Հայ երաժշտական մշակոյթի երախտաւոր Կոմիտասի ժառանգութիւնն ու իրերը մշտական բնակութեան հասցէ ունին` նորաստեղծ Կոմիտասի թանգարան հիմնարկին մէջ: Պատմական նշանակութիւն ունեցող մշակութային կեդրոնը այլեւս երազանք չէ, այլ` իրողութիւն: 135 ցուցանմուշ ամփոփող թանգարան-հիմնարկը պաշտօնապէս իր դռները բացաւ Յունուար 29-ին: Մեծ կարեւորութիւն ունեցող կառոյցը յագեցած է ժամանակակից սարքաւորումներով, ունի համերգասրահ, մշտական եւ ժամանակաւոր ցուցադրութիւններու հնարաւորութիւն: Անկախ Հայաստանի առաջին նորաստեղծ թանգարանին մէջ պիտի գործեն գիտահետազօտական կեդրոնը, համերգային դահլիճը, երաժշտական սթուտիոն, գրադարանը, հրատարակչութիւնը: Թանգարան-հիմնարկը պիտի ըլլայ լուրջ գիտահետազօտական կեդրոն: Ան պիտի կատարէ ուսումնասիրութիւններ, պիտի տարածէ Կոմիտասի երաժշտութիւնը:
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեան այսօր ներկայ գտնուած է Կոմիտասի անուան զբօսայգիին մէջ Կոմիտասի թանգարան-հիմնարկի բացումին: Մինչ թանգարանի բացումը, Սերժ Սարգսեան պետական յանձնաժողովի անդամներուն եւ հիւրերուն հետ այցելած է Կոմիտասի անուան պանթէոն, ծաղիկներ դրած ՝Վարդապետին շիրիմին:
Հանրապետութեան Նախագահը շնորհաւորած է բոլորը թանգարան-հիմնարկի բացման առիթով, շնորհակալութիւն յայտնած է այս կարեւոր նախաձեռնութեան իրականացման համար իրենց ներդրումը ունեցած բոլոր անձերուն եւ թանգարանին մէջ շրջայց կատարելէ եւ տարբեր սրահներու մէջ ներկայացուած ցուցադրութիւններուն ծանօթանալէ ետք, գրառում կատարած է պատուաւոր հիւրերու գիրքին մէջ. “Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտը հայ ժողովրդի միասնութեան եւ վերածննդի խորհրդանիշն է: Կոմիտաս վարդապետը միաւորեց հոգեւորը եւ աշխարհիկը, ազնուականը եւ գեղջկականը, արեւմտահայկականը եւ արեւելահայկականը` ապացուցելով, թէ որքան արհեստական են եղել այդ եւ բազում այլ բաժանարար գծերը: Դրանով իսկ նա դարձաւ ցեղասպանութիւնը վերապրած հայ ժողովրդի նոր ընթացքի ռահուիրան ու երաշխաւորը` վեր հանելով եւ մեզ հասցնելով մի ահռելի քաղաքակրթական շերտ:
“Ուրախ եմ, որ այս թանգարանի շնորհիւ Կոմիտասի անօրինակ ժառանգութիւնն այժմ կարող է համակարգուած ուսումնասիրութեան եւ լայն տարածման առարկայ դառնալ ինչպէս Հայաստանում, այդպէս էլ աշխարհով մէկ:
“Կոմիտասը մեր մշակութային կեանքի մասնակիցն է, ով շարունակում է մեզ ուղղորդել արդէն երրորդ հազարամեակի բարդ քառուղիներում: Կոմիտասի անուան թանգարան-ինստիտուտի բացումը կարեւոր իրադարձութիւն է մեր երկրի ու մեր ժողովրդի համար”:
ՀՀ մշակոյթի նախարար Յասմիկ Պօղոսեանի համոզումով` դժուար էր պատկերացնել, որ ականատես կը դառնանք կարեւորագոյն իրադարձութեանը: “Շատ անարդարացի էր, որ Կոմիտասը մինչեւ այժմ չունէր թանգարան… Պուրակները, փողոցները, երաժշտական խմբերը, պարային համոյթները կրում են Կոմիտասի անունը, տեղադրուել են յուշարձաններ, կիսանդրիներ, բայց, այնուհանդերձ, Կոմիտասը Հայաստանում իր հասցէն պէտք է ունենար: Այս թանգարանն ամփոփում է մեր բոլոր իղձերը”,-“Արմէնոփրես”-ի փոխանցմամբ` նշած է Յասմիկ Պօղոսեան: Մշակոյթի նախարարը յոյս յայտնած է, որ թանգարանը կը բացայայտէ Կոմիտասի անյայտ կողմերը: “Վստահ եմ, որ բացումից յետոյ մարդիկ տարբեր նիւթեր կը բերեն եւ կը զետեղեն այս օճախում, որն այսուհետեւ կարեւորագոյն մի վայր է, որտեղ մենք հանդիպելու ենք, մտորելու եւ խօսելու ոչ միայն երաժշտութեան մասին, այլեւ այլ նախաձեռնութիւնների շուրջ: Մեր ցուցասրահներում առկայ են ցուցանմուշներ Գրականութեան եւ արուեստի թանգարանից եւ Հայաստանի ազգային պատկերասրահից”,աւելցուցած է նախարարը:
Նախագիծին հեղինակ եւ ճարտարապետ Արթուր Մեսչեան յոյս ունի, որ կառոյցը կը ծառայէ իր նպատակին: “Յուսով եմ, որ Կոմիտաս վարդապետի թանգարան-ինստիտուտը կը բերի որոշակի որակական փոփոխութիւններ մեր մտածողութեան եւ մշակութային զգացողութեան մէջ: Ամէն ինչ կախուած է նրանից, թէ ինչ կանեն մարդիկ, ովքեր թանգարանում են: Թանգարանը մարդիկ են, միայն կառոյցը չէ: Ճարտարապետութիւնն իր տեղն ունի, բայց թանգարանը մարդիկ են, այն միջավայրն է ու օդը, որի մէջ պէտք է դաստիարակուեն մեր երեխաները: Գլխաւորապէս մտածում էի եկող սերնդի մասին, կարծում եմ` ստացուել է: Ես Կոմիտաս վարդապետի նկատմամբ ազնիւ եմ եղել”,- նշած է Արթուր Մեսչեան:
Թանգարանի տնօրէն Նիկոլայ Կոստանդեան մեծ պատասխանատուութիւն կը զգայ, քանի որ պիտի ղեկավարէ այս պատմական կառոյցը: “Ինչպէս իւրաքանչիւր հայ, այնպէս ալ ես այսօր հպարտ եւ ուրախ եմ, քանի որ այսօր ստեղծուել է մի կառոյց, որը շատ սպասուած է եղել ամբողջ հայ ժողովրդի համար: Մենք ունենալու ենք մշակութային օճախ, որով հպարտանալու ենք: Կառոյցն իրականացնելու է կրթական, գիտահետազօտական, համերգային գործունէութիւն”,- ընդգծած է ան:
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեան Կոմիտասի թանգարանի հիմնման առաջարկով հանդէս եկած էր “Հայաստան” համահայկական հիմնադրամի հոգաբարձուներու խորհուրդի 2013 թուականի Մայիս 30-ի նիստին:Հանրապետութեան ղեկավարը 2013-ի Սեպտեմբեր 19-ին Կոմիտասի անուան զբօսայգիին մէջ ներկայ գտնուած է Կոմիտասի թանգարան-հիմնարկի շէնքային համալիրի նախագիծի հանրային ներկայացման հանդիսաւոր արարողութեան, որուն ընթացքին շեշտած է, որ համաձայն է բոլոր անոնց հետ, որոնք այդ հաստատութեան գոյութիւնը կը համարեն անհրաժեշտութիւն եւ ժամանակի հրամայական:
Նախագահը համոզում յայտնած էր, որ Կոմիտասի թանգարան-հիմնարկը պիտի դառնայ լուրջ կեդրոն թէ՛ հայ, թէ՛ օտար ուսումնասիրողներու համար, քանի որ Կոմիտասը պէտք է կուռք չըլլայ, որուն պաշտեն, բայց չճանչնան:
Նախագիծը իրականացուած է “Փիւնիկ” մարդկային ներուժի զարգացման համահայկական եւ “Լոյս” հիմնադրամներու միջոցներով:
