար դրամ տան վարձ են տալիս, իսկ բնակվարձի համար իրենց կազմակերպութիւնները տրամադրում են 60 հազար դրամ»,-նշեց Զաքարեան, աւելցնելով, որ Երեւանի ծայրամասերուն, ինչպէս նաեւ մարզերուն մէջ ապրելու յորդորները կ’անտեսուին:
Յաջորդը սուրիահայերու աշխատանքի ու աշխատավարձի չափի խնդիրն է: 4500 սուրիահայ գրեթէ իւրաքանչիւր ընտանիքէ աշխատող կայ, սակայն անոնք դժգոհ են աշխատավարձի չափէն, ատոր պատճառով անոնք լրացուցիչ աջակցութեան խնդիր կ’ունենան:
«Դա համընդհանուր խնդիր է, բարձր վարձատրուող աշխատանքը քիչ է Հայաստանում: Նրանք ովքեր կարողանում են գործ դնել, կայանալ, աշխատանքը խնդիր չէ: Միւսները բողոքում են, որ ստացած աշխատավարձով հնարաւոր չէ բարեկեցիկ ապրել: Սիրիայում նրանք աւելի լաւ ու բարեկեցիկ են ապրել, դրա համար յաճախ հարց են տալիս, ո՞նց են 80 հազար դրամ աշխատավարձով հայաստանցիներն ապրում»,-ըսաւ Զաքարեան:
Վերջին ամիսներուն ընթացքին միջազգային որոշ կազմակերպութիւններ նուազեցուցած են փախստականներու խնդիրներու լուծման համար Հայաստանին տրամադրուող գումարները: Զաքարեանի խօսքով, անոնք կը մտածեն ու այդպէս ալ կը բացատրեն, որ սուրիահայերը իրենց հայրենիքին մէջն են:
«Սփիւռքի նախարարութիւնն ու ԱԳ նախարարութիւնը տարբեր մակարդակներով բարձրաձայնեցինք, որ ճիշդ է` նրանք հայեր են ու ապրում են Հայաստանում, բայց իրավիճակը, որում նրանք յայտնուել են, բնորոշ է փախստականներին, եւ միայն Հայաստանի Հանրապետութեան անձնագիր ստանալն իրենց ծանր վիճակից դուրս չի բերում: Այնպէս որ եւրոպական կառոյցները խնդրին պէտք է մօտենան այնպէս, ինչպէս Լեհաստանի կամ մէկ այլ երկրի դէպքում է: Հիմա ձայնը տեղ է հասել»,-նշեց նախարարութեան պաշտօնեան:
Թէ որքան գումարի ու տրամադրման ինչ ժամկէտներու մասին է խօսքը, Զաքարեան յստակ չնշեց, միայն ըսաւ. «Լուրջ գումարի մասին է խօսքը, հիմա քննարկումներ են ընթանում: Ժամկէտ ասելն անշնորհակալ գործ է»:
Մինչ փողը տեղ կը հասնի, նախարարութեան մէջ կը նախանշեն ծախսման նպատակները: Մտադիր են բնակարաններ ձեռք բերել կամ ալ կառուցել:
«Մեր դիրքորոշումն այդպիսին է: Ցանկալի է, որ սոցիալական բնակարաններ կառուցուեն: Դրանք նրանց կը տրամադրուեն անհատոյց, կ’ապրեն այնքան, որքան ցանկանում են, սակայն վաճառելու իրաւունք չունենան: Եթէ հեռանում են, ապա բնակարանը կ’օգտագործուի այլ փախստականների համար: Քննարկումները շարունակւում են, կարծում եմ, ճիշդ որոշումներ կը կայացուեն»,- ըսաւ աշխատակազմի ղեկավարը:
